شفقنا- در پی نامه آیت الله یزدی، رییس جامعه مدرسین و محققین حوزه علمیه به حضرت آیت الله شبیری زنجانی، از مراجع عظام تقلید که گفته می شود به دنبال دیدار ایشان با برخی بزرگان اصلاح طلب از جمله آقایان موسوی خوئینی‌ها، خاتمی، عبدالله نوری، کرباسچی و معادیخواه انجام شده است، برخی شخصیت های حوزوی و سیاسی به این نامه واکنش نشان دادند.
به گزارش شفقنا، متن نامه بدین شرح است: با احترام؛ ضمن عرض ارادت و تسلیت ایام اربعین سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام)، پیرو انتشار تصاویری در فضای مجازی از حضرتعالی در کنار برخی افراد مسئله دار که برای نظام جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری احترامی قائل نیستند؛ بدین وسیله به عرض می‌رساند، این موضوع ناراحتی و تعجب مقلدین و حوزویان را در پی داشته است. لازم به ذکراست، اینجانب نیز در دو مرحله با حضرتعالی مکاتباتی در مورد برخی از مسائل دیگر داشته ام که جواب قانع کننده ای دریافت نکردم؛ لذا این نامه رابه ناچار به صورت سرگشاده خدمتتان ارسال کردم. چگونه می‌شود، حضرتعالی که فرصتی برای ملاقات با هیات رئیسه مجمع عمومی اساتید را ندارید، فرصت می‌کنید در منزل آقایی در تهران حاضر شوید و با این آقایان ملاقات داشته باشید! یادآور می‌شوم مقام و احترام شما در سایه احترام به نظام اسلامی حاکم، رهبری و شأن مرجعیت است، پس لازم است این احترام و شئون مرجعیت را رعایت فرموده و ترتیبی اتخاذ فرمائید این گونه مسائل دیگر تکرار نگردد.ان شاء الله
اما لحن و بیان نامه آیت الله یزدی خطاب به حضرت آیت الله شبیری زنجانی از مراجع عظام تقلید واکنش های متفاوتی را موجب شد که در ادامه اشاره می شود:
حضرت آیت الله صانعی در تماس تلفنی با حضرت آیت الله شبیری زنجانی: کسانی خواستند به روحانیت، حوزه و شخص شما ضربه بزنند اما به نفع حوزه تمام شد
حضرت آیت الله العظمی صانعی در تماسی تلفنی با حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی به نامه آیت الله یزدی به این مرجع تقلید شیعیان اشاره کرد و گفت: کسانی خواستند حوزه و روحانیت و شخص حضرتعالی را خدای ناخواسته ضربه بزنند اما به نفع حوزه تمام شد.
به گزارش شفقنا، متن سخنان آیت الله صانعی در این تماس تلفنی به شرح زیر است:
سلام علیکم و رحمه الله و برکاته، سلام من المؤمنین و الصالحین نحو جنابکم، فان سلامی لایلیق ببابکم
مدت هاست می خواستم خدمتتان برسم موفق نشدم، الآن هم کسالت جزئی دارم نتوانستم بیایم خدمتتان، مخصوصاً این روزها که باید بیشتر ما اظهار ارادت کنیم به شما که هم پدر بزرگوارتان به بنده حق دارند هم مادر والامقامتان به خانواده ما و به من حق دارند و هم خود حضرتعالی به حوزه حق دارید و به بنده هم به عنوان یک طلبه حق دارید، لازم بود اما چه کنم مشکلات داشتم عذر مرا بپذیرد، خداوند انشاءالله شما را موفق بدارد و مسائلی که نامه‌های سرگشاده می آید اینها گذراست، اینها تمام می شود. امام یک وقتی می فرمودند نامه علیه ایشان می نوشتند به آقای اخوی که نامه را کنده بود در منزلشان فرموده بود که من آدم زنده ام چرا کنده ای، آدم زنده را علیهش حرف می زنند، این حرف های بی حساب و بی کتاب ده ها اشکال دارد که اشکالاتش را دیگران گفتند و به نفع روحانیت و حوزه تمام شد، یعنی کسانی خواستند حوزه و روحانیت و شخص حضرتعالی را خدای ناخواسته ضربه بزنند اما به نفع حوزه تمام شد.
مدعی خواست که از بیخ کند ریشه ما غافل از آن که خدا هست در اندیشه ما
هنوز صدای تقوای پدرتان در گوش من است، من در مباحثاتم بارها عرض کرده ام اخلاقیات شما همیشه برای بنده مطرح است، نظریات فقهی شما برای بنده مطرح است. بنده وقتی یک نظر فقهی می دهم می گویم اول نگاه کنید محققی مثل حضرت آقای شبیری این صناعت فقهی که بنده دارم آن نظریه را داده است موافق با نظریه ایشان است یا موافق نیست چه کنم که نمی توانم مفصل بگویم، اما اجمالاً بدانید ارادت من همیشه بوده و ارادت حوزه و دیگران از دوستان مومنین و صالحین همانطور که به شما سلام کردم همیشه بوده و خواهد بود و خداوند شما را برای حفظ حوزه ها حفظ می کند، همچنان که پدر بزرگوارتان و پدر متقی زاهدتان را از زنجان آورد برای حفظ حوزه، مرحوم آشیخ عبدالکریم را آورد برای حفظ حوزه، علمای بزرگ مرحوم گلپایگانی و دیگران را آورد، امام امت را آورد، امروز هم شما و امثال شما حافظ حوزه اید. خداوند به شما طول عمر بدهد، سایه تان را بر سر بنده و همه کسانی که به شما علاقه دارند مستدام بدارد و من نمی دانم چرا یک امر مستحب این طور مورد فشار و اذیت قرار می گیرد، در روایات دارد که امام صادق (ع) فرمود: من دوست می دارم شما دور هم بنشینید این دوست داشتن یعنی مستحب مؤکد، چطور این مستحب مؤکد قابل احترام نیست و ارزش برایش قائل نمی شویم. خدا می داند و بس و ان شاء الله خداوند به عکس نتیجه داده و نتیجه خواهد داد.
