به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی کتاب ناب" به نقل از ایرنای قم، مراسم افتتاح "سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی" سه شنبه شب با حضور جمعی از شخصیت های سیاسی و حوزوی کشور در قم برگزار شد.
این مراسم که با حضور حجت الاسلام المسلمین سید حسن خمینی، استاندار و شهردار قم، بیت آیت الله هاشمی رفسنجانی و جمعی از شخصیت های سیاسی برگزار شد، محسن هاشمی رئیس شورای اسلامی شهر تهران و فرزند آن مرحوم به سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به راه اندازی سرای فرهنگ و قرآن در بیت تاریخی آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم، این مکان را همواره در راستای اعتلای فرهنگ اسلامی و قرآنی و خدمت به انقلاب مؤثر دانست و گفت: امیدواریم از امروز این آثار و برکات در این بیت شریف ادامه داشته باشد.
هاشمی با اشاره به برخی ویژگی های اخلاقی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، خاطرنشان کرد: ایشان همواره راه میانه روی و اعتدال را پیش گرفته و به شدت با افراط و تفریط مخالف بودند تا مردم کشورمان با کمترین چالش و دغدغه، به اهداف بالنده انقلاب اسلامی دست یابند.
وی در پایان تصریح کرد: متأسفانه همین مشی اعتدال و میانه روی آیت الله هاشمی موجب توهین برخی بدخواهان به ایشان شده بود که از خدا می خواهیم آنها را به راه راست هدایت کند.
مرحوم آیت الله هاشمی انسان بی نظیری بود
رئیس هیأت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نیز در این مراسم با اشاره به فعالیت های انقلابی و مبارزاتی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران پهلوی، گفت: پس از تبعید حضرت امام(ره) به ترکیه، ایشان راهبری نهضت را برعهده داشت.
حجت الاسلام والمسلمین محمد جعفری گیلانی در ادامه افزود: قدرت مدیریتی و تأثیرگذاری سیاسی آیت الله هاشمی برکسی پوشیده نبود و نظرات و اندیشه های ایشان در میان تمامی فعالان و مبارزان سیاسی و انقلابی مقبول بود.
وی با بیان اینکه آیت الله هاشمی در هرکجا که بود، منشأ خیرات و برکات فراوانی بود، شجاعت و صراحت ایشان را با وجود تحمل شکنجه های فراوان کم نظیر دانست و گفت: ایشان در طول تمامی سال های انقلاب و پس از آن به خوبی جایگاه علمی و فکری خود را به اثبات رسانده بود.
همچنین به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی کتاب ناب" به نقل از خبرگزاری حوزه، منزل قدیمی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در قم در مراسمی با سخنرانی محسن هاشمی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران بازگشایی شد.
بر اساس این گزارش: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از سال 1340 تا 1345 بدلیل تعقیب ساواک قم را رها کرده وبه تهران هجرت می کند، بسیاری از فعالیت های نهضت امام خمینی(ره) مانند انتشار نشریات بعثت و جلسات روحانیون فعال در مبارزه از همین منزل سازماندهی می‌شد.
برای ترویج فرهنگ قرآنی، بویژه استفاده از تفسیر 23 جلدی راهنما و اثر 31 جلدی فرهنگ قرآن، این خانه به سرای فرهنگ و قرآن تبدیل گردید تا مورد استفاده پژوهشگران قرآنی و طلاب علاقمند به علوم قرآنی قرار گیرد.
همچنین به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی کتاب ناب" به نقل از شفقنا
سرای فرهنگ و قرآن آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، با حضور شماری از علما و اساتید حوزه و چهره‌های فرهنگی و سیاسی، سرای فرهنگ و قرآن آیت‌الله هاشمی در قم افتتاح شد.
این خانه که منزل قدیمی مرحوم آیت‌الله هاشمی در قم بوده است، در مراسمی با سخنرانی محسن هاشمی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران و آیات و حجج اسلام مرتضی جوادی آملی، جعفری گیلانی، سید ضیا مرتضوی و محمدعلی ایازی بازگشایی شد و سخنرانان با بیان خاطراتی از آقای هاشمی رفسنجانی، از افتتاح این سرا استقبال کردند.
در این مراسم آیت‌الله مسعودی خمینی، عضو جامعه مدرسین، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، استاندار و شهردار قم و نمایندگانی از بیوت مراجع معظم تقلید حضور داشتند.
