تکلیفی شاق و مسئولیتی سنگین

باپوزش فراوان وفقط ازباب فذکر ان الذکری تنفع المومنین، ضمن آرزوی توفیق دراین مسئولیت خطیر، چند نکته را عرض می کنم.

تصورم این است که اغلب اعضای منتخب جدید حقیر را بشناسند، از اوایل دهه70 مرتبط با وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی ومعاونت فرهنگی و دفتر توسعه کتاب وکتابخوانی بوده ام. هم سالیان متمادی به عنوان دریافت کننده خدمات و دردهه اخیر دخیل دربرخی بخش های تصمیم گیری و...

بزرگواران ازصاحبان تجربه وسابقه مفید در مراحل گوناگون حوزه کتاب هستند اما درعین حال، این چند جمله را به بزرگواری خود خواهید بخشید فقط از همان حیث تذکر عرض می کنم.

مصوبه660شورای عالی انقلاب فرهنگی

می دانیم که طبق مصوبه 660 شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاست رسمی کشور ممیزی پیشینی و قبل از انتشار کتاب است.  اصل مصوبه

msvbh-aslahy-ahdaf-syastha-v-zvabt-nshr-ktab13890124.pdf [228.65 کیلوبایت] (حجم: 3)

قابل دریافت است.

گرچه صدور مجوز کتاب با دفتر توسعه وزارت ارشاد است و زیر نظر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مجوز صادر می شود، اما باتامل دقیق درمصوبه، نقش وزارت ارشاد حکم سخت افزار و کارهای اجرایی وپشتیبانی است. و همه وظایف نظارت برحسن اجرای مصوبه، به عهده هیات نظارت است. تردیدی در این مساله نباید داشت.

کتاب های رسیده جهت دریافت مجوز، حسب موضوع، بین گروه های بررسی توزیع می شود، که عزل و نصب سرگروه ها به عهده هیات نظارت است. تبیین و رفع ابهام مصوبه که درقالب کاربرگ ازسال 1393 اقدام شد، نیز فقط باتایید وتصویب این هیات قابلیت ابلاغ واجرا پیدا می کند. تصمیم گیری درمورد برخی کتب خاص هم طبعا به خود هیات و...

غیر ازسختی موارد بالا انچه که کار را سخت تر می کند، باور نادرستی است که درمدیران وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی شکل گرفته و عملا تلاش می کنند هیات را به حاشیه برانند و خودشان درمورد صدور مجوز کتاب تصمیم گیری کنند.

شاهد آن از سال 1397 تا1400 هیات را تعطیل کردند و حتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تذکری حداقل علنی نداد. از آذرماه 1403 تاکنون نیز هیات تعطیل بوده و...چرا؟!

تمکین مدیران اجرایی نسبت به جایگاه قانونی هیات

بارتعریف و قبولاندن جایگاه هیات به مدیران اجرایی، نیازمند تلاشی سخت است تا این جایگاه مهم مورد خدشه قرار نگیرد. وظایف مدیران اجرایی، امور سخت افزاری وپشتیبانی است، که متاسفانه با ناکارآمدی زیادی مواجه است؛ ازجمله تاخیرهای چندماهه پرداخت حق الزحمه های بررسان کنتاب که نه همه آن، ناشی از مشکلات مالی دولت، بلکه ناکارآمدی مدیران اجرایی مربوط است؛ دیر گزارش دادن عملکرد و اقدام دیر برای دریافت اعتبارات و..، این سستی وترک فعل ها، تاثیر مستقیم برکیفیت بررسی دارد که وظیفه اصلی هیات نظارت است. وقتی باتاخیر غیرقابل قبول پرداخت ها مواجه می شویم، طبعا افراد قوی تر سراغ کارهای دیگر می روند، وافراد ضعیف تر به عنوان همکاران سرگروه باقی می مانند، درحالی که تجربه اندوخته بررس هایی که سالها همکاری کرده اند، سرمایه ای ملی است.