توفیق شد که صدای جنابعالی را شنیدیم، از کسالت جنابعالی من اطلاع نداشتم خداوند شفای کامل عنایت فرماید. خدا حافظ
سکوت حضرت آیت الله شبیری زنجانی در برابر نامه آیت الله یزدی
در همین حال دفتر حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی درباره نامه آیت الله یزدی به این مرجع تقلید شیعیان تاکنون هیچ موضعی اتخاذ نکرده است. حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا باباخانی درباره نظر حضرت آیت الله شبیری زنجانی درخصوص این نامه به شفقنا گفت: دفتر یا حضرت آیت الله شبیری زنجانی نظری در خصوص این نامه ندارند و طلاب و شاگردان ایشان، پاسخ می دهند. او تصریح کرد: هم دفتر و هم حضرت آیت الله موضع خاصی نداشته و فعلا سکوت را پیش گرفته اند.
بیانیه مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره نامه آیت الله یزدی خطاب به حضرت آیت الله شبیری زنجانی
مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با صدور بیانیه ای نسبت به نامه آیت الله یزدی به حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی واکنش نشان داد .
به گزارش شفقنا، دربخشی از متن این بیانیه آمده است:
مجمع مدرسین حوزه علمیه قم با ابراز نهایت احترام خدمت مرجع بزرگوار حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، از ایشان به دلیل حفظ استقلال مرجعیت و پرهیز از سیاست زدگی در رفتار خویش و پایبندی به اصول اخلاقی، صمیمانه سپاسگزاری می کند و ناخرسندی خود را از اقدام موهن نسبت به ساحت مرجعیت اعلام می دارد.
وزیر ارشاد: مرجعیت پشتوانه حفظ هویت شیعی است
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حساب توئیتری خود نوشت:
«مرجعیت پشتوانه حفظ هویت شیعی است. مواظب باشیم مراجع پاک زیست را با تابلوی دغدغه مقدس حفظ نظام ، موهون نکنیم و میراث تاریخی تشیع را به تاراج نسپریم.»
ابوالفضل موسویان: مگر می شود مرجعیت را از افکار مختلف جامعه بر حذر بداریم!
به دنبال دیدار هفته گذشته حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی با برخی از بزرگان اصلاح طلب که پس از دیدار با رهبر انقلاب اسلامی ایران صورت گرفت، آیت الله یزدی، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه در نامه ای خطاب به این مرجع تقلید نکاتی را بیان کرد که واکنش های بسیاری به دنبال داشته است.
حجت الاسلام ابوالفضل موسویان، عضو مرکزی مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در گفت وگو با شفقنا، نامه سرگشاده آیت الله یزدی به حضرت آیت الله شبیری زنجانی را دارای اشکالات متعددی دانست و اظهار داشت: اینکه سطح مراجع را اینگونه تنزل دهیم که از افراد دیگری برای دیدارها و مراجعات خود اجازه بگیرند، بسیار ناپسند است.او تصریح کرد: مگر می شود مرجعیت را از اندیشه ها و افکار مختلفی که در جامعه وجود دارد و جزو مقلّدین و شاگردان مراجع می باشند و از نظر تدیّن بحثی در آنها نیست، برحذر بداریم و بگوئیم که حتما باید دارای ایده و سلیقه ای باشند که با مراجع بتوانند ارتباط و تماس داشته باشند؟
عضو مرکزی مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم تاکید کرد: اساسا اینگونه خط کشی برای مراجع به معنای پائین آوردن سطح مرجعیت است و این کار هم از نظر اخلاقی و هم از نظر استقلال مرجعیت نادرست است. او ادامه داد: مراجع عظام تقلید اینقدر متوجه هستند که با چه کسی دیدار کنند و با چه کسی دیدار نداشته باشند، اینگونه نیست که دیگران به یک مرجع تقلید دیکته کنند که با چه کسی ملاقات داشته باشد و با چه کسی ملاقات نداشته باشد.موسویان با تاکید برناپسند بودن این نامه خواستار موضع گیری مراجع عظام تقلید در مقابل آن شد و خاطرنشان کرد: مراجع عظام تقلید باید در برابر این نامه موضع گیری کرده و اجازه ندهند درباره مرجعیت اینگونه صحبت شود و افرادی به خود اجازه دهند که در مورد مراجع تقلید اینگونه سخن بگویند.
آیت الله ممدوحی: آیت الله یزدی بسیار مودبانه نامه ای به حضرت آیت الله شبیری زنجانی نوشتند
به دنبال دیدار هفته گذشته حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی با برخی از بزرگان اصلاح طلب که پس از دیدار با رهبر انقلاب اسلامی ایران صورت گرفت، آیت الله یزدی، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه در نامه ای خطاب به این مرجع تقلید نکاتی را بیان کرد که واکنش های بسیاری به دنبال داشته است.