مرحوم آیت‌الله هاشمی از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ که ناگزیر شد به دلیل تعقیب ساواک قم را رها کرده و به تهران هجرت کند، در این منزل اسکان داشت و بسیاری از فعالیت‌های نهضت امام خمینی مانند زمینه سازی برای مرجعیت امام (ره) پس از رحلت آیت الله بروجردی، انتشار نشریات بعثت و انتقام و جلسات روحانیون فعال در مبارزه از همین منزل سازماندهی می‌شد.
پس از رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی و برای ترویج فرهنگ قرآنی، بویژه استفاده از تفسیر ۲۳ جلدی راهنما و اثر ۳۱ جلدی فرهنگ قرآن، خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی، تصمیم گرفتند این خانه به سرای فرهنگ و قرآن تبدیل شود تا مورد استفاده پژوهشگران قرآنی و طلاب علاقمند به علوم قرآنی قرار گیرد و با بازسازی و مرمت این خانه که قدمت ۶۰ ساله دارد، سرای فرهنگ و قران آیت الله هاشمی رفسنجانی سه شنبه شب افتتاح شد.
آیت الله هاشمی با افراط و تفریط مخالف بود
محسن هاشمی رفسنجانی، فرزند آیت الله هاشمی در این مراسم با اشاره به راه اندازی سرای فرهنگ و قرآن در بیت تاریخی آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم، خدمات این مکان را همواره در راستای اعتلای فرهنگ اسلامی و قرآنی و خدمت به انقلاب مؤثر دانست و اظهار کرد: امیدواریم از امروز این آثار و برکات در این بیت شریف ادامه داشته باشد.
او با اشاره به برخی ویژگی‌های اخلاقی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، خاطرنشان کرد: ایشان همواره راه میانه روی و اعتدال را پیش گرفته و به شدت با افراط و تفریط مخالف بودند تا مردم کشورمان با کمترین چالش و دغدغه، به اهداف بالنده انقلاب اسلامی دست یابند.
فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی تصریح کرد: همین مشی اعتدال و میانه روی آیت الله هاشمی موجب توهین برخی بدخواهان به ایشان شده بود که از خدا می‌خواهیم آنها را به راه راست هدایت کند.
آیت الله جعفری گیلانی: در دوران تبعید امام خمینی(ره) این مرحوم آیت الله هاشمی بود که نهضت را راهبری می کرد
آیت الله جعفری گیلانی از مبارزان برجسته انقلابی و از زندانیان رژیم شاه، در سخنانی به بیان خاطراتی ناب از آیت الله هاشمی رفسنجانی پرداخت.
آیت الله محمد جعفری گیلانی در مراسم افتتاح سرای فرهنگ و قرآن در محل بیت تاریخی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در کوچه ممتاز شهر قم که همزمان با فرارسیدن چهارمین سالگرد ارتحال رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و با حضور خانواده این عالم فقید و جمعی از علما و اساتید حوزه علمیه قم برگزار شد، اظهار داشت: بعد از رحلت آیت الله العظمی بروجردی(رض)، یک هیئت علمی ۱۰ نفره در حجره امام خمینی(ره) درست شد که پایه گذار جامعه مدرسین فعلی است که با وجود شخصیت های برجسته ای همچون آیات ربانی شیرازی، ربانی املشی، سیدمحمد خامنه ای، حیدری نهاوندی و …، اما در رأس این هیئت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی قرار داشت.
او افزود: قرار ما بر این شد که هر روز از مدرسه خان حرکت کرده و بعد از رسیدن به چهار راه بازار قم، به طرف مسجد اعظم حرم حضرت معصومه(س) برویم و در نهایت هم مرحوم آیت الله فلسفی سخنرانی داشته باشند؛ قرار گذاشتیم هر روز یکی از علما قبل از آقای فلسفی صحبت کند که اولین روز مرحوم آیت الله منتظری و دومین روز آیت الله ربانی شیرازی صحبت کردند؛ روز هفتم نوبت آقای هاشمی(ره) شد؛ که وقتی ایشان صحبت کرد، واقعا از آقای فلسفی هم بهتر سخنرانی انجام داد که سبک آقای فلسفی اصلا فراموش شد؛ جمعیت هم این قدر زیاد بود که قابل وصف نیست.
