هاشمی رفسنجانی: با فضای آزاد کتابها با محتوا می شود/ بگذاریم افراد افکارشان را بگویند

وظیفه اصلی وزارت ارشاد ایجاد زمینه آزاداندیشی است/زنجیر کردن عقل مردم، جنایت است

آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم اختتامیه جایزه کتاب سال اظهار کرد: اگر می‌خواهیم محتوای کتاب‌های جامعه‌مان بالا رود، یکی از زمینه‌های ضروری آن فضای آزادی است. هر انسانی حق دارد آزاداندیش باشد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،مراسم سی و یکمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب سال با حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، غلامعلی حداد عادل، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، نجفعلی میرزایی مدیر عامل موسسه خانه کتاب، علی شجاعی صائین، ناشران و نویسندگانی از کشورهای ایالات متحده آمریکا، فرانسه، صربستان، کانادا، فرانسه، بلغارستان و... در تالار وحدت تهران در حال برگزاری است.

آیت الله هاشمی رفسنجانی ضمن تبریک به افرادی که موفق به خلق اثری شدند که اکنون به داوری و ارزیابی کتاب سال راه یافتند از وزیر فرهنگ و ارشاد تشکر کرد و گفت: یکی از کارهای خوب کشور و نظام جمهوری اسلامی این همایش است که عمدتاً بین‌المللی بوده و مطمئناً آثار گرانقدری را در جامعه ایجاد کرده و اعتباری به تاریخ می‌بخشد.

وی با بیان اینکه برخلاف تصور که راه‌های تصویری، گفتاری، سایت‌های فراوان، ماهواره‌ها و شبکه‌های تلویزیونی آثار را در محفظه کوچکی حفظ می‌کند، فکر می‌شد که کتاب به صورت معمول به تدریج تحلیل رفته و راه‌ها را برای کارهای کوچک بشری خالی می‌کند. اما کتاب هنوز و همواره جایگاه خود را داشته و دارد.

این مقام مسوول اظهار کرد: در این مدت چند عنوان از آثار راه یافته به این همایش را دیدم، انصافاً قابل استفاده بودند و امیدوارم جامعه ما و افراد علاقه‌مند برای آشنایی بیشتربا این کتاب‌ها فرصت داشته باشند.

وی با بیان اینکه کار نوشتن همانطور که می‌دانیم همراه تاریخ بشر بوده و نیز مبدأ نوشتن آموزه‌های الهی است گفت: پیامبران نیز صاحب کتاب آسمانی و زمینی بوده‌اند که البته قرآن بیش از همه کتاب‌های دیگر به موضوع‌های نوشتن، ارشاد و تعلیم توجه ویژه و سهمی جدی دارد. در کتاب قرآن نیز این کتاب وحی بارها به عنوان کتاب مطرح شده است.

آیت‌الله هاشمی عظمت نوشتن با قلم را در اولین آیات خداوند بر پیامبر در مبحث علم و قلم پس از آفرینش توصیف کرد و گفت: آفرینش‌ها نیز باید به دست قلم بپرورند، در حقیقت قلم معرف ضمیر و بیان است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه بحث اساسی برای کتابت را مطرح کرد و نیز همایش‌های سالانه کتاب سال را مزیت دیگری از این همایش برشمرد و گفت: اگر می‌خواهیم محتوای کتاب‌های جامعه‌مان بالا رود، یکی از زمینه‌های ضروری آن فضای آزادی است. هر انسانی حق دارد آزاداندیش باشد. ممکن است ما نتوانیم اندیشه‌ها را ابراز کنیم اما اندیشیدن حق انسان است و هیچ کس نمی‌تواند جزء خداوند در اندیشیدن تحمیل کند. اگر خداوند می‌خواست همه انسان‌ها را مومن به واقعیات بار می‌آورد و بر همین مبناست که  افکار اندیشمندانمان را مکلف و مختار آفریده است.