آیت الله حسن ممدوحی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نامه نگاری آیت الله یزدی به حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی را معمول و مرسوم حوزه دانست.آیت الله حسن ممدوحی در گفت وگو با شفقنا اظهار کرد: از دیرزمان و از اوایل اسلام تاکنون همیشه سلسله مکاتبات و تبادل نظرها بوده و این طبیعی است که علما نسبت به یکدیگر گاهی انتقادات و نصایحی داشته اند.
او افزود: این نامه نگاری ها امری طبیعی و معمولی است ولی به نظر می رسد عده ای می خواهند این مساله را جنجالی و از آن سوء استفاده کنند.عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به متن نامه آیت الله یزدی گفت: آیت الله یزدی خیلی مودبانه و با رعایت مقام حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی نامه را نوشته است.
کاظم قاضی زاده: نامه آیت الله یزدی آمرانه و حرمت شکنانه است
یک مدرس درس خارج حوزه علمیه قم، نامه‌ی سرگشاده آیت‌الله یزدی به حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی را آمرانه و حرمت‌شکنانه و بدعتی در تعاملات بعضی افراد دارای مسوولیت‌های اجرایی در بخشی از حوزه نسبت به یکی از مراجع مسلم تقلید خواند و گفت: این نوع نامه‌نگاری‌ها و ترویج آن به از بین بردن نظام اخلاقی حوزه منجر می‌شود.حجت الاسلام و المسلمین کاظم قاضی زاده در گفتوگو با شفقنا درباره نامه سرگشاده آیت‌الله یزدی به آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی اظهار کرد: نامهای که آقای شیخ محمد یزدی نسبت به حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی نوشتند، نامهای است که شبیه آن در دوران‌های قبل در میان علمای شیعه دیده نشده است. این نامه هم آمرانه و هم حرمت‌شکنانه است و می‌تواند به عنوان بدعتی در تعاملات و روابط بعضی افراد دارای مسوولیت‌های اجرایی در بخشی از حوزه‌ی علمیه‌ی قم نسبت به یکی از مراجع مسلم تقلید محسوب شود. از این جهت جای تأسف دارد؛ این نامه نمی‌تواند به عنوان یک امر قابل قبول در نظر اساتید و فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم به شمار رود.او با تأکید بر اینکه در نظام سنتی حوزه تشیع، بالاترین مقام علمی و بالاترین مقام فتوایی از آن مراجع تقلید است، گفت: طبعاً کسانی که در مراتب پایین‌تر هستند، باید نسبت به مراجع عظام تقلید حفظ حرمت کنند و از رهنمودهای ایشان استفاده کنند. اگر قرار باشد که کسانی خود را در مقام مرشد و هدایتگر مراجع تقلید بدانند در حالی که شأن آنها بسیار پایین‌تر از شأن مرجعیت است، نظام معمول حوزوی که سالیان سال وجود داشته و براساس آن حرمت‌های مراتب مختلف حوزوی حفظ می‌شده است، از هم می‌پاشد و مشخص نیست که این مساله چه نتیجه‌ای در بر خواهد داشت.
این مدرس حوزه علمیه قم با بیان این که این نوع نامه‌نگاری‌ها و ترویج آن به از بین بردن نظام اخلاقی حوزه منجر می‌شود، تصریح کرد: کسانی که باید خود از بزرگان حوزه رهنمود بگیرند و رفتار، گفتار و منش خود را با مراجع معظم تقلید هماهنگ کنند، به شیوه‌ای دیگر جایگاه قیمومت را برای خود قایل میشوند. امیدوار هستیم این آخرین مورد از مواردی باشد که برای مراجع معظم تقلید از سوی کسانی که در سطوح پایین‌تر هستند، تعیین تکلیف شده است.او با اشاره به این که آیت‌الله یزدی رییس جامعه‌ی مدرسین هستند و جامعه مدرسین یکی از نهادهای شناخته شده در حوزه‌ی علمیه‌ی قم به شمار می‌رود، گفت: با توجه به انکاری که از سوی غالب فضلا و مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم از این نامه صورت گرفته است، به جاست که اولاً اگر این نامه از ایشان صادر شده به سرعت جبران شود؛ ثانیاً خوب است که جامعه‌ی مدرسین، موضع صریح خود را در این باره اعلام کنند و از رییس خود درخواست کنند ضمن رعایت حد خود در تعاملات حوزوی، آبروی اعضای جامعه‌ی مدرسین را هم در موضع‌گیری‌ها رعایت کنند. قاضیزاده تصریح کرد: نکته‌ی آخر این که خیل عظیم مدرسان و فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم در مواجهه با این مساله به خطر دولتی کردن حوزه، بیش از پیش توجه می‌کنند و به این نکته فکر می‌کنند که نهادهای حوزوی که روسای آنها نسبت به مرجعیت عالی تشیع احساس قیمومت دارند، نمی‌توانند نماینده‌ی فراگیر اساتید و فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم باشند. طبعاً همانطور که می‌بینید فضلای حوزه و اساتید بسیاری که جدا از حدود سی-چهل نفر اعضای جامعه‌ی مدرسین هستند و حتی تعدادی از خود اعضای جامعه‌ی مدرسین، دیدگاه‌های واقعی خود را در مسایل حوزوی و دینی از طرق دیگر به سمع و نظر ملت ایران خواهند رساند.
