تازه های کتاب
تازه های انتشارات کتاب ناب
بایسته های فرهنگ
سازمان های فرهنگی
- راه تسلط بر نفس در دستور العمل علامه طباطبایی
- انتشار نسخه الکترونیک مجموعه 14 جلدی پیشوایان هدایت + فایل 14جلدی
- سروش محلاتی: اصلاح دنیا برایمان اصل شده ولی از فقر، فساد و انحرافات اعتقادی داخل غافلیم
- آیت الله جوادی آملی:کسی که دائم به یاد خانه آخرت است گناه نمیکند
- دور انداختن 150 تن گندم در سیزده بدر
- صله رحم،عوامل کاهش آن
- مجلس تصویب کرد؛ مهریه فقط تا ۱۱۰ سکه زندان دارد، نه بیشتر
- جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی/ امیر رضازاده
- فراخوان بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه
- انتشار زنان در فرهنگ اسلامی از منظر خانواده، سیاست و حقوق
- عصر غیبت؛ عصر قیام یا سکوت؟
- آغاز ثبتنام ناشران داخلی برای حضور در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
- مصوبات جلسه 659 هیات انتخاب و خرید کتاب
- حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه بینالمللی کتاب مسقط
مسائل نظری
حوزه علمیه
دانشگاه
- نامهٔ علی مطهری به دو عضو شورای نگهبان در باره عضو زرتشتی شورای شهر یزد
- نشست «خشونت و تکفیر دینی با نظر به اندیشههای سید قطب» برگزار شد شریعتی: کتاب «نشانههای راه» مانیفست جریانهای بنیادگرایی است/ ساییده شدن مفاهیم اصلی سید قطب در کتابش
- چگونگی علم امامان معصوم علیهم السلام / آیا سیدالشهدا(ع) و سایر ائمه (ع) از زمان دقیق شهادت خود اطلاع داشتند؟بخش اول: بیان دیدگاه حضرت آیت الله جوادی آملی
- رجانیوز: واکنش آیتالله سیستانی به انتساب عرفان صاحب فصوصی به وی+ ملاحظه در این زمینه
- انتشار ۱۲۰ نشریه علمی، پژوهشی و ترویجی در حوزههای علمیه کشور
- اصلاحات یک ضرورت غیر قابل اجتناب است
- ضرورت صیانت از مرجعیت
- بیانات جنابعالی قانع کننده نبود
- لایحه CFT درمجلس تصویب شد نامه رهبری انقلاب به مجلس متن لایحه
- سیدحمید زیارتی در حمایت از شعار فیضیه
- آیتالله مصباح یزدی: خدایا غلط کردیم که به برجام دل خوش کرده بودیم
- انتصاب روسای جدید دانشکده های علوم قرآن قم و آمل
- تغییر معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
- نشست رؤسای دانشکده های علوم قرآنی سراسر کشور با رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه
- فرهاد دانشجو آيا مي تواند رئیس جدید دانشگاه آزاد شود؟دانشجو با کسب 5 رای اعضای هیئت امنای دانشگاه آزاد از بین 10 رای، برای ریاست این دانشگاه انتخاب شد./جاسبی: پایان جلسه بدون مصوبه قانونی بود / محمدیان: رأی دانشجو قطعی است+گزارش فارس
علمی آموزشی
علمی پژوهشی
هنر
اخبار و مسائل کتاب
نقد و معرفی کتاب
- تحریفی غیراخلاقی درمصاحبه مدیرکل توسعه کتاب و کتابخوانی
- تجلیل مجمع ناشران انقلاب اسلامی از استاد محمود حکیمی
- محمد علی فقیه،مدیرعامل انتشارات نشر شاهد و عضو هیأت مدیره مجمع ناشران انقلاب اسلامی: اگر ما کتابهای خوب را جلوی چشم مصرف کنندگان یعنی آحاد جامعه بیاوریم، قاعدتاً به کتاب خواندن گرایش پیدا میکنند
- تحقق منویات رهبری و سخن اهل قلم حسن ذوالفقاری: شبکه کتاب در رسانه ملی راهاندازی شود
- تحقق منویات رهبر و سخنان اهل قلم فریدونی: برای نهادینه کردن کتابخوانی از کودکان شروع کنیم
- در آستانه ماه مبارک رمضان منتشر شد دعا از منظر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدّظلّه) رهبر معظّم انقلاب اسلامی
- پیشنهاد مجمع ناشران انقلاب اسلامی به صداوسیما راهاندازی «رادیو کتاب»
- گفتوگو با موسی فقیه حقانی درباره کتاب «آخرین شاه، آخرین دربار»
- انتشار ترجمه صحیح بخاری و صحیح مسلم
- نگاهي گذارا به «فروغ ابديت: تجزيه و تحليل كاملي از زندگي پيامبر (ص)»
- جدایی نادر از سیمین از نگاه پرویز امینی