این مبارز انقلابی، با بیان این که بنده از سال ۱۳۳۴ با مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی رفاقت داشتم، گفت: ابتدا در کوچه آبشار قم با هم همسایه بودیم که البته آن موقع هنوز آقا محسن به دنیا نیامده بود؛ بعد به کوچه کاظمی رفتند و بعد هم به همین خانه نقل مکان کردند که امروز دارالقرآن و مرکز فرهنگی شده است؛ در تمام این دوران من با آقای هاشمی و در خدمت ایشان بودم.
او گفت: به جرأت می توانم بگویم که بعد از تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه، کار نهضت انقلابی ملت ایران، به دوش آقای هاشمی رفسنجانی بود و آن را راهبری می کرد؛ اصلا مدیریت ایشان در همان جلسه هیئت علمی ۱۰ نفره قابل مشاهده بود؛ برای مثال با وجود این که آیت الله ربانی شیرازی برای خودش یک شخصیت بزرگی بود، اما مدیریت آن محفل علمی به عهده آیت الله هاشمی رفسنجانی بود و دستور می داد؛ علی ای حال مدیریت و شخصیت آقای هاشمی در آن جلسات بر همگان آشکار شد و بعد هم که نهضت مبارزه بر علیه رژیم شاه و کار انقلاب شروع شد، واقعا جلودار نهضت بود و نهضت و جریان انقلابی را در نبود امام و تبعید امام راحل، راهبری و هدایت می کرد.
آیت الله جعفری گیلانی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۴۲ که آیت الله هاشمی را دستگیر کردند و به خدمت سربازی بردند، ایشان در همان سربازی هم کارهای بزرگی مثل سامان دادن امور طهارت و نظافت سربازان و سامان دادن به امورات مذهبی پادگان از جمله اقامه نماز و برگزاری مراسم عزاداری مذهبی را انجام داد؛ وقتی هم که برای مرخصی سربازی آمده بود، با همان لباس سربازی خدمت امام خمینی(ره) رسید و گزارشات پادگان را داد که امام(ره) واقعا خوشحال شدند.
این زندانی سیاسی دوران رژیم شاه، در ادامه با اشاره به دورانی که مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی بعلت مبارزات سیاسی در زندان های رژیم شاه و زیر شکنجه بودند، گفت: بنده به صراحت می گویم که آیت الله هاشمی رفسنجانی(رض) قهرمان شکنجه کل جهان است، چرا که مأموران رژیم شاه، تمام شکنجه های انجام شده در زندان های دنیا را روی آقای هاشمی انجام دادند و ایشان تمام مصائب را دید؛ حتی گاهی ایشان قادر به راه رفتن در زندان نبود و مأموران با پتو او را به این اتاق و آن اتاق می بردند؛ یکبار این قدر او را زده بودند که پایش شکسته شده بود و از شدت شکنجه سیاه و کبود بود؛ این اواخر، از ایشان پرسیدم چرا وقتی صحبت می کنید سرفه می کنید که گفت بعلت این که زیر شکنجه داد و فریاد زیادی داشتم، تارهای صوتی ام آسیب دیده است.
آیت الله جعفری گیلانی گفت: خدا رحمت کند آقای هاشمی رفسنجانی(رض) که واقعا بی بدیل و بی نظیر بود؛ حرفی که حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در بیانیه تسلیت شان در مورد آیت الله هاشمی رفسنجانی گفتند که وقتی ایشان در زندان بود یا زمانی که ایشان در صندلی ریاست بود، حال ش تغییر نکرد، خیلی حرف پر معنایی است و واقعا هم آیت الله هاشمی رفسنجانی اینگونه بود.
او در ادامه با اشاره به یکی از خاطرات دوران زندان خود با آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران رژیم شاه، گفت: یکبار روز عاشورا بود و ایشان گفت ما باید در زندان دسته عزاداری راه بیاندازیم؛ که من گفتم در این زندان فقط ما نیستیم بلکه مجاهدین خلق، مارکسیست ها و تفکرات مختلف هستند که آیت الله هاشمی(رض) گفت من همه آن ها را با خودمان همراه می کنم؛ و واقعا هم همه همراه دسته عزاداری شدند و یک نفر در بند زندان نماند. در همین دسته عزاداری بود که سروده های عجیب آیت الله هاشمی بیان شد که “حسین سرباز ره دین بود؛ عاقبت حق طلبی این بود …” که این اشعار معروف، سروده خود آقای هاشمی است؛ این اشعار را کمونیست ها بسیار محکمتر از ما تکرار می کردند و این هنر آیت الله هاشمی رفسنجانی بود که می توانست حتی زندانیان را با تفکرات مختلف مدیریت کند.