حسام الدین آشنا: کنشهای سیاسی سلبی و ایجابی جامعه مدرسین نتایج خواسته و ناخواسته فراوانی داشته
حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در واکنش به نامه‌ی آیت الله محمد یزدی خطاب به آیت الله العظمی شبیری زنجانی در کانال تلگرامی خود نوشت: جامعه مدرسین همواره هم خود را در جایگاه یک کنشگر سیاسی قرارداده است و هم نسبت به کنش سیاسی مراجع و علمای طراز اول حساس بوده است. این جامعه در چهل سال گذشته در مواردی مانند آقایان شریعتمداری و منتظری و آذری و … بسیار صریح و قاطع عمل کرده است. کنشهای سیاسی سلبی و ایجابی این جامعه نتایج خواسته و ناخواسته فراوانی داشته و از جمله منجر به ایجاد جریاناتی رقیب و موازی چون مجمع محققین و جلسه اساتید شده است. ای کاش دبیر محترم جامعه مدرسین مراقب باشند که یک تنه و بدون توجه به سرمایه نمادین خود در تعارضات جناحی وارد نشوند.
علی مطهری خطاب به آیت الله یزدی: نامه شما موجب وهن روحانیت و حوزه علمیه شد
علی مطهری در یادداشتی که برای ایسنا فرستاد نوشته است: «جناب آقای محمد یزدی دامت برکاته
با اهداء سلام، در خصوص نامه جنابعالی به آیت‌الله شبیری زنجانی، مرجع تقلید، چند نکته قابل ذکر است:۱. در این نامه جناب آقای سید محمد خاتمی و همفکران ایشان را «افراد مسئله‌دار که برای نظام جمهوری اسلامی و مقام رهبری احترامی قائل نیستند» معرفی کرده‌اید و ملاقات با آنها را امری قبیح و موجب «ناراحتی و تعجب مقلدین و حوزویان» دانسته‌اید.همه اینها نیاز به اثبات دارد. «مسئله‌دار» کسانی هستند که در سال ۸۸ تحت این عنوان که مقام رهبری از یک کاندیدای خاص حمایت می‌کند انتخابات را از حالت طبیعی خارج کردند و حق اعتراض معترضان را نیز به رسمیت نشناختند و آنها را برانداز نامیدند و شد آنچه که نباید می‌شد. در واقع چنین افرادی برای نظام جمهوری اسلامی و مقام رهبری احترامی قائل نشدند.
فرضاً بپذیریم جناب آقای خاتمی و همفکرانشان افرادی مسئله‌دار هستند که برای نظام جمهوری اسلامی و مقام رهبری احترامی قائل نیستند، قباحت ملاقات یک مرجع تقلید با آنها را از کجا درآورده‌اید؟ اگر مسئله‌دار هستند آیا نباید مسئله آنها حل شود؟ مراجع تقلید به مثابه چتری بر سر همه مردم و گروه‌ها هستند نه عناصری حزبی و جناحی.ثالثاً ناراحتی و تعجب اکثر مقلدین و حوزویان از این ملاقات را از کجا به دست آوردید؟
۲. خطاب به آیت‌الله شبیری گفته‌اید «مقام و احترام شما در سایه احترام به نظام اسلامی حاکم، رهبری و شأن مرجعیت است».
به عرض می‌رساند مقام و احترام یک مرجع تقلید صرفاً در سایه احترام به نظام اسلامی حاکم نیست، بلکه بیشتر بستگی دارد به رفتار او در مقابل آن نظام که کارهای درست آن را تأیید کند و از کارهای نادرست آن انتقاد و از حقوق مردم دفاع کند. اساساً احترام هرکس تابعی از احترام و پایبندی او به حق و عدالت است. این تفکر شما ناشی از این فکر غلط است که نظام را معصوم می‌دانید.علاوه بر این، مسئله طرفینی است، یعنی همان طور که مقام و احترام یک مرجع تقلید در سایه احترام او به نظام اسلامی حاکم است، احترام نظام اسلامی نیز در سایه احترام آن به مرجعیت است.
مسئله استقلال روحانیت و حوزه علمیه و مراجع تقلید از دولتها و حکومتها، مسئله‌ای است که سابقه طولانی در تاریخ تشیع دارد و به شدت مورد تأکید امام خمینی(ره) و شهید آیت‌الله مطهری حتی برای دوره جمهوری اسلامی بوده است. از نظر شهید مطهری روحانیت شیعه از نظر روحی متکی به خدا و از نظر اجتماعی متکی به مردم است و همیشه از دولتها جدا و در کنار مردم بوده است. این ویژگی حتی در جمهوری اسلامی نیز باید رعایت شود و روحانیت نباید دولتی و حکومتی شود. اصل ولایت فقیه در نگاه امام (ره) و شهید مطهری و مقام رهبری به این معنی نیست که سایر مراجع نادیده گرفته و احیاناً سرکوب شوند. به یاد دارم چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در مجلسی در قم فردی فریاد زد «برای سلامتی یگانه مرجع عالم تشیع حضرت آیت الله العظمی امام خمینی صلوات». پدرم ناراحت شد و آن فرد را صدا زد و به او گفت «این چه جمله‌ای بود که گفتی؟! ما غیر از امام مراجع دیگری هم داریم.» همین طور می‌دانید که ایشان در کتاب نهضتهای اسلامی از مراجع ثلاث آن روز و نقش آنها در پیشبرد نهضت در کنار امام خمینی به نیکی یاد می‌کنند؛ همه برای این که نهاد روحانیت اصالت دارد و باید حفظ شود نه فقط ولی‌فقیه.
