گفت وگو با دکتر صدیقه ببران استاد ارتباطات: خبرنگاران مسلمان باید بیش از بقیه اخلاق حرفه ای را رعایت کنند

اگر عملکرد رسانه های جهان اسلام مثبت بود، امروز چهره منفی از اسلام در دنیا وجود نداشت

عضو هیات علمی و استاد ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی، اولین هدف یک خبرنگار مسلمان را نشان دادن چهره واقعی اسلام به افکار عمومی دنیا دانست و گفت: توجه به اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری در خبرنگاران مسلمان بیش از سایر خبرنگاران لازم است.

دکتر صدیقه ببران در گفت و گو با خبرنگار شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) به مناسبت روز خبرنگار گفت: یک روزنامه نگار مسلمان هرگز نباید دروغ بگوید و شایعه پخش کند و این موارد برای یک خبرنگار مسلمان بیشتر زیر ذره بین قرار می گیرد.

این استاد دانشگاه تشکیل اتحادیه های صنفی در جهان اسلام در حمایت از حقوق خبرنگاران را بسیار لازم دانست و بیان کرد: لازم است خبرنگاران جهان اسلام تشویق شوند و اتحادیه های کلان منطقه ای ایجاد کنند.

او وظایف سنگینی برای خبرنگارهای مسلمان قائل شد و گفت: وقتی از خبرنگار مسلمان نام می بریم و وصف مسلمان را به خبرنگار می دهیم، در واقع به نوعی او را اخلاقی تر از سایرین جلوه می دهیم و به او ویژگی هایی را منسوب می کنیم که این ویژگی ها بسیار خاص است و با ویژگی های انسان های دیگر تفاوت دارد.

او اظهار کرد: اولین نگاهی که وجود دارد، این است که یک خبرنگار مسلمان باید در جهت اشاعه و نشر دین اسلام قلم بزند و در این صورت باید بتواند از کلیه امکانات عصر اطلاعات و فناوری های نوین ارتباطی بهره مند شود و این نیاز به تسلط و حرفه ای بودن خبرنگار دارد. اولین هدف یک خبرنگار مسلمان، نشان دادن چهره واقعی اسلام به افکار عمومی دنیاست، نه آن چهره ای که توسط دشمنان تحریف می شود.

ببران ادامه داد: یک خبرنگار مسلمان باید تلاش کند چهره اصلی دین اسلام که همان دین صلح، رافت و عدالت است و هیچ قرابتی با تروریسم ندارد را نشان دهد. در واقع ممیزه اصلی خبرنگار مسلمان با سایر خبرنگاران این است که او باید واقعا چهره اصلی دین اسلام و آنچه که از دین اسلام مخدوش شده است را به همگان نشان دهد و این یکی از وظایف اصلی اوست.

خبرنگار مسلمان الگویی اخلاقی برای سایر خبرنگاران

او با بیان اینکه خبرنگار مسلمان، فردی دارای ایدئولوژی است گفت: دین اسلام ایدئولوژی برتر است، در نتیجه خبرنگار مسلمان، باید رواج نظریات را در قالب روزنامه نگاری اخلاقی به منصه ظهور بگذارد. در واقع یک روزنامه نگار مسلمان باید قصد رواج و نشر اخلاق روزنامه نگاری را داشته باشد و به همین نسبت باید تمام ویژگی های اخلاقی را در کار روزنامه نگاری لحاظ کند و او باید الگویی برای سایر روزنامه نگاران در رعایت اصول اخلاقی باشد. در کار یک خبرنگار مسلمان، قطعا دروغ، تهمت، شایعه، نقض حریم خصوصی و مباحث منافی عفت جایی ندارد و او باید این نکات را به نحوی در کار خود جاری و ساری کند که برای سایر افراد یک الگو باشد.

روزنامه نگار مسلمان بیش از بقیه زیر ذره بین قرار می گیرد

ببران افزود: از طرف دیگر یک خبرنگار مسلمان باید در رقابت با سایر خبرنگاران و روزنامه نگاران سرآمد باشد و وقتی می تواند در این رقابت سرآمد باشد که اولا سایر رقبای خود را به خوبی بشناسد، دوما میدان بازی و اصول بازی را بلد باشد. لازمه برد این رقابت، تجربه و حرفه ای بودن خبرنگار است. او باید مخاطب خود را به خوبی بشناسد و برای هر مخاطبی اطلاعات مورد نیاز او را در اختیار بگذارد. این نکات جزء اصول اولیه ای است که روزنامه نگار مسلمان را از بقیه متمایز می کند، نه به این معنی که سایرین نباید این نکات را رعایت کنند، بلکه یک روزنامه نگار مسلمان بیش از بقیه زیر ذره بین قرار می گیرد. یک روزنامه نگار مسلمان هرگز نباید دروغ بگوید و شایعه پخش کند و این موارد قطعا برای همه روزنامه نگاران مورد لحاظ است، اما برای روزنامه نگار مسلمان بسیار دقیق تر مورد نظارت و بررسی قرار می گیرد و رسالت او را بسیار سنگین تر از سایر روزنامه نگاران می کند.

