صادق زیباکلام :دغدغه حجاب و فرهنگ؟

اگر معترضان به حجاب، پس از آنکه مقابل وزارت کشور اجتماع کردند جلو سازمان تبلیغات اسلامی، صداوسیما و برخی دیگر از آن 26 نهاد هم مکث می‌کردند، من می‌توانستم با خودم کنار بیایم و با خودم بگویم دغدغه و دلواپسی آنها واقعا حجاب و عفاف است.

من برخلاف خیلی‌ها که به تظاهرات علیه بدحجابی و برخی سخنرانی‌ها علیه برنامه‌های فرهنگی دولت یازدهم با دیدی تردیدآمیز می‌نگرند و معتقدند همه ماجرای تظاهرات حجاب و در سطحی گسترده‌تر علیه وزارت ارشاد و برنامه‌های فرهنگی دولت، یک حرکت سیاسی است، با دیدی خوشبینانه نگاه می‌کنم. تلاش می‌کنم باور کنم معترضان مشکل سیاسی نداشته و همه انگیزه و هدفشان «خدایی» و «با قصد قربت» است. من خوشبینانه نگریسته و می‌گویم آنها که نگران بازگشت وضعیت فرهنگی به دوران اصلاحات هستند و به دولت زنهار می‌دهند مبادا خدای ناکرده برگردیم به وضعیت اجتماعی و فرهنگی دوران اصلاحات، واقعا نیتشان خیر است.

اگرچه بنده هرچه به ذهنم فشار آوردم که در دوران اصلاحات وضعیت عفاف و حجاب و فرهنگ در جامعه چگونه شده بوده و سپس در دوران آقای احمدی‌نژاد و اصولگرایان چه تغییر و تحولی پیدا کرد، چیزی به ذهنم نرسید! نمی‌دانم اگر مشاهده‌گری در دوران اصلاحات یکی، دوسالی در ایران اقامت داشت و سپس از کشور رفته و چندسال بعد در دوران مدیریت اصولگرایان به ایران بازمی‌گشت کدام تفاوت‌های چشمگیر را در عرصه حجاب، فرهنگ، سینما و تئاتر و سایر جنبه‌های فرهنگ جامعه ایرانی مشاهده می‌کرد؟  اما میلیون‌ها ایرانی که هم دوران اصلاحات را دیده‌اند و هم دوران احمدی‌نژاد را واقعا متحیرند که مگر در دوران اصلاحات وضع فرهنگ و حجاب چگونه شده بود که برخی امروز به دولت روحانی زنهار می‌دهند مبادا خدای‌ناکرده یک وقت بازگردیم به آن دوران؟

من همه این نکته‌ها را می‌پذیرم. می‌پذیرم که آقایان درست می‌گویند که وضع حجاب و عفاف، اخلاق و فرهنگ در دوران اصلاحات خراب شده بوده و آقایان واقعا نگران این هستند که مبادا مجددا به آن دوران بازگردیم. من این را هم می‌پذیرم که وضع حجاب در کشور به نسبت ده ماه پیش که اصولگرایان قدرت را در دست داشتند، خیلی خراب و هولناک شده است. من همه اینها را می‌پذیرم. اما مشکلم اینجاست که با پذیرش همه اینها باز هم مشکلم حل نمی‌شود. بنا را بر این می‌گذارم که این یکی یا آن یکی واقعا نگران وضعیت فرهنگی جامعه هستند و اعتراضشان به دولت از سر انگیزه‌های سیاسی نبوده. مشکلم با این سروران آن است که مگر متولی حجاب، وزارت کشور است؟ مگر متولی فرهنگ در این مملکت فقط قوه مجریه است؟ یا مگر وزارت کشور درباره حجاب قرار بوده چه کند که حالا نکرده؟

اگر بگوییم وزارت کشور باید کار فرهنگی می‌کرده تا حجاب از دید معترضان به این روز نیفتد، این پرسش مطرح می‌شود که مگر وزارت کشور مسئولیت فرهنگی هم بر عهده‌اش بوده؟ ممکن است معترضان بگویند ما خواهان برخورد فیزیکی با بدحجابان در خیابان‌ها هستیم. این هم از وظایف وزارت کشور نیست. مگر نیروی انتظامی، گشت ارشاد و سایر دستگاه‌ها که قرار است با بدحجابی برخورد کنند، تحت امر وزارت کشور و آقای رحمانی‌فضلی هستند؟

می‌ماند اصلی‌ترین نکته درباره حجاب، عفاف و فرهنگ. ما در کشور یک، دو جین ـ و خیلی بیشتر ـ نهاد، شورا، بنیاد و سازمان داریم که کارشان تبلیغات فرهنگی و اشاعه فرهنگ دینی از جمله حجاب است. سازمان تبلیغات اسلامی، صداوسیما، شورای انقلاب فرهنگی و یک، دو جین نهاد متولی فرهنگ میلیاردها تومان بودجه هم دارند و برخی از آنها دارای هتل، بانک و کارخانجاتی هستند که درآمدهای آن مؤسسات را هم مستقیماً خرج امور فرهنگی و تبلیغاتی می‌کنند. به عبارت دیگر به ازای هر یک تومان که وزارت ارشاد بودجه دارد، ده‌ها برابر آن در اختیار این 26 نهاد فرهنگی و تبلیغاتی دیگر است، با این تفاوت که وزارت ارشاد همه کارها و هزینه‌هایش علنی است و طبق قانون به مجلس پاسخگو، درحالی‌که هیچ‌یک از این 25 نهاد دیگر نه به مجلس و نهاد دیگری هم درخصوص آنچه هزینه می‌کنند پاسخگو نیستند.

اگر معترضان به حجاب، پس از آنکه مقابل وزارت کشور اجتماع کردند جلو سازمان تبلیغات اسلامی، صداوسیما و برخی دیگر از آن 26 نهاد هم مکث می‌کردند، من می‌توانستم با خودم کنار بیایم و با خودم بگویم دغدغه و دلواپسی آنها واقعا حجاب و عفاف است. اما وقتی دستگاه‌هایی که علت وجود آنها به همراه میلیارد‌ها تومان بودجه‌ای که می‌گیرند مستقیماً مسائل فرهنگی است، به‌هیچ‌وجه مورد اعتراض معترضان قرار نمی‌گیرند و همه اعتراضات متوجه وزارت کشور می‌شود که درخصوص مسایل فرهنگی و حجاب مدخلیتی ندارد، خیلی نمی‌توانم به خوشبینی و حمل بر صحت کردن خود ادامه بدهم

+