این مبارز انقلابی افزود: اصلا آقای هاشمی رفسنجانی زندان را با یک انگشت خودش می چرخاند؛ شما نمی دانید ایشان چه می کرد؛ ایشان دستور می داد و همه هم فرمان می بردند و عمل می کردند؛ ایشان یک انسان بی بدیل و بی نظیر بود که من یقین دارم که اگر دوران حیاتش بعد از صدر اسلام بود، بعد از امیرالمؤمنین امام علی(ع) وفادارترین به پیامبر اسلام(ص) بود.
او افزود: هاشمی رفسنجانی، به غیر از خدا، از هیچ کس، نه می ترسید و نه هراس داشت و به قول شهید حاج قاسم سلیمانی عزیز، فرمانده ای بود که نمی گفت بروید بلکه می گفت بیایید و او واقعا جلودار و پرچم دار نهضت انقلاب اسلامی ملت ایران بود.
آیت الله جعفری گیلانی در ادامه با اشاره به جایگاه منحصر به فرد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در نزد امام خمینی(ره) گفت: یکبار آقای هاشمی رفسنجانی به خط مقدم جبهه رفت که امام وقتی فهمیدند، شب را از شدت نگرانی نخوابید و به حاج احمدآقا گفت که به آقای هاشمی بگویید که باید برگردد و آقای هاشمی را به همین علت برگرداند.
او با بیان این که وقتی حتی ۱۰ دقیقه کنار آقای هاشمی رفسنجانی بودیم انگار یک دنیا حکمت کسب کردیم، گفت: هاشمی رفسنجانی یک آدم واقعا بی بدیل و بی نظیر بود که فکر نکنم در تاریخ معاصر ما ، بعد از امام خمینی(ره)، کسی مثل آقای هاشمی، شجاع، دلیر و نترس باشد.
او با اشاره به نقل قولی از مرحوم آیت الله حائری شیرازی، گفت: آقای حائری شیرازی تعریف می کرد که یکبار در سال ۱۳۶۴، حضرت آیت الله خامنه ای به شیراز آمدند و من گفتم یک شب باید مهمان من باشید و ایشان هم به منزل ما آمد؛ و من هم بنا کردم از آقای هاشمی انتقاد کردن و در حین صحبت بودم که یکدفعه حضرت آیت الله خامنه ای گفتند آقای حائری شیرازی! می دانید در مورد چه کسی صحبت می کنید؟ در مورد کسی که امام خمینی(ره) او را از همه ما بیشتر دوست دارد؛ و ادامه دادند که امام خمینی(ره) برای هیچ کدام از ما گوسفند قربانی نمی کنند اما وقتی آقای هاشمی رفسنجانی برای سرکشی به جبهه می رفت، می گفت، احمد، آقای هاشمی به جبهه رفته؛ گوسفند قربانی کنید و برای او خون بریزید.
جوادی آملی: امروز نظام اسلامی آسیب های سنگینی را درون خود تجربه می کند
حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی سه شنبه شب در مراسم افتتاح سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم ، آیت‌الله رفسنجانی شخصیتی ممتاز داشت، گفت: تأسیس این مکان در قم اقدام شایسته و مناسب و ارزشمندی است که ان‌شاءالله مصداق آیه ۲۴ سوره حضرت ابراهیم (ع) «أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا کَلِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاءِ» باشد و بتواند در نشر اندیشه‌های آیت‌الله رفسنجانی مؤثر و مفید باشد.
او افزود: از هر جهت بخواهیم این شخصیت ممتاز را مورد بررسی قرار دهیم سر از تعظیم و تکریم و تمجید در می‌آوریم؛ او به حق جایگاهی رفیع در نزد همگان داشت و نه تنها سیاستمدار و اندیشمند و مبارز بود، بلکه قرآنی فکر می‌کرد و الهی می‌اندیشید و مراوده‌ای گرانقدر و نیک با دیگران داشت.