وی ادامه داد: نباید با وسیله‌ای اندیشه را از مردم گرفت. ما از مادر آزاد متولد شدیم، خدا ما را آزاد خلق کرده و خواسته پیش از اجازه فکر کنیم. در حقیقت فکر به هر جا رسید همان حجت است و فقها معتقدند که علم یقینی انسان برای او حجت است و ابزار اندیشیدن عقل است. 

وی گفت: در اسناد دینی داریم که خداوند اولین موجود روحانی خلق کرده را عقل معرفی کرده است. عقل انسان را به عنوانی مخلوق خلق کرده و خداوند با خلقت انسان به خود مبارک باد می‌گوید. با تورق در قرآن می‌بینیم که تفکر، عقلانیت و تفقه همه در قرآن مثبت‌اند و خداوند به کسانی که تفکر نمی‌کنند اعتراض می‌کند.

وی توضیح داد: خداوند دو حجت بر مردم داده. حجت ظاهر و حجت باطن. حجت ظاهر که انبیاء هستند و حجت باطن عقل به شمار می‌آید. عقل محور اصلی و آزاداندیشی است و از اینجا معنا پیدا کرده و وظیفه می‌شود. آنهایی که زنجیر به پای مردم می‌بندند بر عقل مردم اثر ندارند و آنهایی که زنجیر به عقل می‌بندند خیانت می‌کنند به خصوص دانشمندان و صاحبان دانش.

وی با اشاره به تمدن عظیم اسلام در قرن چهارم هجری گفت: تاکنون تمدن‌های بسیاری از اسلام سرچشمه گرفته شده است و غربی‌ها در قرون وسطی و جنگ‌های صلیبی متون اسلامی را بردند که این متون منشاء ایجاد مرکز علمی خاصی شدند. معارف منبع اصلی اما منشاء مسلمانان آزاد بودند. جندی‌شاپور ترکیبی از دانشمندان دنیا بود که تبدیل به مرکز اسلامی شد و نتیجه آن پس از 23 قرن تمدن عظیمی شد که هنوز نیز زبانزد است. این مرکز برپایه آزاداندیشی دینی و قرآنی بود. 

قلم را نشکانیم

وی با بیان اینکه ما به عنوان یک حکومت و جامعه اسلامی وظیفه داریم تمدن جدید با توجه به دستاوردهای پژوهشی که در دسترس است ایجاد و عرضه کنیم در آن صورت خریدار زیادی خواهیم داشت گفت‌: البته اگر قلم را بشکنیم، کتاب را سانسور کنیم و دست و پای اندیشمندان را ببندیم همه برخلاف نظام اسلامی است.

وی ادامه داد: درست نیست کسی را متهم به مساله‌ای کنیم خانه و کتابخانه را بگردیم که در آن چی نوشته و از آن چه استفاده‌ای کرده است زیرا تفکر او بود و حقش بوده است.

آیت‌الله هاشمی عنوان کرد: امیدوارم وزارت ارشاد با کارهای می‌کند شاهد کتاب‌های نیرومندتری باشیم. خیلی جاها هست که منطقه بسته می‌دانیم و به آن ورود نمی‌کنیم. بگذاریم افراد افکارشان را بگویند همانگونه با ابتکارات امام (ره) این جمهوری اسلامی را داریم.

اکنون یک میلیارد و 600 هزار نفر به عنوان مسلمان در 60 کشور مستقل دنیا زندگی می‌کنند به نظر می‌رسد این جمعیت قدرت عظیمی در سازمان ملل برای شکاندن آراء داشته باشند اما با این اختلافات قدرتشان کم اثر شده است. اندیشمندان باید به فکر باشند و نترسند ولی فکرشان را بنویسند و در شرایطی آن را بگویند. روحانیت برای حفظ از اسلام وظیفه دارد تا مردم وارد شده، فکر کنند و حل کنند.

+