واگذاری ممیزی کتاب به استانها

همایون امیرزاده، دبیر شورای برنامه‌ریزی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد می‌گوید، با استقبال از طرح تفویض اختیار بررسی کتاب به پنج استان، حالا استان‌های دیگر هم متقاضی قرار گرفتن در این فهرست هستند.

الهه حسروی‌یگانه: خبر تفویض اختیار بررسی کتاب از سوی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی به پنج استان قم، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، کرمان و اصفهان باعث شده که حالا استان‌های بیشتری متقاضی تفویض اختیار بررسی کتاب در حوزه جغرافیایی خود شوند. در این‌باره با امیرزاده گفت‌وگویی کرده‌ایم که می‌خوانید:

آقای امیرزاده طرح تفویض اختیار بررسی کتاب به استان‌ها ظاهرا با استقبال مواجه شده است.

بله، برای ما مهم است که فرآیند صدور مجوز چاپ کتاب کند نشود. با این طرح در چرخه نشر کشور هم اتفاقات خوب و خوشایندی می‌افتد و در عین حال به خود ما هم در معاونت فرهنگی سرعت عمل بیشتری می‌بخشد تا بتوانیم با سرعت بیشتری کتاب‌ها را کارشناسی کنیم.

علت شکل‌گیری این طرح چه بود؟
ببینید ما از گذشته مشکلات بسیاری در حوزه چاپ کتاب‌های ناشران شهرستانی داشتیم. مثلا استان‌هایی که دور از مرکز و تهران بودند همواره با مشکل رفت و آمد روبرو بودند و مولفین و ناشران شهرستانی برای گرفتن مجوز کتاب باید بارها به تهران می‌آمدند. رفت و آمدی که بسیار برای‌شان هزینه‌بر بود و به معطل شدن کتاب‌ها تا زمان تصمیم‌گیری در اداره کتاب منجر می‌شد. این وضعیت جوی از نارضایتی به وجود آورده بود و به همین دلیل‌ تصمیم گرفته شد چنین طرحی اجرایی شود.

ملاک انتخاب استان‌ها به چه صورتی بود؟
در این طرح استان‌ها از نظر امکانات شناسایی شدند و در نهایت پنج قطب صنعت نشر کشور شناسایی شدند. البته این را هم بگویم که بعد از این اتفاق، ما شاهد درخواست‌های مکرر استان‌های دیگر برای شرکت در این طرح هستیم و دیدیم که می‌توانیم این طرح را به استان‌های دیگر هم تعمیم دهیم. در جلساتی که با مدیران کل استان‌ها داشتیم زمینه تفویض صدور مجوز قبل از چاپ کتاب را اعلام کردیم و ۶ استان دیگر برای گرفتن این مسئولیت اعلام آمادگی کردند.

یعنی هر استانی که متقاضی باشد می‌تواند در این طرح همکاری کند؟
از نظر معاونت فرهنگی هیچ منعی برای گسترش این طرح و در اختیار گذاشتن این وظیفه نظارتی وجود ندارد مشروط بر این که زیرساخت لازم را داشته باشند.

و آن زیرساخت چیست؟
داشتن کارشناسان متخصص در حوزه بررسی کتاب. اگر استان‌ها به این ظرفیت دست پیدا کنند، این طرح شامل حال‌شان می‌شود و با توجه به این که هیات نظارت بر چاپ کتاب هم شکل گرفته است، بخش عمده‌ای از دغدغه‌ها حل خواهد شد.

آن استان‌هایی که به این طرح اضافه شدند چه استان‌هایی هستند؟
استان خوزستان، فارس، مازندران، یزد و همدان.

و کارشناسان این استان‌ها هم بر اساس همان معیار و ضوابط کارشناسان اداره کتاب وزارت ارشاد عمل می‌کنند؟
بله، معیار و ضوابط همان است. در واقع فصل‌الخطاب ما ضوابط نشری است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تبیین و تعیین شده و همچنین بر اساس آیین‌نامه مرتبط با صدور مجوز کتاب رفتار می‌کنیم. این آیین‌نامه، آیین‌نامه واحدی‌ست و به همین دلیل نوع مجوزمان با تهران هیچ فرقی نمی‌کند.

آقای امیرزاده، با توجه به صحبت‌هایی مبنی بر سپردن ممیزی به ناشران و تشکل‌های نشر این طرح چه در مرحله‌ای قرار دارد؟
همان‌طور که می‌دانید این موضوع در حد طرح مساله است. جلساتی در این زمینه برگزار شده و همچنان هم ادامه دارد. اما این موضوع چون یک پدیده نوظهور است قطعا باید با شناخت لازم و مطالعه بیشتر و با هماهنگی آیین‌نامه‌های مربوطه به آن عمل کرد. فعلا در حد طرح مساله‌ست و مقدماتی دارد که باید بررسی شود. اجرایی شدن منوط به سه ضلعی‌ست که در این ماجرا درگیر هستند. نخست هیات نظارت بر نشر کشور، دوم کارشناس‌هایی که باید در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت شوند و سوم تشکل‌های نشر. تنها پس از بررسی‌ها و تحقیقات بسیار می‌توان درباره اجرایی شدن این طرح نظر داد.

+