آیةالله جوادی املی: عقل سراج است نه صراط

چکیده:

وی با تاکید بر اینکه عقل فقه شناس است نه قانونگذار فقه، اظهار داشت: قانون گذار فقط خداست. عقل چراغ است و فقط خبر می‌دهد.

یکی از مراجع تقلید گفت: حقوق بشر هیچ صبغه علمی ندارد و این چند قانونی که سازمان ملل را می‌گرداند بر اساس جاهلیت مدرن تدوین شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی شامگاه جمعه در مراسم اختتامیه اولین کنفرانس بین المللی فقه و قانون که در سالن اجتماعات بنیاد بین‌المللی اسراء برگزار شد، اظهار داشت: فقه و قانون مسائلی مشترک و مواردی ممتاز و مختص نسبت به هم دارند.

وی با بیان اینکه مشترکات فقه و قانون این است که هر دو نیازمند به عبور از سه مرحله هستند، تاکید کرد: فقه یک مواد خاص به نام مواد فقهی دارد که در رسا‌له‌های عملی مراجع مطرح بوده واین مواد از مبانی گرفته می‌شود و در عین حال آن مبانی از منابع استنباط می‌شود.

این مرجع تقلید ادامه داد: این سه مرحله یعنی ماده‌های فقهی باید به مبانی تکیه کنند و مبانی فقهی به منابع وابسته باشد، بین قانون و فقه مشترک است.

وی قرآن کریم، سنت معصومان(ع) و عقل را از منابع فقهی عنوان کرد و یادآور شد: مواد قانونی که مجلس شورای اسلامی تصویب می‌کند به استناد مبانی آنها به نام قانون اساسی است که این قانون اصول است و مبانی آن از منابع یعنی کتاب و سنت و عقل استنباط شده است.

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه نام اجماع را به هیچ وجه نباید جزو منابع ذکر کرد، اظهار داشت: اجماع زیرمجموعه سنت است و این صدرنشینی بی‌جای اجماع را باید از او گرفت.

وی اضافه کرد: اجماع نظیر خبر و شهرت، از سنت روایت می‌کند نه اینکه در ردیف سنت باشد. باید دست اجماع را گرفت و از صدرنشینی پائین آورد و آن را در ردیف شهرت و خبر قرار داد.

اگر منبع نباشد قانون صبغه علمی ندارد

مفسر بزرگ قرآن کریم با بیان اینکه جهان با دو خطر روبه‌رو است، اظهار داشت: یکی از خطرات این است که اگر منبع نباشد قانون صبغه بعلمی ندارد.

وی ادامه داد: حقوق بشر که سازمان ملل آن مطرح می‌کند هیچ پایه علمی ندارد، به خاطر اینکه کشورهایی که به فقه تکیه نکرده‌اند قانونشان بنیه علمی ندارد زیرا به عنوان نمونه این مواد حقوق بشر که سازمان ملل با او اداره می‌شود یک سلسله مواد حقوقی است که از برخی مبانی نظیر استقلال، امنیت، عدالت، رعایت زندگی مسالمت آمیز، فضای سالم و... گرفته شده که اینها اصول و مبانی تدوین آنهاست.

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه محوری ترین مبنا در بین اینها مسئله عدل است، تاکید کرد: عدل بالاترین و مهمترین حرف را در این امور می‌زند، یعنی سایر امور زیر مجموعه عدل هستند.

حقوق بشر بر اساس جاهلیت مدرن تدوین شده است

وی مفهوم عدل را هر چیزی در جای خودش قراردادن عنوان کرد و با بیان اینکه دست عهده‌داران تدوین حقوق بشر خالی است، اظهار داشت: غربی‌ها تمامی مبانی را از روی میل و هدف و رسومات ملی می‌گیرند، این قانون که صبغه علمی ندارد.

استاد برجسته حوزه تاکید کرد: آنکه این مثلث، یعنی جهان‏، انسان و پیوند انسان و جهان را آفرید وحی فرستاد و مشخص می‌کند جای مواد و اشخاص و اشیاء کجاست.

آیت‌الله جوادی آملی گفت: اگر آنها مقاومت حزب‌الله را تروریست معرفی کردند تعجب نکنید زیرا عدل را چیزی می‌دانند که خودشان تفسیر کرده‌اند.

وی ادامه داد: حقوق بشر هیچ صبغه علمی ندارد و این چند قانونی که سازمان ملل می‌گرداند بر اساس جاهلیت مدرن است.

عقل سراج است نه صراط

آیت‌الله جوادی آملی در مورد خطر دوم جهان اسلام گفت: خطر دوم ما مسلمانان را تهدید می‌کند و آن این است که ما مواد حقوقی را از مبانی و مبانی را از منابع می‌گیریم و منابع ما مستقیما وحی خداست. آیا چشم بیداری می‌خواهد که این قانون را ببیند یا نه؟ این چشم بینا همان عقل است.

وی ادامه داد: عقل هیچ سمتی در مهندسی ندارد و یک وجب این راه را نمی‌سازد. عقل قانون گذار نیست بلکه قانون شناس است.

این مرجع تقلید با بیان اینکه عقل سراج است نه صراط، تصریح کرد: صراط را فقط جهان آفرین تنطیم می‌کند و آن خداست.

وی تاکید کرد: عقلی که به پیشگاه وحی می‌رود، می‌خواهد چیزی بفهمد چون عقل چراغ است و باید فتیله را بالا بکشد و ببیند.

آیت‌الله جوادی آملی افزود: مشکل اساسی ما با غزالی و امثال او این است که آنها منکر حسن و قبح عقلی هستند و انکار این مسئله یعنی عقل سرمایه‌ای ندارد.

وی با تاکید بر اینکه عقل فقه شناس است نه قانونگذار فقه، اظهار داشت: قانون گذار فقط خداست. عقل چراغ است و فقط خبر می‌دهد.

این مرجع تقلید اضافه کرد: اگر با تفکر غزالی، اهل سنت بخواهند حسن و قبح عقلی را نادیده بگیرند و عقل را خلع سلاح کنند فقه و قانون شفافی نخواهیم داشت.

منبع: تابناک