مدیر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با اشاره به ویژگی های ممتاز شخصیتی و فضائل اخلاقی مرحوم آیت الله هاشمی، گفت: همانگونه که خود ایشان بیان کرده بودند، ما باید ایشان را به عنوان قهرمان صلح بدانیم و این خصلت ماندگار آن مرحوم است.
او خاطرنشان کرد: در دهه پایانی عمر آیت الله هاشمی رفسنجانی تقارن به درستی شکل نگرفت، زیرا کسی می خواست قهرمان جنگ باشد و ایشان قهرمان صلح و جمع این دو کار بسیار دشواری است. ایشان که دهه های گذشته را در پیروی از امام گذرانده بود، دهه آخر را در همراهی گذراند که البته بسیار سخت و دشوار بود و دغدغه ایشان حفظ عزت و آبروی نظام اسلامی بود.
جوادی آملی افزود: در پیام‌های تسلیتی که به مناسبت ارتحال ایشان صادر شد، فرازی از پیام آیت‌الله مظاهری گویای دغدغه فکری و ذهنی آن مرحوم است، ایشان در این پیام فرمودند که مرحوم رفسنجانی «تنها به اعتلای اسلام و سربلندی ایران می‌اندیشید و در این اندیشه بلند، تمام توان خود را در عرصه‌های گوناگون به کار گرفت و بی‌هیچ واهمه‌ای به مصداق «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَهَ لائِمٍ» تا پایان عمر، از صراط مستقیم خدمت به اسلام و آرمان‌های متعالی آن، تخطّی ننمود»؛ مرحوم هاشمی ایران را در پناه قرآن، باشکوه و عزیز می‌خواست و ما هر قدر بخواهیم تمجید کنیم کفایت این شخصیت ممتاز را نخواهد کرد.
او با بیان اینکه آیت الله هاشمی رفسنجانی همواره در جهت اعتلای اسلام و سربلندی ایران تلاش می کرد و ایران اسلامی را عزیز و باشکوه و سربلند می خواست، اظهار داشت: ایشان از عمده ترین شخصیت هایی بود که انقلاب اسلامی را معماری کرد و استوار ساخت و انقلاب را به نظام اسلامی تبدیل کرد.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: او دوست داشت همه اهدافی را که برای نهضت و انقلاب وجود داشت در بستر استوار نظام اسلامی محقق شود و انقلاب در بستر نظام اسلامی با همه ساختار متین و استوارش باقی بماند.
او با بیان اینکه امروز نظام اسلامی آسیب های سنگینی را درون خود تجربه می کند و از دوری ها و تفکیک های ناروایی که درون نظام شکل گرفته است، رنج می‌برد، گفت: آنچه حضرت امام(ره) به عنوان یک فقیه، حکیم، عارف و اسلام شناس می خواست، آمیختگی جمهوریت و اسلامیت بود و هنگامی که در فرانسه شنید سخن از حکومت اسلامی است، خروش برآورد که این جمهوری اسلامی است.
جوادی آملی، تفکیک جمهوریت از اسلامیت را آسیبی بزرگ برای کشور و نظام اسلامی عنوان کرد و افزود: اگر ما بگوییم جمهوری اسلامی ولی حکومت اسلامی را دنبال کنیم، این هدف معمار بزرگ انقلاب و آیت الله هاشمی رفسنجانی نبوده است و ما باید قرائتی از اسلام را ارائه کنیم که با جمهوری اسلامی هماهنگ باشد.
او پیچیده ترین و عمیق ترین واژه سیاسی در دوران معاصر را واژه «جمهوری اسلامی» دانست و گفت: ما باید اندیشه بزرگ امام راحل را که آیت الله هاشمی همه وجودش را برای آن داد، به صورت فلسفی، کلامی و فقهی تبیین کنیم و آنچه نهادهای فکری و فرهنگی باید دنبال کنند، پابرجا بودن تفکر اصیل حضرت امام(ره) است.
مدیر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه تأسیس چنین مکان‌هایی، برای تبیین فلسفی کلامی و فقهی چنین مباحثی است، افزود: هدف این نهادهای فکری و فرهنگی این است که با حضور اندیشمندان، بنیان‌های فقهی و کلامی و فلسفی بتوانند برای این کار چاره‌جویی کنند.
