امینی: کتاب‌خوانی دیجیتالی ظرفیت محدودی دارد / برخی شاعران اینترنتی شاعرانی موهوم‌اند!

 

مفتون امینی

امینی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: رمان «کلیدر» محمود دولت‌آبادی از لحاظ اطناب کتاب درخشانی در جهان است و از این حیث به پای شاهنامه می‌رسد اما کسی نمی‌تواند این کتاب را در اینترنت دانلود کند و بخواند. در واقع جای خواندن چنین کتابی هم روی صفحه‌های مانیتور نیست.
 
شاعر مجموعه شعر «اکنون‌های دور» ادامه داد: اینترنت ظرفیت بالایی دارد اما این ظرفیت از لحاظی نیز محدود شده است و گاهی شما برای پیدا کردن یک کتاب چه به زبان فارسی و چه انگلیسی باید مقدار زیادی وقت صرف کنید و دست آخر نیز آن کتاب را پیدا نمی‌کنید.
 
این شاعر پیشکسوت توضیح داد: چه کسی می‌آید که به فرض 6 جلد کتاب خاطرات چرچیل را روی اینترنت قرار دهد تا همه آن را بخوانند. این موضوع حتی در مورد موسیقی و کنسرت‌ها نیز صادق است. یعنی در عین حال که همه چیز در اینترنت پیدا می‌شود در واقع در مواقع لزوم هیچ چیزی هم در آن نیست.
 
شاعر «دریاچه» اضافه کرد: اینترنت و کتاب‌خوانی دیجیتالی ظرفیت محدودی دارد. مخاطبان اینترنت نهایتاً حوصله دارند که 200 یا 300 صفحه کتاب را بخوانند و بیشتر از آن کشش مطالعه در این فضا وجود ندارد.

وی یادآور شد: اینترنت در حال حاضر بین مردم و دولت معلق است، در حالی که مردم باید از این فضای مجازی برای همه امور از جمله کتابخوانی نهایت استفاده را ببرند. طبیعی است که وقتی دولت اولویت تعیین نرخ بنزین و مایحتاج اولیه مردم را دارد چنین مواردی از بین می‌رود و فراموش می‌شود. معتقدم دولت باید سر و سامانی به این موضوع بدهد تا در زمینه کتابخوانی نیز در فضای مجازی به رشد و توسعه دست یابیم.
 
امینی یادآور شد: همین الآن هم شاعران زیادی در اینترنت هستند که من به آن‌ها می‌گویم شاعران موهوم. آن‌ها سر و ته شعرهای دیگران را برمی‌دارند و به نام خود منتشر می‌کنند و البته کسی هم آن‌ها را نمی‌شناسد. در این زمینه دولت باید به نوعی نماینده مردم باشد و کار سیاسی هم البته انجام ندهد.
وی افزود: برای رشد کتابخوانی دیجیتال نیاز به کار فرهنگی ناب داریم. به گمانم عده‌ای باید پیشنهاد دهند و رسانه‌ها نیز آن‌ها را پوشش دهند و ایده‌ها را منتشر کنند تا به نظرهایی جامع و عملی دست یابیم.
 
شاعر مجموعه شعر «کولاک» گفت: داوری در این زمینه و درباره کتاب‌های دیجیتال نیز سخت است. همچنان معتقدم کسی 10 جلد رمان کلیدر را روی اینترنت نمی‌خواند. این در حالی است که در زمینه اطناب این اثر شاهکار است و مانند اثر «ژان کریستف» رومن رولان نیست که در جلد سوم تکرار مکررات باشد. با این وجود که اثری درخشان در ایران نوشته شده کسی آن را در اینترنت نمی‌خواند. کسی را در عین حال ندیده‌ام که کل شاهنامه را در اینترنت بخواند.
 
یدالله مفتون‌امینی در شهرک شاهین دژ در حومه تبریز به دنیا آمده است. وی پس از گذراندن دبستان و دبیرستان در زادگاهش به تهران آمد و در رشته حقوق قضایی دانشکده حقوق دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت.
 
«اکنون‌های دور»، «دریاچه»، «کولاک»، «انارستان»، «عاشیقلی کروان»، «فصل پنهان»، «تاکستان احتمال»، «سپیدخوانی روز»، «عصرانه در باغ رصدخانه»، «نهنگ یا موج»(گزینه کولاک و انارستان)، «شب 1002»، «شب هزار و دو»، «سرمه‌فام و خط نستعلیق» و «من و خزان و تو» از جمله آثار منتشرشده‌ این شاعر هستند.
 
امینی قبل از انقلاب شاعری غزلسرا بود که در سال‌های اخیر به سرودن شعر بی وزن روی آورد. سال گذشته چاپ دوم «سپیدخوانی روز» این شاعر از سوی نشر ثالث منتشر شده است.

منبع: ایبنا

بهمن: حقوق فکری در اینترنت اهمیتی ندارد/کتابخوان‌ها سراغ کتاب دیجیتال نمی‌روند

 

کاوه بهمن

بهمن در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: در ایران قشر کتابخوان هنگامی سراغ اینترنت می‌رود که یا به اصطلاح حال ندارد کتاب بخرد یا آن کتابی که می‌خواهد از طریق اینترنت بخواند ارزش خواندنش را دارد.
 
وی افزود: در برخی موارد نیز کتاب نایاب است و مجوز ندارد و قانونی نیست. به طور مثال در اینترنت سراغ کتاب «کلنل» می‌روند که در ایران مجوز نگرفته است یا به دنبال کتاب‌هایی هستند که در افغانستان چاپ شده است.
 
