بهمن دري :جایگاه مهم نشر کتاب در بررسي سير تكوين عرفان‌هاي نوپدید

چکیده:

معاون امور فرهنگي وزرات ارشاد در جمع استادان شاغل در مراكز سپاه ضمن تحليل وضعيت فرهنگي كشور به سياست تساهلي و تسامحي دوره‌ اصلاحات كه منجر به ظهور عرفان‌هاي كاذب و نوظهور شده است، اشاره كرد و گفت: چاپ و نشر كتاب در بررسي سير تكوين عرفان‌هاي نوپديد جايگاه بسيار مهمي دارد

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روابط عمومی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، بهمن دری در این باره اظهار کرد: بي‌ترديد اغلب كتاب‌هاي به چاپ رسيده در دوران اصلاحات با دستمايه قرار دادن ترويج عرفان‌هاي ساختگي، نقش به‌سزايي در گسترش آن در جامعه داشته‌اند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد به آثار مخرب عرفان‌هاي انحرافي و سياست‌هاي سلبي و ايجابي در مقابله با آن اشاره کرد و گفت: با اتخاذ سياست‌هاي جدي در رویارويي با پديده عرفان‌هاي نوظهور در دو سال اخير، گرچه شاهد روند نزولي اين پديده در عرصه فرهنگ مكتوب هستيم اما اين موضوع نبايد ما را از شناخت آثار مخرب اين نوع كتاب‌ها در جامعه بازدارد.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به پژوهشي آسيب‌شناسانه كه در سال 1389 انجام شده است، افزود: در حدود دويست اثر مخرب در حوزه‌های ديني، اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي، اخلاقي براي اين جريان‌ها شناسايي شده‌اند كه «ايجاد شكاف عقيدتي در سطوح مختلف جامعه»، «ايجاد حس بي‌تفاوتي در مورد مسایل مهم روز و از بين بردن حساسيت افراد نسبت به مسایل سياسي»، «جايگزين ساختن احساس‌گرايي به جاي تعقل و خردورزي»، «ايجاد تزلزل در باورها و عقايد افراد همچون ترويج تصويري موهوم از خداوند و ماوراء‌الطبيعه»، «تساهل نسبت به شريعت»، «فروكاست اصول اخلاقي به سليقه شخصي» عناوین برخی از این آثار را تشکیل می‌دهند.

دری ادامه داد: از دیگر آثار مخرب در حوزه عرفان‌هاي انحرافي می‌توان به کتاب‌‌های «جايگزيني خودمحوري به جاي خدامحوري»، «تحريف معنوي آموزه‌هاي اسلامي»، «ايجاد بحران هويت ديني»، «هماهنگ نمودن ارزش‌هاي معنوي با آرمان‌هاي موهوم غرب»، «از بين بردن كاركرد دين در تعيين سبك زندگي فردي و اجتماعي»، «گسست اعتقادي مردم از حكومت اسلامي و كاهش استحكام پايه‌هاي مردمي آن»، «سست نمودن بنيان خانواده»، «ترويج استفاده از مواد مخدر»، «ترويج بي‌عفتي و فساد و فحشا و ايجاد روابط ناسالم ميان افراد» و «سوء استفاده‌هاي اقتصادي از افراد» اشاره کرد.

وي بیان کرد: مطابق برآوردهاي مراكز مسوول در سال‌هاي اخير به‌ويژه از 1389 به اين سو، سن گرايش به عرفان‌هاي كاذب در كشور كاهش يافته است. بسياري از ترويج‌كنندگان اين مكاتب ساختگي براي تاثيرگذاري بيشتر بر افكار نسل جديد از سنين پايين دبستان و راهنمايي آموز‌ش‌هاي خود را آغاز مي‌كنند، حتي برخي از اين فرقه‌هاي ضاله براي مراحل دبستان و راهنمايي كتاب‌هايي غيرمجاز دارند، زيرا اگر تبليغ خود را از اين سنين آغاز كنند، بيشتر موفق مي‌شوند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد توضیح داد: برخي جريان‌هاي نوظهور معنويت‌گرا در شهرهاي كوچك، در قالب و صورت‌هايي مانند دراويش تجلي مي‌‌‌یابد، اما در حال حاضر مشاهده مي‌شود كه در استان‌هاي بزرگ، كتاب‌هايي به فروش مي‌رسد كه اوشو، معنويت هندي، معنويت آمريكايي و شيطان‌پرستي را ترويج مي‌كنند. اين كتاب‌ها كه حجم زيادي را تشكيل مي‌دهند، بيشتر محصول وادادگي‌هاي دوران اصلاحات در عرصه چاپ و نشر كتابند كه البته در دو سال اخير بسيار كاهش يافته است.

وی اظهار كرد: تا پيش از سال 1373 كتاب‌‌های مربوط به عرفان‌هاي كاذب در ايران هم اندك بود و هم پراكنده اما از سال 1375 به بعد اين كتاب‌ها به صورت هجمه‌وار ترجمه و به بازار روانه شده‌اند. آمارها نشان مي‌دهند از آن زمان تا سال 1388بیش از صدها عنوان كتاب در اين حوزه به زبان فارسي ترجمه يا تاليف شده است كه البته برخي از آن‌ها در چند جلد منتشر شده‌اند. خوشبختانه اين آثار درسال 1390 به شدت روند نزولي داشته است.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد افزود: در اين سال (1390) به بسياري از اين آثار اجازه چاپ و نشر داده نشد (كتاب‌هاي پائولوكوئيلو، اوشو، كريشنا‌مورتي، يوگاناندا، دالايي‌لاما و...) و به انتشاراتي كه اين آثار را به صورت وسيع چاپ مي‌كردند، تذكر جدي داده شد.

دري ادامه داد: در مواردي كه ناشراني معدود تخلف کردند با محروميت مواجه شدند. از طرف ديگر با هدف ايجاد آگاهي و شناخت از اين جريان‌ها و فرق انحرافي كتاب‌هاي زيادي چاپ و انتشار يافت و ناشراني در قالب اقدامات ايجابي با نقد جريان‌هاي انحرافي كتاب‌هاي بسياري را منتشر كردند كه اين روند با عمق بيشتري در سال جاري نيز ادامه دارد و ما شاهد انتشار آثار برجسته‌اي در اين زمينه خواهيم بود.

وي همچنين برپايي مسابقات بزرگ كتابخواني بر مبناي مطالعات قرآني در میان دانشجويان سراسر كشور بر مبناي كتاب‌هاي عرفاني آيت‌الله جوادي آملي و علامه مصباح‌يزدي را از جمله اقدامات موثر معاونت امور فرهنگي وزارت ارشاد در رويارويي با عرفان‌هاي بدلي دانست و گفت: همچنین طرح جامع «سياستگذاري فرهنگي ـ اجتماعي در حوزه عرفان‌هاي كاذب و نحله‌هاي انحرافي در دانشگاه‌ها» در سال 1390 به تصويب رسید و در سه فاز به اجرا در آمد.

وی در پایان سخنانش گفت: كاهش انتشار كتاب‌هايي در حوزه عرفان‌هاي انحرافي از حيث تئوريك، جريان عرفان‌هاي بدلي را با چالش جدي مواجه كرده و سقوط آن را نويد مي‌دهد كه اين موضوع نشانگر هم‌افزايي و اهتمام جدي مسوولان فرهنگي كشور است؛ اهتمامي كه همچنان بايد در مقابله با ديگر اهداف تهاجم فرهنگي و جنگ نرم دشمن، كاركرد تاثيرگذار خود را نمايان سازد.

منبع:ایبنا