گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان،فلسفه تنفیذ و تحلیف رئیس جمهوری در نظام اسلامی

به گزارش خبرنگار مهر، تا ساعاتی دیگر مراسم تنفیذ و فردا مراسم تحلیف هفتمین رئیس جمهور ایران برگزار می شود و دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری ایران را برای مدت چهار سال در اختیار می گیرد. در گفت‌و‌گویی با آیت الله محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة به بررسی فلسفه تنفیذ و تحلیف در جمهوری اسلامی پرداختیم که اکنون از نظر شما می‌گذرد.

*فلسفه تنفیذ در نظام سیاسی ما برای مقامات خصوصا رئیس جمهوری چیست؟

به نظر بنده چون مشروعیت رئیس جمهور به عنوان رئیس قوه مجریه باید توسط یک مقام شرعی که بالاترین جایگاه دینی را دارد، امضاء بشود باید تنفیذ وجود داشته باشد. در حقیقت تنفیذ همان امضاء زدن است و در سایر کشورها هم چنین چیزی وجود دارد. مثلا فرض کنید در یک امر مربوط به پزشکی وقتی افرادی تصمیم حساسی را برای مداوای یک مریض سخت بگیرند. نهایتا باید بالاترین متخصص آن عمل جراحی را امضاء و نظر متخصصان پائین‌تر را تأیید کند یعنی امضای نهایی توسط بالاترین کارشناس صورت می گیرد.

در نظام اسلامی ما هم در حقیقت، ولی فقیه بالاترین کارشناس رسمی و قانونی دین است و در واقع مردم با رأی خودشان پله اول مشروعیت ریاست جمهور را محقق می کنند و امضای نهایی با ولی فقیه است. این براساس یک دیدگاه مشروعیت ترکیبی است که مشروعیت رئیس جمهور ترکیبی در پله اول از رأی مردم و در مرحله بعدی امضای نهایی ولی فقیه است. در حقیقت این همان تأیید و امضای شرعی است که به امضای ولی فقیه صورت می گیرد.

*با توجه به این عمل فقط در کشور ما وجود دارد و شاید در کشورهای غربی و اسلامی دیگر وجود نداشته باشد، چه آثار و برکاتی را برای نظام ما خواهد داشت؟

نظام ما، نظامی دینی است ولی در کشورهای دیگر آنها تمام مشروعیت را با رأی مردم می دانند ولی ما مشروعیت را پلکانی می دانیم. هم رأی و خواست ملت و هم تأیید دینی و بالاترین مقام مذهبی است و لذا ما این مراسم تنفیذ را باید داشته باشیم طبق آئین دینی و فقه مذهبی خودمان و طبق قانون اساسی که ملت هم همین را رأی دادند.

آثار و برکاتش این است که رئیس‌جمهور بعد از تنفیذ پشتوانه دینی برای خود احساس می‌کند و مردم هم پشتوانه مذهبی و شرعی در همراهی و همدلی با رئیس جمهور دارند و خود این امر باعث همدلی و همکاری تمام علمای دین و مراجع و روحانیت و حوزه های علمیه و شخصیتهای دینی و مذهبی خواهد شد و عنصر دین هم در جامعه ما عنصری بسیار قوی است که به عنوان پشتوانه جایگاه رئیس جمهور را محکم می کند.

*فلسفه تحلیف و سوگند مقامات به ویژه ریاست جمهوری در نظامهای غربی و اسلامی چیست؟

فلسفه تحلیف این است که رئیس جمهور چه در کشور ما و چه در کشورهای دیگر در برابر ملت یک تصمیم و یک اراده باطنی خود را ابراز می کند و به ملت تعهد می سپارد که براساس عهد و بیعتی که با ملت می کند التزام و وفاداری خود را نشان دهد و مردم هم بعد از مراسم تحلیف حق پیدا می کنند خواسته های خودشان را از رئیس جمهور در آینده مطالبه کنند، چون رئیس جمهور سوگند یاد کرده است که طبق آن عهد و پیمان آنها را اجرایی و عمل کند. این یک نوع قرارداد و معاهده و پیوندی است که بین رئیس جمهور و ملت برقرار می شود مثل پیمانهای دیگری که وجود دارد که مثلا دو نفر با هم شیئی را خرید و فروش می کنند و به نوعی پیمان می بندند شیئی را به دیگری بدهد و شیئی را از دیگری بگیرد و بعد مالکیت منتقل می شود. اینجا هم نوعی قرارداد و پیمان هست و در واقع مراسم تحلیف اظهار التزام و پایبندی است.

منبع:مهر