کتاب ، مطبوعات ، فضای مجازی و وزارت ارشاد، پیشنهادی برای مدیریت و گسترش کتاب و نشریات الکترونیک

پیشنهاد اصلاح ساختار در کنار تغییرات ضروری دیگری که انشاءالله در حوزه تشکیلات و ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خصوصا در جهت حذف تصدی گری­های غیر ضروری باید صورت گیرد،" انحلال مرکز فناوری اطلاعات و رسانه­های دیجیتال" و تشکیل دو اداره در دو معاونت یادشده به عنوان جایگزین آن پیشنهاد می­گردد

نگاهی به سابقه فضای مجازی در کشور

بدون تردید ورود و گسترش اینترنت از اواسط دهه هفتاد، تاثیر فوق العاده در تمام عرصه­های علمی، فرهنگی،بازرگانی و... کشور پدید آورد.

گرچه در ابتدا رایانه و اینترنت جزء کالاها و امکانات لوکس و تقریبا غیر ضروری در سازمان­ها تلقی می­شد یعنی غیر از معدود سازمان­ها و مدیرانی که با شناخت این فرصت، به استقبال آن رفتند و تلاش کردند تا از ظرفیت­های ارزشمند آن در جهت اهداف سازمان خود بهره گیرند، به نظر می رسید ضمن گسترش نفوذ آن در سازمان­ها و وجود یک دستگاه رایانه بر روی میز مدیر، اما همچنان در کارهای روزمره ورایج سازمان تاثیر جدی نداشت و کارها همچنان به شیوه سنتی اداره می­شد.

در دوره اصلاحات و اوائل دهه هشتاد، به منظور گسترش این ظرفیت در کشور، طرح تکفا با بودجه ای قابل توجه اجرا گردید.هرچند این طرح به گسترش و توجه بیشتر به این فضا کمک کرد، ولی بازدهی آن به تناسب هزینه ای که برای آن صرف گردید نبود.

در این سال­ها به طور مثال در بانک­ها برای وصول چک، غیر از مسیر سنتی وصول چک که ابتدا در دفتری احراز هویت اورنده چک، دردفتر دیگر کنترل موجودی صاحب حساب، دستور پرداخت و...صورت می­گرفت، بخشی هم اضافه شد که ثبت در رایانه بود! هرچند این روال تاحدودی طبیعی بود که تغییر یک سامانه به سامانه دیگر مستلزم، اموزش، فرهنگ سازی و آموزش همگانی است، اما از سرعت مورد انتظار برخوردار نبود....

ظهور اینترنت پرسرعت بجای ارتباط دیال آپ و...ضریب نفوذ آن را در تمام کشور وخانه ها گسترش داد و بجای کالای لوکس مخصوص پدران و در مواردی مادران، تبدیل به کالای مورد استفاده تمامی اهل خانه شد. گرچه در ابتدا به عنوان سرگرمی و بازی­های رایانه ای، بیشترین موارد بهره­گیری این ابزار در منازل بود، اما به مرور کارکرد ان دچار تغییر شد.

گسترش فضای مجازی در منازل

ظهور سایت­ها و خبرگزاری­های اینترنتی، به مرور نفوذ خود را در میان عموم مردم از مطبوعات مکتوب بیشتر وبیشتر کرد.برخی از سایت­ها نیز به عرضه کتاب­های دیجیتال مبادرت ورزیدند.پدیده وبلاگ­ها و شبکه­های اجتماعی و حضور فوق العاده همه اقشار در این فضا، پدیده ای استثنایی و بی سابقه را پدید آورده است به طوری که در صورت توجه و مدیریت صحیح آن تاثیر شگرفی در اعتلا و گسترش دانش و فرهنگ کشورخواهد داشت، متقابلا غفلت از آن، زیان­های جبران ناپذیری را متوجه فرهنگ و بنیان­های فکری ، اجتماعی، اخلاقی ، خانواده و... را به دنبال خواهد داشت.

مرکز فناوری اطلاعات و رسانه­های دیجیتال  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

با تاثیر فراوان وبلاگ های شخصی درجامعه که درمواردی مخاطبان و مراجعه کنندگان برخی از انها بیش از شمارگان برخی از روزنامه­ها بود مدیران این وزارت را بر آن داشت تا به تناسب وظیفه خود مرکز فناوری اطلاعات و رسانه­های دیجیتال راه اندازی کنند و به گونه­ این نوع فعالیت را مدیریت کند.