۳. در پایان نامه خطاب به آیت‌الله شبیری فرموده‌اید «لازم است شؤون مرجعیت را رعایت فرموده و ترتیبی اتخاذ فرمایید این گونه مسائل دیگر تکرار نگردد.»
اولاً خود شما با این جمله تهدیدآمیز شأن مرجعیت را رعایت کرده‌اید یا نه؟ ثانیاً چه کسی گفته ملاقات یک مرجع تقلید با افراد سابقه‌دار در انقلاب که احیاناً انتقاداتی نیز دارند خلاف شؤون مرجعیت است. آیا شؤون مرجعیت را جنابعالی بهتر از خود مراجع تشخیص می‌دهید؟ مگر مردم باید با اجازه شما به ملاقات این و آن بروند؟! ثالثاً این جمله را که به این مرجع عالیقدر دستور می‌دهید «این گونه مسائل دیگر تکرار نگردد» از چه موضعی می‌فرمایید. این جمله را فقط امام زمان علیه‌السلام می‌تواند به یک مرجع تقلید بگوید. در مجموع، نامه شما موجب وهن روحانیت و حوزه علمیه شد. امیدوارم به نحوی جبران بفرمایید.
با تقدیم احترام
علی مطهری»
آیت‌الله سیدمحمد غروی: نامه آقای یزدی خطای استراتژیک بود
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با نادرست دانستن ادبیات نامه آیت‌الله یزدی خطاب به آیت‌الله شبیری زنجانی گفت: حریم مرجعیت را اگر ما حفظ نکنیم، این راه را برای دیگرانی که اعتقادی به اسلام و تشیع ندارند، باز کرده‌ایم و این سد را شکسته‌ایم. حتی بر اساس مبانی فکری آیت‌الله یزدی، کاری که ایشان کردند، از نظر سیاسی خطای استراتژیک بود.
آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در واکنش به نامه تند آیت‌الله محمد یزدی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی از مراجع تقلید شیعه در گفتوگو با ایرناپلاس گفت: بنده در این شرایط نه ملاقات آن بزرگوار را پسندیدم و نه نامه سرگشاده آیت‌الله یزدی را. چرا که در کل احساس می‌کنم این نامه و آن ملاقات به صلاح مرجعیت نبود. این نامه به صلاح خود آقای یزدی و حتی مقاصدی که مورد نظر ایشان است هم نبود. آن هم در شرایط امروز که متأسفانه فضای مجازی به مسائل ورود می‌کند و می‌تواند به جایگاه مرجعیت، روحانیت شیعه و چهره‌های انقلابی آسیب وارد کند و برخی سدهایی که نباید را بشکند.استاد حوزه علمیه قم در ادامه افزود: در این باره لازم است چند نکته ذکر کنم؛ اول اینکه آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی از فقها و مراجع تراز اول به حساب می‌آیند. حتی برخی مفاخر حوزه ایشان را اعلم می‌دانند یا با شبهه اعلم نسبت به ایشان نظر دارند. همچنین تقوا و دیانت ایشان زبان زد خاص و عام است. از آن طرف آیت‌الله یزدی هم از اساتید خارج حوزه هستند که سوابق علمی و انقلابی ایشان از قبل انقلاب و بعد از انقلاب بر کسی مخفی نیست. ایشان همواره در مسیر نهضت انقلاب بوده و واقعاً خطر کرده‌اند و از حبس و حصر ابایی نداشتند.
غروی ادامه داد: نکته دیگر این که آیت‌الله العظمی شبیری مشی خاصی دارند. ما در این پنجاه سال که در حوزه قم هستیم، این مشی را از ایشان سراغ داشته‌ایم که معمولاً ارتباطات خود را بر اساس اصول خاصی که تشخیص می‌دهند، مدیریت می‌کنند و فردی را که مسلمان، مومن و صاحب فکر می‌دانند، بر این اساس روابط‌‌‌‌شان را با او تنظیم می‌کنند. درنتیجه هرکسی را در جایگاه خودش مورد احترام دارند. البته ایشان نسبت به نظام و انقلاب حساسیت خاصی دارند و کمک به نظام را لازم می‌دانند. در زمان امام(ره) ایشان فرصتی که پیدا می‌کردند، خدمت امام(ره) می‌رفتند و هم ایشان احترام خاصی به امام(ره) داشتند و هم امام(ره) نسبت به ایشان. البته هرکدام جایگاه خاص خود را داشتند.
غروی تصریح کرد: آقای یزدی فرد دلسوزی برای نظام، انقلاب و روحانیت است و این دغدغه ایشان است که خدای ناکرده مرجعیت پل و ابزاری برای برخی جناح‌ها قرار نگیرد. اگر مطلبی میگوید برحسب وظیفه شرعی و احساس خطری است که دارند.او تأکید کرد: به نظر من اگر آقای یزدی این نامه را شخصی می‌نوشتند و ارسال می‌کردند یا برخی از دوستان را می‌فرستادند تا مطالب را بیان کنند، مناسب‌تر بود. اینکه ایشان میگوید دوبار نامه نوشته‌اند و جواب قانع کننده نبوده است، باید گفت مگر ملاک ارزیابی حقیقت قانع شدن طرف مقابل است؟ ممکن است از فرمایش شما من قانع نشوم و یا من اظهار نظری کنم و شما قانع نشوید، ولی این که ملاک نیست. قانع شدن شخصی مگر می تواند ملاک برای کسب حقیقت باشد. درنتیجه حق این بود که اگر تشخیص می‌دادند در این باره نظری بدهند، باید نامه شخصی می‌نوشتند یا فرد و افرادی را می‌فرستادند.غروی گفت: این نوع ادبیات و خطاب قرار دادن مرجعی در این تراز، قابل‌قبول نیست.