او با بیان اینکه صمیمیت و دوستی که میان امام و آیت‌الله رفسنجانی برقرار بود مانند علقه فرزند و پدری بود، اضافه کرد: آنچه از شخصیت وی به میراث نهاده شده است به صورت نرم‌افزار منتشر و محققان با این روش و بینش به سراغ فقهی بروند که انقلاب را به نظام اصیل اسلامی بدل می‌کند.
جوادی آملی در پایان با بیان اینکه امروز مباحث تفسیری به روز شده است، اما فقه مناسبات خود را با جهان امروزی پیدا نکرده است، گفت: برای دفاع از اندیشه جمهوری اسلامی نیازمند فقه زنده و پویا هستیم و باید از همه ظرفیت های انقلاب در قالب نظام اسلامی بهره مند شویم.
ایازی: فضای امروز قم به تداوم نگاه آقای هاشمی نیاز دارد
در بخش دیگری از این برنامه، حجت الاسلام والمسلمین ایازی از همکاران مرحوم هاشمی در تدوین تفسیر راهنما در سخنان کوتاهی اظهار کرد: با آقای هاشمی صحبت بود که در پیشگاه الهی چه برای عرضه داری؟ می‌گفت یک افتخارم این است که توانستم جنگ را به پایان ببرم و دیگری تفسیر راهنماست که در شرایط سخت زندان نوشتم.
وی توصیه کرد در سرای فرهنگ و قرآن آیت‌الله هاشمی، به ارائه آثار ایشان بسنده نشود، بلکه همان حرکت و نگاه آقای هاشمی که در فضای امروز قم هم بسیار مورد نیاز است دنبال شود و یک کار قرآنی با این تفکر تقویت شود؛ بخصوص که می‌بینیم امروز به جای اندیشه چه چیزهایی ترویج می‌شود.
مرتضوی: آیت الله هاشمی رفسنجانی به حاکمیت فقه اعتقاد و التزام داشت
آیت الله سید ضیاء مرتضوی سه شنبه شب در مراسم افتتاح سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم بیان داشت: آیت‌الله رفسنجانی زمینی مساعد در حوزه علمیه در دوره آیت‌الله بروجردی بود که با پیوند فکری، علمی و عاطفی که با امام داشت، از نظر تربیتی و عملی تا سرحد آمادگی برای جان‌فشانی به معنای کامل کلمه برای اسلام به پیش رفت.
او گفت: اعتقاد شخصی بنده این است که پس از حضرت امام(ره) هیچ کس را به ویژه در دهه نخست انقلاب سراغ ندارم که در حد آیت الله هاشمی به ماهیت حکومت و اداره جامعه از منظر الزامات فقهی و حقوقی توجه داشته باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه مرحوم آیت الله هاشمی با توجه به مباشرت نزدیک با امام راحل مسائل را کاملا مورد توجه و پیگیری قرار داده و در تصمیم گیری های ایشان تأثیرگذار بود، خاطرنشان کرد: هیچ کسی در حل مشکلات و چالش‌های کشور در سطح ایشان نبود و البته این واقعیت نافی تلاش ها و نقش آفرینی دیگر بزرگان نیست.
او با اشاره به روشن بینی، جامع نگری، آینده نگری و آگاهی آیت الله هاشمی رفسنجانی به ظرفیت‌های فقه اسلامی تصریح کرد: ایشان به حاکمیت فقه اعتقاد و التزام داشته و به عنوان یک اصل مطرح می کردند که نباید شخصی مافوق قانون که غیرمسؤول و غیرپاسخگوست، همه اختیارات را داشته باشد.
مرتضوی خاطرنشان کرد: شناخت الزامات حکومت و مدیریت جامعه، جایگاه مهم او در مدیریت کشور و نزدیکی به امام و اعتماد بالای امام به ایشان از جمله ویژگی‌هایی است که از ایشان شخصیت والایی ایجاد کرد.
او با بیان اینکه وی حتی قبل از انقلاب به پیشرفت‌های کشورهای دیگر مانند آمریکا توجه داشت، گفت: دغدغه مشترکی را با چند نفر از دوستان داشتیم و از آقای رفسنجانی درخواست کردیم تا با توجه به اشراف به مسائل و چالش‌های نظام از یک سو و توجه ایشان به فقه مشورت بگیریم و مباحثه کنیم و ایشان هم استقبال کرد و مطالعه روی آثار وی صورت گرفت و بنده هم خاطراتی را در باره ایشان نوشتم، ولی ایشان به خاطر جوّ سیاسی پیش آمده، برای رعایت حال ما پیغام داد که دنبال نشود و به تعویق افتاد.
