نشر الكترونيك؛ ره‌آورد جديد بوستان كتاب در نمايشگاه 23

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين موسسه سال گذشته 373 عنوان كتاب منتشر كرد كه از اين ميان، 102 عنوان در شمار آثار چاپ نخست قرار داشتند. اين تعداد به طور تقريبي با آمار نخستين چاپ‌هاي اين موسسه در سال پيش از آن برابري مي‌كند.

حجت‌الاسلام محمدكاظم شمس، رييس موسسه بوستان كتاب با بيان اين كه سال 88 خريد و فروش كتاب از رونق كمي برخوردار بود، وضعيت خريدهاي انفرادي را خوب توصيف كرد و گفت: ميزان خريدهاي عمده كه بخش اعظمي از كمبودهاي ناشران را تامين مي‌كند، به ويژه آثاري كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از ناشران خريداري مي‌كرد، تا حدي نسبت به سال‌هاي قبل از آن با كاهش مواجه شد.

موسسه بوستان كتاب حدود 1500 عنوان كتاب فعال در چرخه نشر و توزيع خود دارد كه بخشي از آنها در كتابفروشي و انبار اين مركزند و سياستي كه درباره آنها اعمال مي‌شود، بدين گونه است كه به محض اتمام عرضه نسخه‌هايي كه در انبار وجود دارند، اين موسسه اقدام به بازچاپ آنها مي‌كند. اغلب اين آثار در شمار كتاب‌هاي پر اقبال يا آثاري‌اند كه با دروس حوزويان و آثار مورد نياز پژوهشگران ارتباط تنگاتنگي دارند.

رييس موسسه بوستان كتاب با تاكيد بر اين كه تمامي كتاب‌ها همواره فرصت بازچاپ پيدا نمي‌كنند، گفت: اكنونبراي ارايه در شبكه توزيع 1200 اثر آماده داريم. ساير كتاب‌ها را نيز فعال نگه‌مي‌داريم و زماني كه موجودي انبار به اتمام رسيد، اقدام به بازچاپشان مي‌كنيم. ما براي بازگشت سرمايه محدودي كه در اختيار داريم و براي هدايت مجدد آن به چرخه نشر كتاب، ناچاريم كتاب‌ها را در شمارگان پايين و با دفعات مكرر به چاپ برسانيم.

وي متوسط شمارگان كتاب اين مركز را در سال گذشته 2243 نسخه برشمرد و بيان داشت: سال 89 مي‌خواهيم متوسط شمارگان را به 1100 نسخه برسانيم تا آثار عقب افتاده از برنامه بازچاپ را به اين شبكه وارد كنيم.

اين در حالي است كه بسياري از منتقدان به اين طرح، يكي از شاخصه‌هاي موفقيت يك اثر را ميزان شمارگان يك چاپ آن مي‌دانند و تكرار دفعات بازچاپ با شمارگان پايين را راهكاري براي مطرح دانستن آن اثر برمي‌شمارند در حالي ‌كه اثر حرفي براي گفتن ندارد.

حجت‌الاسلام شمس در پاسخ به اين كه «براي پاسخگويي به اين انتقاد چه سخني داريد؟» عنوان كرد: وقتي با شمارگان بالايي براي انتشار اثري سرمايه‌گذاري مي‌كنيم، هزينه‌هاي چاپ آن به طور محسوسي كاهش مي‌يابد و اين به سود ناشر است، اما در صورت محدوديت منابع دو راه حل داريم. يكي اين كه تنها آثار پر فروش را به چاپ برسانيم و ساير آثار را از چرخه توليد خارج كنيم يا با پايين آوردن شمارگان آثار، عناوين قابل چاپ را افزايش دهيم كه ما از راه حل دوم استفاده مي‌كنيم. در اين شرايط، بهاي تمام شده كتاب تا حدي افزايش مي‌يابد، اما آن اثر همچنان در گردونه نشر باقي مي‌ماند.

وي ادامه داد: اين كار از نظر مسايل اقتصادي نيز به صرفه است و به جاي اختصاص بودجه به انتشار يك اثر، سرمايه‌گذاري‌ها را به باز چاپ و انتشار چند عنوان معطوف مي‌كند. با وجود اين كه ممكن است كاهش شمارگان بر ديدگاه خوانندگان اثر خوبي نداشته باشد، اما زماني كه آثار را با شمارگان بالا چاپ و مازاد آنها را در انبار مخفي كنيم تا توزيع شوند، در حقيقت اشكالي را مخفي كرده‌ايم، اما با شمارگان متوسط و بازچاپ‌هاي مجدد، همگام با اطلاع‌رساني منظم، مي‌توانيم فعال‌تر شدن شبكه توزيع و بازچاپ سريع‌تري داشته باشيم.

موسسه بوستان كتاب تصميم دارد سال 89 با فعال ‌كردن بخش نشر الكترونيك، آثاري كه فرصت چاپ كاغذي را ندارند، از اين طريق به چاپ‌هاي متعدد برساند. در اين طرح قرار است متن آثار به صورت صفحه به صفحه در اين كتاب‌ها جاي گيرند. پيش‌بيني مي‌شود نخستين بخش كتاب‌هاي الكترونيكي اين موسسه براي ارايه در بيست و سومين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران آماده شوند.