هرفرد حقیقی یا حقوقی که قصد فعالیت در این فضا را داشته باشد باید برگه­ ای را تکمیل و اطلاعات خواسته شده را برای این مرکز ارسال کند.تذکر و احیانا فیلترینگ سایت­ها و وبلاگ­ها و...براساس همین اطلاعات صورت می گیرد.به نظر می­رسد نظارت و دغدغه­ها بیشتر ناظر به رعایت حریم­های اخلاقی،سیاسی و امنیتی است.یعنی جنبه­های سلبی کنترل می شود تا جنبه­های اثباتی و ضروت­هایی که باید رعایت گردد.

برخی از سایت­ها و حتی وبلاگ­ها غیر از بازتاب مطالب و اخبار سایت­ها وخبرگزاری­های رسمی،کتاب­ها و...، انبوهی از نوشته­های صاحبان ان را هر لحظه بازتاب می­دهند.این که آیا حقوق معنوی و مادی صاحبان مطلب از طرف حتی سایت­های رسمی و سایر الزامات رعایت می­گردد، ظاهرا جزء دغدغه­های  اصلی این مرکز نیست و یا اصلا توجهی نمی­شود.

مرکز رسانه­های دیجیتال،معاونت فرهنگی و مطبوعاتی

مدیریتی که در مرکز رسانه­های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعمال می­شود، در عرض  فعالیت دو معاونت مهم "امور فرهنگی" و "امورمطبوعاتی" این وزارت است.در حالی که به نظر می­رسد حوزه و موضوع  اصلی کار این مرکز از کارهایی است که مربوط به وظایف یکی از این دو معاونت است.

تشکیل تشکیلات IT یا ICTدر ادارات در دهه هشتاد  در کنار سایر بخش­های موجود خود تاحدودی قابل درک بود تا زمینه شناخت و حضور وبه مرور جایگزینی ان با شیوه قدیم فراهم شود.درحالی که این ظرفیت دراغلب موارد خودش هدف نیست، بلکه ظرفیت و فرصتی است که باید به کمک انجام وظیفه بهتر وسهل­تر شیوه سنتی و رایج در سازمان­ها بیاید ونه آن که خود به کاری در عرض بقیه بخش­ها تبدیل شود.این نوع نگاه نشان می­دهد که این ظرفیت نتوانسته به عمق  تشکیلات و ساختار نفوذ کند.

معاونت­های مطبوعاتی و فرهنگی وظایف سنگینی نسبت به مدیریت کتاب و مطبوعات کشور دارند.ماهیت اغلب یا تمام  فعالیت­هایی که در فضای مجازی صورت می گیرد، از جنس کارهای حوزه مدیریتی این دو معاونت است ، در حالی که این دو معاونت مدیریتی برآن ندارند و مرکز رسانه های دیجیتال هم عِده و عُده لازم برای مدیریت لازم وضروری این فضا را ندارد.ایجاد این نوع امکانات هم در ان مرکز، کاری تکراری و در عرض سازمان موجود است.

تشکیل اداره نشرو اداره رسانه­های الکترونیک

پیشنهاد اصلاح ساختار در کنار تغییرات ضروری دیگری که انشاءالله در حوزه تشکیلات و ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خصوصا در جهت حذف تصدی گری­های غیر ضروری باید صورت گیرد،" انحلال مرکز فناوری اطلاعات و رسانه­های دیجیتال" و تشکیل دو اداره در دو معاونت یادشده به عنوان جایگزین آن پیشنهاد می­گردد.

"اداره نشر الکترونیک" زیر مجموعه معاونت امور فرهنگی به منظور رعایت همه الزامات و ضرورت­های فعالیت انتشاراتی الکترونیک در کنار نشر مکتوب و از همه مهمتر تدوین قوانین و دستورالعمل­های ضروری خصوصا رعایت حقوق معنوی پدیدآورندگان و ناشران و...؛

همچنین "اداره رسانه­های الکترونیک" زیر نظر معاونت امور مطبوعاتی به منظور ساماندهی و مدیریت سایت­ها،خبرگزاری­ها و وحتی وبلاگ­ها و...از ضروریات و در حقیقت اشراب این ظرفیت در وظایف ذاتی جاری این دو معاونت و بهره­گیری شایسته و متخصصانه نسبت به این ظرفیت نوظهور است.انشاءالله.

بازتاب در:

دین انلاین

خیرانلاین

19دی