استاد حوزه علمیه با اشاره به تبیین‌های دیدگاه آیت‌الله رفسنجانی درباره سخنرانی‌ها و نوشته‌ها، تصریح کرد: از جمله مباحثی که در خاطرات ایشان نوشته‌ام اقتصاد فقاهتی، انتخاب زنان، داوری غیر مسلمان، مالیات، انفال، موسیقی، مفهوم دولت کشور و نسبت مفهوم ملت با امت است. این سؤال برای ایشان مطرح بود که اصالت با حفظ ایران یا حفظ وضع موجود است. ایشان در خاطراتش آورده‌اند که یک شب در جلسه سران قوا این بحث مطرح شد که آیا باید جنبش‌های آزادی‌بخش را اصل قرار دهیم و با دولت‌ها در این راستا تعامل کنیم یا خیر. البته این بحث در نهایت به جمع‌بندی نرسید.
اعتدال و میانه روی مبنای رفتار و افکار آیت الله هاشمی بود
او با بیان اینکه آیت الله هاشمی رفسنجانی بر مسأله اعتدال تأکید فراوانی داشته و فقه تشیع نیز فقه میانه روی و اعتدال است، گفت: آن مرحوم بیش از ده بار در طول سال‌های آخر عمر این بحث را مطرح و آن را مستند به روایتی کردند که امام در مسجد سلماسی آن را برای شاگردانشان قرائت کرده بودند: «ان الله یحب ان یؤخذ برخصه کما یحب ان یؤخذ بعزائمه؛ خداوند دوست دارد از امور مجاز نیز استفاده شود چنانکه دوست دارد به تکالیف عمل شود»، این مبنای رفتار و افکار آیت‌الله رفسنجانی بود.
مرتضوی اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های همیشگی بنده این بوده و هست که آیا فقه ما فقه اعتدال هست یا نیست. به صورت آماری نشان داده‌ام که از زمان شیخ مفید و طوسی تا زمان شیخ انصاری به ندرت با فتوای به احتیاط روبرو هستیم، ولی بعد از شیخ انصاری که در برابر اخباری‌ها ایستادند، آمار احتیاط‌ها در فقه قابل مقایسه با قبل نیست، ولی آیا روایت فوق در فقه حاکمیت داشته و دارد؟
او تصریح کرد: اندیشه های مرحوم آیت الله هاشمی برای ماندگاری نیازمند تبیین علمی، مستندسازی و ترویج و گسترش در میان اقشار تأثیرگذار دانشگاهی و حوزوی است.
انتشار دانشنامه امام خمینی در هفته جاری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: از کارهای لازمی که باید در این سرای فرهنگ و قرآن انجام شود، بررسی و تدوین مکتب سیاسی آیت‌الله رفسنجانی شامل جهان‌بینی، مبانی و مسائل است؛ زیرا ایشان مکتب سیاسی قابل ارائه دارد؛ همچنین حضور فعال‌تر در مطبوعات، فضای مجازی و نگارش و تدوین دانشنامه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که کاری درازمدت است، لازم است.
او در پایان بیان کرد: با اشراف آیت‌الله سیدحسن خمینی، دانشنامه امام بعد از چندین سال در ۱۰ جلد و بیش از ۶۸۰۰ صفحه با بیش از ۸۶۰ مدخل در هفته جاری چاپ می‌شود. البته برای آقای رفسنجانی این مقدار مدخل و صفحه مطلب نخواهد شد ولی کار لازمی برای تبیین فکر ایشان است.
شفقنا- سرای فرهنگ و قران آیت الله هاشمی رفسنجانی با حضور یادگار امام خمینی، رئیس شورای شهر تهران، اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، مسئولان استانی و تنی چند از اساتید و فضلای حوزه علمیه در قم افتتاح شد.
عکس: هادی چهره قانی
در آستانه چهارمین سالگرد رحلت؛
مراسم افتتاح سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم
به گزارش جماران، در آستانه چهارمین سالگرد رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی، عصر امروز مراسم افتتاح سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی، با حضور حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در قم برگزار شد.
منبع + + + + + +
+