رييس اين نشر ديني با تاكيد بر اين كه كتاب‌هاي الكترونيكي هيچ‌گاه نمي‌توانند جاي كتاب‌هاي كاغذي را بگيرند، گفت: با اين وجود مي‌خواهيم آثاري را كه در انتشار كاغذي آنها با دشواري‌هايي مواجهيم، براي گسترش دسترسي عموم علاقه‌مندان در قالب E. BOOK منتشر كنيم تا بتوانيم به‌گونه‌اي كمبودهاي بازچاپي‌مان را جبران سازيم.

در اين طرح قرار است علاوه بر آثار موضوعي، مجموعه آثار نويسندگان و استاداني نظير علامه طباطبايي به صورت الكترونيك منتشر شوند.

موسسه بوستان كتاب كه در 16 موضوع ديني و اجتماعي فعاليت دارد و با نويسندگان گوناگوني كار مي‌كند، در سال 88، تعداد 26 عنوان از آثارش موفق به كسب عنوان برگزيده در جشنواره‌ها و همايش‌ها شدند و سه نوبت نيز به عنوان ناشر برگزيده در عرصه‌هاي كتاب سال كشوري، كتاب سال حوزه و نخستين جشنواره كتاب سال كودك شد. اين نشر همچنين در كتاب سال دانشجويي و كتاب فصل نيز لوح سپاس دريافت كرد.

با توجه به اين كه اين موسسه براي پاسخ‌گويي به سه گروه مخاطبان عمومي، تخصصي و كودك و نوجوان اقدام به انتشار آثار ارزشمند مي‌كند، انتظار مي‌رود بتواند با نگاهي كلي نيازمندي‌هاي تاليف يا حوزه‌هايي را كه نويسندگان بايد بيش از پيش در آن زمينه فعاليت داشته باشند، ارزيابي كند.

در اين باره، رييس موسسه بوستان كتاب، اقبال عموم مردم را به آثاري دانست كه با نگاه‌هاي دين به ترويج معارف اهل‌بيت(ع) مي‌پردازند و اين مطلب را بر اساس ميزان خريد و استقبال مخاطبان عنوان كرد، چرا كه در فروشگاه‌هاي اين موسسه علاوه بر آثار اين مركز، آثار ناشران ديگر نيز عرضه مي‌شوند.

وي معتقد است: در حوزه آثار ديني و مذهبي بزرگسالان و نحوه برخوردي كه آنها بايد در تربيت و رفتار با كودكان در آموزش‌هاي ديني داشته باشند، آثار متعددي به رشته تحرير در آمده‌اند، اما خلايي كه وجود دارد، كمبود آثاري است كه با زباني قابل درك براي كودكان و در حوزه سنين قبل از نوجواني، اخلاق، تعليم و تربيت ديني و سيره اهل‌بيت(ع) را بيان كند.

وي ادامه داد: در اين حوزه بايد قالب و شكل ارايه آثار تغيير كند و ساختارهاي ظاهري و محتوايي را متناسب با ذوق و سليقه مخاطبان كودك و سنين قبل از دوره نوجواني برگزينيم. اگرچه در اين دوره زماني، آموزش و پرورش بر اين افراد كنترل دارد و نيازهاي آنها را از طريق كتاب‌هاي درسي و آموزش‌هاي مدرسه‌اي برآورده مي‌سازد، اما بايد دانست كه ميزان آشنايي ما با فرهنگ اهل‌بيت(ع) از همان ابتدا اندك است.

كارشناس مسايل ديني عنوان كرد: به طور مثال، كودكان و نوجوانان ما اطلاعاتي درباره «نهج‌البلاغه» ندارند و نمي‌توانند به اندازه چند سطر درباره آن سخن بگويند. اين در حالي است كه در اين دوره سني آنها از بيشترين ميزان آموزش‌پذيري برخوردارند و بايد آموزش‌دهندگان بيشترين بهره را از اين دوره ببرند. بايد از سنين كم براي آشنايي افراد با فرهنگ ديني تلاش كنيم و براي تدوين كتاب‌هاي مناسب اين دوره بينديشيم.

نكته قابل تامل اين كه كتاب‌هاي خوبي داريم كه سالانه در حوزه‌هاي گوناگون به رشته تحرير در مي‌آيند و تعداد فراواني از آنها نيز بازنويسي و برداشتي از آثار پيشينيانند كه با توجه به نيازهاي روز جامعه و سليقه مخاطبان، تدوين و بازآفريني مي‌شوند.

در اين ميان بازگشت‌هايي به فعاليت‌هاي انجام شده و تصحيح گام‌هايي كه برداشته شده‌اند، در طرح‌ريزي‌هاي آتي و كارنامه‌اي كه از فعاليت‌هاي نشر داريم، ضروري به نظر مي‌رسد.

نشانی این مصاحبه:

http://ibna.ir/vdcb9wb0.rhbsapiuur.html