التزام وباور به ممیزی مدیران اجرایی

این مساله ازبدیهیات است که متولی هرکار باید اول به ان کار باور داشته باشد، ومعنا ندارد کسی بدون باور به ممیزی در امر ممیزی صاحب مسئولیت باشد، طبعا غیر ازمعاون فرهنگی که دخیل در این امر است مدیرکل دفتر توسعه و معاون وی که مباشر مستقیم صدور مجوز کتاب هستند، همان طور که سرگروه ها باید از هیات نظارت رای اعتماد بگیرند، گزاف نخواهد بود که متولیان این دو پست نیز مورد تایید هیات نظارت قرار گیرد و حداقل التزام وباورمندی خود را به ممیزی ورعایت ضوابط مقرره در هیات اعلام کنند و بانظارت مستمر هیات بر اثاری که برخلاف نظر گروه بررسی مجوز گرفته و دریافت گزارش اطمینان حاصل شود. این کارنیازمند دبیرخانه ای فعال است تا ازطریق سامانه مستقیم چنین گزارش هایی برای هیات تهیه شود، وبه گزارش های مدیران اجرایی اکتفا نشود.

درصورت نیاز به ارائه گزارش دخالت های مستقیم مدیران عالی وزارت و اجرایی و...، تا همین ماه گذشته در صدور دستور مجوز برخلاف انچه درگروه مربوط بررسی شده، بامستندات کافی قابل ارائه است.

لزوم بازنگری درمعیارها

برنامه اعلام شده وزیر درمجلس در زمان اخذ رای اعتماد، برنامه ای کاملا قابل دفاع است،  اما متاسفانه دریک سال گذشته برای عملیاتی شدن ان گامی برداشته نشده، اینکه لازم است دربرخی مقررات حسب تغییرات اجتماعی ومهمتر تغییر شکل های انتشار آثار، علاجی جدی شود، امری لازم وقابل درک بلکه ضروری است، اما مهمتر ازآن وحدت رویه همه دستگاه های فرهنگی در این موضوعات است تا هردستگاهی فرهنگی، ساز جداگانه نزند.

ازسوی دیگر واقعا باعث شرمندگی نیست که همچنان قانون رسمی کشور در حمایت ازمصنفان همچنان قانون 1348 باامضای مهندس ریاضی معدوم است؟! و فقط چند اصلاحیه جزیی دراین سالها داشته. غیر از به بارنشستن انقلاب اسلامی که ماهیت آن فرهنگی است، آیا باگذشت 56 سال از آن مصوبه، و تغییرات فوق العاده درفناوری های عرضه کتاب، این ترک فعل های دوران مختلف وزارت خانه قابل دفاع است؟

شما هرچه تلاش در کیفیت کار خود درنظارت برمحتوا کنید نتیجه تابع اخس مقدمتین است و بافناوری های تازه ولزوم تدوین مقررات به تناسب آن از بدیهی ترین مسایل است.

ارتباط مستمر وتوافق بادستگاه های نظارتی

مهمتر ازان دیپلماسی فعال فرهنگی با سایر دستگاه های نظارتی و اقناع و رسیدن به رویه واحد برای تصمیم هاست.

ازکارهای ارزشمند وزیر فعلی در دوره معاونت فرهنگی وازسال 1393 تا1396 و بعد تااوایل 1397 34 کاربرگ جهت وحدت رویه بررسی به تصویب هیات رسید

اما 7سال است که تصویب کاربرگ ها متوقف شده، غیر ازانکه نیاز است کاربرگهای قبلی احیانا بازنگری وتکمیل شود، مسایل متعددی وجود دارد که نیازمند اخذ تصمیم است. برخی ازاعضای هیات خودشان سالها سرگروه بوده اند، می دانند گاهی یک کتاب را یکبررسی غیرمجاز همان را بررسی دیگر بلامانع و بررس سوم مشروط می کند. بررس ها همه از افراد قوی وپرسابقه، همه نشان عدم درک مشترک از مقررات است و ضرورت اهتمام جدی و فوق العاده درتدوین کاربرگها نمایان تر می شود.

عزل ونصب سرگروه ها

درخاتمه درخواست دارم، ممکن است مدیران اجرایی و برنامه و تمایل و پیشنهاد نسبت به تغییر سرگروه های فعلی داشته باشند، درخواست دارم، قبل از اخذ تصمیم دراین موضوع، از سرگروهی که سالها عهده دار اداره گروه بوده دعوت شود تا درهیات فعالیت خود را تبیین کند و احیانا اگر ابهام وسوالی است بدون واسطه، هیات درجریان عملکرد قرار  گیرد و صرفا به گزارش مدیران اجرایی اکتفا نشود و این مسئولیت خطیر به بهترین نحو به انجام برسد.

با آرزوی توفیق روز افزونتان