- «منهجالفاضلين في معرفةالائمةالكاملين» نوشته محمدبن اسحاق حموي (فاضلالدين ابهري)، تحقيق و تصحيح شده توسط سعيد نظري توكلي(پس از منع یک ساله....) منتشر شد
- گزارشی از دو کتاب «محدث ربانی»شامل 42 مقاله و «شناختنامه محدث قمی»شامل بیست مقاله برگزیده/عبد الحسین طالعی
اقتصاد
اجتماعی
- متن کامل قانون بودجه 95
- دکتر روحانی رییس جمهور:با دعوا، اختلاف و افراطی گری به هیچ جا نمی رسیم
- جزییات اولین تورم تک رقمی در دولت روحانی/کدام بخشها هنوز تورم دو رقمی دارند؟
- کتاب «بررسی فقهی وقف پول» منتشر شد
- سخنگوی دولت: خدمت به مردم با داشتن پول و امکانات، هنر نیست
- آیت الله هاشمی: علی لاریجانی داشت در مذاکرات نتیجه میگرفت که عوض شد / لاریجانی به روحانی گفته بود که توافق در مجلس رد نمیشود / صداوسیما به دلواپسان میدان می داد که تحلیل های سطحی کنند / واقعاً از بد اخلاقیهایی که میشود، بدم میآید
- پاسخ رییس جمهور به نامه ی رهبرمعظم انقلاب در مورد اجرای توافق هسته ای
- اجبار بر حجاب ، اقتدار حکومت را زیر سؤال میبرد/سیدمحمدعلی ایازی
- روحانی در مراسم 16اذر دانشگاه شریف: هیچکس نباید خود را مستثنی از سوال ملت بداند/ ما فضای امن می خواهیم نه فضای امنیتی
- چه طور میخواهند لشگر 23 میلیون نفری کاربران ایرانی در تلگرام را فیلتر کنند؟
- دکترصادق آیینه وند: امام حسین(ع) معیار و شاخصه ای برای سنجیدن هر حاکمیتی است که ادعای اسلامی بودن می کند/ تا به امروز نتوانستیم از امام حسین(ع) به عنوان الگو به درستی بهره برداری کنیم
- نویسنده کتاب فرهنگ خانواده:کتاب خوب، آمار طلاق را کاهش می دهد
- بررسی چالش های نشر و محتوای كتاب ها؛ ايجاد ويترين دائمی كتاب با چندين هزار عنوان
- شما قضاوت کنید / اشعری، علیاکبر
تاریخ انتشار: 1348-10-11 - 03:30
نگاهی به حواشی فقهی و رسانهای یک فتوا
چند روز پیش (21تیرماه) پایگاه دفتر آیتالله بیات زنجانی اظهار نظری از ایشان را مستند به حدیثی فقهی منتشر کرد که بازتابی گسترده یافت و شاید به دلیل غریبی در میان فتاوا، حتی برخی رسانههای خارجی هم آن […]
چند روز پیش (21تیرماه) پایگاه دفتر آیتالله بیات زنجانی اظهار نظری از ایشان را مستند به حدیثی فقهی منتشر کرد که بازتابی گسترده یافت و شاید به دلیل غریبی در میان فتاوا، حتی برخی رسانههای خارجی هم آن را انعکاس دادند. در ادامه این اظهار نظر آمده است: «نظر فقهی معظم له در رسالۀ عملیه به این شکل نبوده و این نظر فقهی جدید ایشان است»
پایگاه اطلاعرسانی از ایشان چنین نقل میکند: «با استناد به موثقه عمار و روايت مفضل ابن عمر از امام صادق(ع) که در باب 16 وسايل الشيعه از ابواب «من يصح منه الصوم» آمده است، کساني که روزه ميگيرند ولي تاب و تحمل تشنگي را ندارند، فقط به اندازهيي که جلوي تشنگي شان را بگيرد ميتوانند آب بنوشند و در اين حالت روزه شان باطل نبوده و قضا هم ندارد.»
البته ایشان در پاسخ به یک استفتا درباره این که «آیا فردی که در چنین شرایطی قرار گرفته، می تواند احتیاطاً و از روی استحباب روزۀ خود را قضا کند؟» پاسخ داده اند: «احتیاط همیشه امری پسندیده است و در فرض سؤال نیز احتیاط مستحب آن است که فرد روزه خود را در وقت مقتضی، قضا کند.»
مدافعان و مخالفان این نظریه از مراجع تقلید و حجج اسلام مواضعی منصفانه و گاه نامنصفانه درباره این فتوا گرفتند تا جایی که یکی از فضلای حوزه و دانشگاه این فتوا را حکم ابلیس دانست.
آیتالله مکارم شیرازی که معمولاً در واکنش به حوادث و وقایع زودتر از مراجع دیگر موضع میگیرند در نقد این فتوا گفتند: «بر اساس این سخن، فرد روزه دار میتواند کوزه آبی کنار خود بگذارد و هر وقت خیلی تشنه شد، از آن بنوشد و روزه او هم باطل نشود!»
این مرجع تقلید در ادامه بر روایت و دلالت حدیث مورد نظر آیتالله بیات خدشه کرده و البته این فتوا را خلاف اجماع فقها و منافی ضروری دین برشمرده است.