این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه تأکید کرد: حریم مرجعیت را اگر ما حفظ نکنیم، این راه را برای دیگرانی که اعتقادی به اسلام و تشیع ندارند، باز کرده‌ایم و این سد را شکسته‌ایم. این مسئله درباره رهبری هم هست و باید شأن رهبری حفظ شود.او درباره اینکه آیا اعضای جامعه مدرسین از نگارش این نامه اطلاع داشته‌اند یا نه، توضیح داد: نامه ایشان شخصی بود. ممکن است با برخی از اعضا مشورت کرده باشند که من خبر ندارم.
انتقاد مدیر روزنامه جوان به آیت الله یزدی: بهتر نیست بزرگان حوزه مسائل را در درون خود با همان فرهنگ طلبگی حل کنند؟
«عبدالله گنجی» مدیر مسوول روزنامه‌ی اصولگرای «جوان» در یادداشتی تلگرامی با عنوان «نسبت شما با مرجعیت چیست؟» نوشته است: از ذهنم عبور کرد که نقدی خطاب به آیت الله یزدی بنویسم که حضرت آیت‌الله نقد اشکال ندارد اما بهتر نیست بزرگان حوزه مسائل را در درون خود با همان فرهنگ طلبگی حل کنند؟
ناگاه فحاشی مسعودبهنود، اکبر گنجی و کمپلیت سربازان ملکه و همه ضد انقلاب و اصحاب فتنه را دیدم که با چه تجهیزی وارد میدان شده اند . آنان که دهها توهین صریح به امام حسین(ع) در تاریخ مکتوب ایران ثبت کرده اند و آنان که معتقدند «مگر میمون هستیم تقلید کنیم» و آنان که دهها نامه توهین آمیز به آیت‌اله مکارم شیرازی و نوری همدانی دارند و دهها نامه توهین آمیز و تعیین تکلیف‌کن به رهبری نوشتند و طرفداران لیبرالیسم (اسلام رحمانی) و همه سکولارها طبیعی است که به آیت‌اله یزدی حمله و توهین کنند و البته غیر از عقده گشایی علیه انقلاب مطلبی ننوشته اندو ربطی هم به آیت الله شبیری پیدا نمی‌کند.
بنابراین با خودم گفتم بنده باید با این جماعت تفاوتی داشته باشم و بفهمم که ضد انقلاب و مخالفان روحانیت اصیل هم می‌توانند ارزشهای ما را مصادره به مطلوب و علیه خودمان بکار گیرند. برای آنان آیت‌اله شبیری و یزدی فرقی نمی‌کند،چون هر دو از ناکامان سازان پروژه آنان هستند. خاک بر سر ما حزب اللهی ها که سربازان ملکه و VOAمدافع مراجع تقلیدمان شوند و بساط رقصشان را در وسط زمین علما اصیل اسلام پهن کنند.
آیت الله قائینی: نباید تفسیر شخصی ما معیار عملکرد آیت الله شبیری زنجانی باشد/ هتک حرمت مراجع پذیرفتنی نیست
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه هتک حرمت مراجع مقبول، به تضعیف جایگاه اعتقادات در بین جوانان می‌انجامد، گفت: آیت الله شبیری زنجانی نه تنها احترام رهبری بلکه احترام کمترین شخص را رعایت می‌کنند منتها نباید تفسیر شخصی ما معیار عملکرد آیت الله شبیری باشد بلکه محدود کردن نظام به طیف سیاسی خاص، کوته نظری و محدود فکر کردن است.
آیت الله قائینی در گفت وگو با شفقنا در تحلیل نامه آیت الله یزدی به آیت الله العظمی شبیری زنجانی اظهار کرد: آیت الله یزدی در این نامه از حضرت آیت الله شبیری زنجانی خواسته‌اند احترام رهبری و مرجعیت را حفظ کنند؛ اما معنای دیدار با برخی از افراد، بی احترامی به نظام و رهبری نیست. همه قبول دارند که احترام‌ها باید حفظ شود. آیت الله شبیری نه تنها احترام رهبری را بلکه احترام کمترین شخص را رعایت می‌کنند منتها نباید تفسیر شخصی ما معیار عملکرد آیت الله شبیری باشد بلکه محدود کردن نظام به طیف سیاسی خاص، کوته نظری و محدود فکر کردن است.او ادامه داد: فارغ از وضعیت علمی نویسنده نامه حتی یک فقیه مسلم هم حق اعتراض به فقیه دیگر را برای زیر سوال بردن عملکرد او ندارد. اگر کسی کمترین انسی را با فقه داشته باشد می‌داند که احترام یک فقیه نباید در ذیل احترام فقیه دیگر تعریف شود. امام صادق علیه السلام در مقبوله عمربن حنظله احترام یک فقیه را در ذیل احترام فقیه دیگر تعریف نکرده‌اند. هیچ فقیهی حق قضاوت آمرانه بر فقیه دیگر را ندارد.