نویسنده کتاب «جنگی که بود» اضافه کرد: ما در مورد کتاب‌های دیجیتال هم در ایران مانند هر چیز دیگر از آن به طور غیر قانونی استفاده می‌کنیم. حتی در مواردی که  به شکل سامان‌مند هم از آن بهره‌مند هستیم سعی داریم تا به شکل غیر قانونی  از آن استفاده کنیم. مطالعه در اینترنت هم همین‌طور است. در ایران اینترنت میان مردم و دولت تقسیم شده و کاربری از آن با کشورهای توسعه یافته فرق دارد.
 
این داستان‌نویس ادامه داد: اگر بخواهیم خودمان را با کشورهای عقب‌مانده مقایسه کنیم چه بسا وضع آن‌ها بدتر است اما در کشورهای توسعه یافته حتی وقتی در فیس‌بوک عکسی می‌گذارند نام عکاس را پای عکس می‌نویسند. اگر یک قطعه شعر بنویسند نام آن شاعر را می‌آورند اما در ایران مالکیت فکری اهمیتی ندارد. یعنی همان‌طور که برای آدم‌ها مهم است که به طور مثال در شمال ویلا دارند، مالکیت فکری اهمیت ندارد. در واقع ایرانی‌ها تعهدی نسبت به اثر هنری ندارند.
 
کاوه بهمن از نویسندگان فعال عرصه ادبیات دفاع مقدس است. نخستین اثر وی با عنوان «بازی آن روزها» در سال 1370 منتشر شد. از دیگر کتاب‌های او می‌توان به رمان «جنگی که بود»، «خروس در استوانه سیمانی»، «رمان نو در غیاب انسان» و ترجمه «جشن‌واره بی‌گناهان مقدس»(اشعاری از: هرولد ینتر، هیو کوک، دیوید رابرتز و ...) اشاره کرد.

منبع: ایبنا

یاحقی: وضعیت کتاب‌های دیجیتال آشفته است / برخی کتاب‌های دیجیتال به پژوهش آسیب می‌رساند

 

محمدجعفر یاحقی

یاحقی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: دانشجویان و دانش‌آموزان نیز بیشترین قشری هستند که دنبال کتاب‌های دیجیتال‌اند و آن‌ها را می‌خوانند. اما به گمانم باز هم کتاب کاغذی چیز دیگری است و رنگ و بوی دیگری دارد. هنوز معتقدم کتابی که از آن بوی کاغذ به مشام برسد بهتر است.
 
این پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: معمولاً نویسندگان معاصر اجازه نمی‌دهند که آثارشان روی اینترنت قرار بگیرد و ناشران و نویسندگان حقوق‌شان را مطالبه می‌کنند چون اگر در اینترنت منتشر شود دیگر کسی پولی بابت آن نمی‌پردازد و در ایران که عضو کپی رایت نیست این گونه مسایل مشکلاتی ایجاد می‌کند. اما درباره کتاب‌های حافظ و سعدی و امثالهم باید گفت که آن‌ها متعلق به هر ناشری است و هر که بخواهد می‌تواند آن‌ها را منتشر کند. در واقع متون کلاسیک مدعی‌ای ندارد و حق تألیف ندارد و هر کس بخواهد می‌تواند آن‌ها را منتشر کند.
 
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا شما جزو آن دسته از اهل قلم هستید که معتقد است فضای مجازی و کتاب‌های دیجیتال برای پژوهشگران مفید است؟» گفت: من چندان از کتاب‌های دیجیتال و اطلاعات اینترنتی برای پژوهش‌های دانشگاهی راضی نیستم. به طبع کتاب‌های دیجیتال و پژوهش‌های اینترنتی اشکالاتی دارد و چنین نیست که ما بپذیریم فقط بتوانیم به فضای مجازی و کتاب‌های دیجیتال اکتفا کنیم. اغلب آدم‌های کم اطلاع و کم سواد سراغ چنین پژوهش‌هایی می‌روند و متون کلاسیکی که کار می‌شود غیر مصرح و غیر منقح است و چه بسا برخی از آن‌ها فضای تحقیقات را فاسد کنند.
 
استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: مؤلفان کتاب‌های دیجیتال در اینترنت اغلب هر نکته اشتباهی را که بخواهند وارد اینترنت می‌کنند و این کار برای پژوهش خطرناک است و این کتاب‌ها به نوعی فضای پژوهش را آلوده می‌کند.
 
وی توضیح داد: در قیاس با کشورهای اروپایی وضعیت کتاب‌های دیجیتال ما آشفته است و بی قانونی و بی‌نظمی و تضییع حقوق ناشران و مؤلفان از جمله آفات این موضوع است. برخی از این کتاب‌ها که توسط نویسندگان ناشناس نوشته می‌شود هم به تحقیق و پژوهش آسیب می‌رساند هم به مسایل فرهنگی و اقتصادی و انسانی. اما در اروپا کتاب‌های دیجیتال مشخص است و در این موضوع همه چیز روال خاص و درست خودش را دارد. اگر کتابی روی اینترنت است حق و حقوقش پرداخت شده و قانونی است و با توافق نویسنده و ناشر آن کتاب را می‌فروشند اما در ایران آشفتگی‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد که به زیان علم و تحقیق تمام خواهد شد.
 
محمدجعفر یاحقی، پژوهشگر، نویسنده ایرانی و استاد زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مدیر قطب علمی فردوسی‌شناسی و ادبیات خراسان در دانشگاه فردوسی مشهد است.
 
از این ادیب و پژوهشگر ادبیات فارسی تاکنون بیش از 42  عنوان کتاب در زمینه ادبیات فارسی، علوم قرآنی و فرهنگ اساطیر به چاپ رسیده است.
 
یاحقی تا به حال جوایز ادبی بسیاری از جمله جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را برای تالیفاتش دریافت کرده است.

منبع: ایبنا