از موافقان این فتوا آیتالله سید رضا برقعی بود. وی که نماینده سابق حضرت امام در کشورهای خلیج فارس بوده، درباره این دیدگاه معتقد است: «به نظرم چنین فتوایی در فقه شیعه بسیار داشتهایم. ما نمیتوانیم سختگیرانه به احکام شیعی نظر داشته باشیم و فقط احکام را ملاک قرار دهیم و بگوییم که باید همان اجرا شود. در حالی که فقیه آگاه به زمانه میتواند با توجه به شرایط و زمانه احکام خود را بر پایه استدلال شرعی و عقلی فتوای خود را اعلام نماید. بهطور مثال ما حکمی به نام ذوالعطاش داریم یعنی کسی که بسیار عطشان است. این فرد میتواند با رعایت جوانب روزهداری آب به قدر رفع عطش بنوشد و روزه او صحیح هم خواهد بود.»
ایشان با تاکید بر این نکته که صدور چنین فتوایی شجاعت و تهور میخواهد اظهار داشت: «ما نمیتوانیم برای کسانی که مشکلی دارند فقط بگوییم که باید سفر برود تا بتواند روزه خود را نگیرد و تأکید کنیم که در هر حالی باید روزه گرفت. دین اسلام دین سخت و جمودی نیست. آیتالله زنجانی در صدور چنین حکمی پا را فراتر از حکم منصوص گذاشته و آن هم برای این است که مکلف بتواند وظیفهاش را انجام دهد.»
در طول این مدت برخی از سایتها و پایگاههای اطلاعرسانی نظرات و فتوای مراجع شیعه دربارة این موضوع را منتشر کردند؛ فتاوایی که البته بسیاری از آنها دربارة مصادیقی دیگر صادر شده است.
برای نمونه، بسیاری از سایتها و پایگاههای اطلاعرسانی، نظرات آیات عظام خامنهای، مکارم وسیستانی را به شرح زیر آوردند:
آیت الله خامنه ای: انسان نمیتواند به خاطر ضعف و تشنگى، روزه را بخورد ولی اگر ضعف و تشنگى او به اندازهای است که معمولاً نمیشود آن را تحمل کرد، در این صورت هر وقت به حرج افتادند مىتوانند افطار نمایند ولى تا در حرج واقع نشدهاند، نباید روزه را باطل کنند.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر روزه دار به اندازه اى تشنه شود که طاقت تحمّل آن را ندارد و یا ترس بیمارى و تلف داشته باشد، مى تواند به اندازه ضرورت آب بنوشد، ولى روزه او باطل مى شود و اگر ماه رمضان باشد باید بقیّه روز را امساک کند.
آیت الله سیستانی: ضعف به تنهایى مجوز روزه خوارى نیست هرچند شدید باشد، مگر اینکه موجب مشقت (سختی زیاد) باشد که در این صورت خوردن یا آشامیدن به مقدار ضرورت جایز است و باید بعد از آن قضا نماید.
نگاهی به این سه فتوا نشان میدهد بنابر هر سه نظر یاد شده، روزهداری که به حرج افتاده میتواند از امساک دست بکشد و چیزی بخورد که آیتالله بیات معتقد است تنها نوشیدن آب آن هم به اندازه رفع عطش جایز است. تا اینجا هر سه بزرگوار همانند ایشان معتقد به حفظ جان روزهدار هستند. تفاوت از این بحث آغاز میشود که آیا بعد از خوردن (الف) باید روزه را ادامه دهد و همچنان امساک کند؟ (ب) آیا در صورت امساک بعد از رمضان باید روزهاش را قضا کند؟
مراجع شیعه معتقدند باید امساک را ادامه دهد و بعد هم قضای روزه را به جا آورد، اما آیتالله بیات معتقد است چنین کسی که به اضطرار افتاده و آب نوشیده تا جان سالم به در ببرد نیازی نیست که روزهاش را قضا کند و به عبارتی نوشیدن آب به این دلیل، مفطر روزه نبوده است، بلکه از سر ضرورت بوده و دلیل بر عدم ابطال این روزه حکومت دارد، چنانکه امام در حدیث میفرماید بنوشد و نفرموده است که افطار کند.
ناگفته نماند برخی از سایتها مانند پارسینه، به نظر مشابه برخی مراجع در این باره اشاره کرده بودند تا نشان دهند پیشتر از آیتالله بیات کسانی دیگر هم این نظر را داشتهاند. اما با دقت نظر در این موارد میتوان فهمید که منظور آن مراجع شیعه کسی بوده که بیماری تشنگی مدام(ذوالعطاش) دارد. درباره چنین کسی همه فقها معتقدند که میتواند به اندازهای که حاجتش برآورده میشود رفع عطش کند، اما منظور آیتالله بیات کسی است که یکباره برایش عطش شدید پیش میآید و بیماری خاصی هم ندارد؛ کسی که یکباره نیاز به آب پیدا میکند و اگر آب نخورد بلایی متوجه او میشود.
مطالب مشابه