وی با بیان اینکه متاسفانه در این نامه برخوردهای نامناسبی شده است، گفت: فقاهت آیت الله شبیری زنجانی در نظر اهل فضل به صورت قطع پذیرفته شده لذا اعتراض به چنین شخصیتی از طرف عده ای که حداقل می توان گفت از نظر اهل فضل جایگاه فقهی مشخص قطعی ندارند، شایسته نیست البته هرکسی حق دارد به غیر معصوم، نظر خودش را اعلام کند. معصوم محدود به همان مواردی است که شیعه می‌داند، اظهار نظر از قدیم رویه بوده است اما اظهار نظر با هتک حرمت متفاوت است؛ هتک حرمت مراجع پذیرفتنی نیست.قائینی با اشاره به اینکه از خداوند متعال و حضرات معصومین علیهم السلام که بگذریم، نظر فقیه ذیل نظر هیچ فقیه دیگری تعریف نمی شود، تصریح کرد: تضعیف جایگاه مراجع مقبول، تضعیف کل خواهد بود. با این رفتارها، تایید شخص خاصی شکل نمی گیرد. حاصل این رفتارها، بازتابی است که امروز ما در رفتار برخی از جوانان‌مان مشاهده می‌کنیم.اینگونه اظهار نظرها، نظر جوانان را نسبت به نظام که هیچ، بلکه نسبت به کل مباحث اعتقادی تضعیف می‌کند. کسانی که ساحت مرجعیت را خطاب قرار می‌دهند یا واقعاً از جامعه و اتفاقاتی که در آن درحال رخ دادن است بی‌خبرند یا خدای ناکرده در برخی از موارد ممکن است تعمدی در کار باشد و در راستای اهداف کلی سیاست های موسسات جاسوسی بین المللی گام‌هایی برداشته شود؛ چون این مراکز از ناحیه فقه و فقاهت ضربه خورده‌اند و در صدد جبران این ضربه هستند؛ پس یا جهل است یا تعمد که هر دو عواقب سنگینی دارد.
وی افزود: در تاریخ گفتار آمرانه برای مرجعیت که هیچ، گفتار آمرانه نسبت به معصومین علیهم السلام هم داشته‌ایم. برخی از شیعیانی که دینداری آنها مفروض بود امام حسن علیه السلام را با عنوان «مذل المومنین» مورد خطاب قرار دادند لذا وقتی در برابر معصوم چنین رفتاری واقع شده، انجام آن نسبت به مراجع سهل‌تر است. ما باید حواسمان جمع باشد، ممکن است ما با نیت خیر خطابی را نسبت به فقیهی داشته باشیم اما با همین نیت خیر هم عواقب سوء متصور است.قائینی در پایان تأکید کرد: آقای شبیری جزء محدود و معدود اشخاصی است که شایستگی مرجعیت را دارد. از نظر اهل فضل و رهبری نظام و عموم مراجع یک چهره متقی و فقیه است. تقوای ایشان زبانزد است و رهبری پشت سر ایشان بدون هیچ دغدغه‌ای نماز می‌خوانند.
حجت الاسلام غرویان: صلاح نبود این نامه با چنین لحنی و به صورت سرگشاده نوشته شود
محسن غرویان نیز در گفت وگو با جماران گفت: مراجع در اظهارنظرهای فقهی و موضع گیری‌هایی که داشتند، آزاد بودند و این از افتخارات حوزههای علمیه و مرجعیت شیعه است که حوزه های علمیه، محل تبادل آزاد فکری و اظهار نظر اجتهادی بوده است. مردم توقع ندارند که اینگونه اختلاف‌نظرها بین علما به شکل آشکار و علنی مطرح شود. اگر آیت‌الله یزدی نظری داشتند باید به شکل محرمانه به حضور مرجعیت آیت‌الله زنجانی ارسال می‌کردند. ولی این نوع شیوه مطرح‌کردن نظر جای تعجب دارد. به نظر من صلاح نبود که این نامه با چنین لحنی و به صورت سرگشاده نوشته شود. سوالی هم که برای بسیاری از فضلا، اساتید، طلاب و عموم مردم مطرح می‌شود این است؛ کسانی که در حد مرجعیت نیستند چگونه می‌توانند برای یک مرجع‌تقلید که از نظر علمی و فقهی در رتبه ای بالاتر قرار دارد، اینگونه تعیین تکلیف کنند؟ با اینکه رقابت‌های ناسالم جناحی در میان برخی از حوزویان هم وجود دارد، ولی آیت‌الله شبیری زنجانی در میان حوزویان از شخصیتهایی هستند که چهره ایشان بیشتر فقاهتی است و بیشتر پژوهش و تحقیق در کارنامه آیت‌الله شبیری زنجانی می‌درخشد.
حجت الاسلام ورعی: این ادبیات و پنجه کشیدنها آبرویی برای انقلاب و نظام باقی نگذاشته است
این ادبیات و پنجه کشیدنها به روی علمای وارسته به اسم دفاع از انقلاب و نظام، موجب شرمساری است و آبرو و جاذبه ای برای انقلاب و نظام باقی نگذاشته است.
حجت الاسلام فرخ فال: نامه آیت الله یزدی در راستای حفاظت از مقام مرجعیت و ارزشهای اسلامی است
دفاع از انقلاب و حمایت از جایگاه رفیع مرجعیت شیعه، در مقابل دسیسه های اجانب و بدخواهان انقلاب و اسلام ناب محمدی (ص) و ممانعت از نفوذ اهل فتنه در این پایگاه عظیم و اثرگذار ، بر همه ی حوزویان و افراد ، لازم و ضروری است و دغدغه های ریاست محترم شورای عالی جامعه مدرسین حضرت آیت الله یزدی دامت برکاته در جهت حفاظت از مقام مرجعیت و نظام ولایی و ارزش های والای انقلاب اسلامی است .