لازمه حفاظت خبرنگاران، تمهیدات مناسب از سوی دولتها برای ارتقای رسانه هاست

این استاد دانشگاه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چطور می توان خبرنگاران حوزه جهان اسلام را از جنگ و درگیری های موجود در منطقه در امان نگه داشت، گفت: در مورد این مساله هم خبرنگاران مسلمان و هم خبرنگاران غیرمسلمان در معرض تهدید هستند. از دو وجه می توان به این مساله نگاه کرد، اول اینکه برای این دسته از خبرنگاران چه باید کرد؟ کشورهای درگیر در این ماجرا، کشورهای مسلمان مثل عراق و سوریه هستند، لازمه حفاظت خبرنگاران، این است که دولتهای مسلمان تمهیدات لازم را برای رسانه ها به ویژه رسانه های مسلمان به کار گیرند و رسانه های جهان اسلام را ارتقا دهند. این نیازمند یارانه های دولتی است و یک وظیفه دولتهای اسلامی این است که باید رسانه های جهان اسلام را تقویت کنند.

خبرنگاران جهان اسلام اتحادیه های کلان منطقه ای ایجاد کنند

ببران با تاکید بر اینکه رسانه به مثابه یک ابزار قدرت است، تصریح کرد: اگر بتوان به عنوان دولتهای منطقه رسانه های قوی و قدرتمند در منطقه مسلمان نشین دنیا، ایجاد کرد، این هم به نفع قدرت و پایداری جهان اسلام خواهد بود و هم به نفع خبرنگارانی که در حوزه جهان اسلام فعالیت می کنند. وجه دیگر مربوط به خود خبرنگاران است، خبرنگاران جهان اسلام بسیار کمرنگ دیده می شوند، آنها نیازمند نهادها و اتحادیه های صنفی در حوزه فعالیت خود هستند که این اتحادیه ها به نوعی تسهیلاتی را برای آنها فراهم کنند. لازم است، خبرنگاران جهان اسلام تشویق شوند و اتحادیه های کلان منطقه ای ایجاد کنند و در قالب این اتحادیه ها بخش  هایی از مشکلاتشان قابل حل است. منظور از اتحادیه یعنی اتحادیه های کاملا صنفی که از حقوق فردی و جمعی خبرنگاران حمایت می کنند. این اتفاق باید بیافتد و همت خود خبرنگاران مسلمان را می طلبد. خبرنگاران مسلمان باید از پراکندگی اجتناب کنند و نگاه فرقه ای نسبت به فعالیت در جهان اسلام نداشته باشند.

این استاد دانشگاه در توصیف وظایف خبرنگار مسلمان بیان کرد: خبرنگار مسلمان، در نگاه اول باید یک نگاه اصیل و هدف غایی داشته باشد و آن نشر دین مبین اسلام با اصول واقعی آن است. لازمه این کار انجام عملیات روزنامه نگاری اخلاقی و حرفه ای است و حتما یکی از وظایف اصلی خبرنگار مسلمان، اصلاح چهره تحریف شده از اسلام است. اگر خبرنگار مسلمان، اصول اخلاق حرفه ای را رعایت کند، در سرآمد بقیه قرار می گیرد و هیچ شکی نیست که این نوع روزنامه نگاری، ارتباط بیشتری با مخاطب برقرار می کند و مخاطب بیشتر جذب می شود. هر چه مخاطب بیشتر شود، نشان دهنده موفقیت خبرنگار و رسانه است. یک خبرنگار مسلمان می تواند روابط بین فرهنگی و بین تمدنی کشور ها را افزایش دهد، یعنی اسلام را در شان خود قرار دهد و ارتباط خوبی با سایر ملل برقرار کند و برای ارتباط بین فرهنگها و ملل مختلف با دیدگاه ها و ایدئولوژی های مختلف بستر سازی کند.

رسانه های ایران می توانند سردمدار تشکل های روزنامه نگاری جهان اسلام باشند

ببران در پایان عملکرد کلی خبرنگاران جهان اسلام را مثبت ارزیابی نکرد و گفت: اگر عملکرد خبرنگاران جهان اسلام مثبت بود، امروز چهره منفی از اسلام در سراسر دنیا وجود نداشت. رسانه های دیگر در دنیا، چهره یک دین یا یک کشور را تحریف می کنند، اگر رسانه های جهان اسلام قوی عمل کرده بودند، دیدگاه منفی نسبت به اسلام وجود نداشت و یک مسلمان را به عنوان تروریست در دنیا تلقی نمی کردند. این مساله به مسوولیت رسانه های جهان اسلام برمی گردد که به همان نسبت روزنامه نگاران آنها به خوبی عمل نکردند. لازمه آن، یک سیاست گذاری دقیق در حوزه رسانه های جهان اسلام است و رسانه های ایران می توانند سردمدار تشکل های روزنامه نگاری جهان اسلام باشند و این ارتباط را به شکل حرفه ای با سایر روزنامه نگاران برقرار کنند. امید است که رسانه های ایران برای اینکه قدرت روزنامه نگاران مسلمان در جهان پایدار بماند و در جهان به عنوان یک قشر بسیار تاثیر گذار دیده شود، بستر سازی کنند.

منبع:شفقنا