بنابراین توصیه می شود در موارد گفتمان ارکان و بزرگان حوزه علمیه ، دیگران نسبت به ورود و قلم فرسائی های نابجا پرهیز نمایند. اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا.
نامه جمعی از طلاب حوزه علمیه قم به حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی
با تاسف و تاثر در این ایام که اهل ایمان دل به عزاداری برای سالار شهیدان (ع) و کاروان اهل بیت حضرتش ، مشغول دارند و خیل عظیمی با راهپیمائی اربعین رهسپار حرم حسینی (ع) هستند ، خبری مخابره شد که تعجب عارف و عامی را به خود جلب نمود!
آن انعکاس نامه ای از یک شخصیت حوزوی و از فقهاء شورای نگهبان بود به یک مرجع بزرگوار تقلید که به حق فرشته ای است در کسوت آدمی که دانش وسیع و آراستگی او به اخلاق ، مورد اعتراف بخش مهمی از اعاظم حوزه بوده و هست .
مرجع بزرگوار حضرت آیت الله العظمی آقای شبیری زنجانی مدظله العالی ، شخصیتی است که از بیت علم و تقوا بوده و خود امروز ؛ در تمام مجامع ایمانی و فقهی ، “مشار بالبنان” است. آیت الله زنجانی از دوستان حضرت امام راحل و همواره از پشتیبانان نظام اسلامی بوده و هست .
ملاقات های بی تکلف ایشان با رهبری نظام ، حکایت از تواضع و خلوص این بزرگوار را همواره داشته و دارد.
روا نبود که بجهت ملاقاتی دوستانه بین ایشان و برخی از شاگردان سالهای گذشته اش ، نامه ای با این ادبیات ، به معظم له نگاشته شود.تردیدی نیست ؛ دفاع از نظام ، با این روش ها در برابر چنین ذخائر بزرگ شیعه ، نه تتها دفاعی عقیم بوده و فاقد جاذبه است ، بلکه ؛ چیزی جزء تخریب مرجعیت که هویت شیعه در عصر غیبت است را بدنبال نخواهد داشت.امیدواریم عنایات حضرت بقیه الله (عج) همواره شامل همه مراجع و حوزه های علمیه باشد .
آیت الله عندلیب همدانی از عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم استعفا داد
متن نامه استعفای این استاد حوزه به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
محضر جناب آیت الله یزدی رئیس محترم شورای عالی جامعه مدرسین
سلام علیکم
نامه حضرتعالی به محضر مبارک مرجع بزرگوار شیعه حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی دامت برکاته هرگونه تردیدی را که تاکنون در باره ادامه عضویت در آن جامعه محترم داشتم مرتفع کرد چه اینکه به این نتیجه قطعی رسیدم که تفسیر من از استقلال حوزه و جایگاه رفیع مرجعیت با دیدگاه جنابعالی و همفکران شما در جامعه محترم مدرسین هیچگونه هماهنگی ندارد و عملا امکان همکاری وجود ندارد و لذا از ادامه عضویت در آن جامعه معذورم.
آیت الله موسوی تبریزی: چنین اظهارنظرهایی بدعت گذاری است
آیت الله حسین موسوی تبریزی خواستار عذرخواهی رئیس جامعه مدرسین از مقام مرجعیت و جبران این اشتباه شد و گفت: چنین اظهارنظرهایی که در آن خط مرز برای مرجعیت تعیین می‌شود، هتک حرمت به مرجعیت شیعه بوده و بدعت‌گذاری است. به گزارش شفقنا، رئیس مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در یادداشتی که برروی پایگاه اطلاع رسانی مجمع قرار گرفت، آورده است: نامهای از آیت‌الله محمد یزدی خطاب به آیت‌الله شبیری‌زنجانی در خبرگزاری‌ها منتشر شد که در آن درباره معاشرت این مرجع تقلید شیعه با افراد مختلف دستوراتی داده شده بود. نگارش این نامه از سوی آیت‌الله محمد یزدی باعث تعجب است تا جایی که من باور نمی‌کنم این نامه نوشته ایشان باشد که اگر باشد اصلا کار درستی نبوده و نشان از بی‌توجهی این افراد به جایگاه مرجعیت شیعه است.
آیت‌الله شبیری‌زنجانی از جمله مراجع تقلیدی است که از مشکلات روز کشور آگاه بوده و همواره در مسیر اعتدالی و فارغ از نگاه سیاسی و جریانی حرکت کرده است. آیت‌الله شبیری زنجانی در طول سالهای زندگی خود با افراد مختلف برخوردی معتدل داشته‌اند. ایشان هیچگاه موافق یا مخالف صد درصدی هیچ‌یک از افراد یا جریان‌های سیاسی کشور نبوده‌اند؛ با توجه به این واقعیت اینکه فردی با لحنی دستوری به یک مرجع تقلید بگوید با چه افرادی نشست و برخاست کند، ممکن است تبدیل به یک بدعت خطرناک شود. بدعتی که در آن هرکسی به خود اجازه دهد با هرلحنی که تمایل دارد با مراجع عظام تقلید گقت‌وگو یا مکاتبه کند.آیت‌الله زنجانی فردی اخلاقی و اجتماعی است. اگر نگاهی به سیره زندگی ائمه اطهار(ع) و پیامبر اکرم(ص)داشته باشیم، شاهد خواهیم بود این بزرگواران با اقشار مختلف جامعه فارغ از هرنوع نگاهی دیدار و معاشرت داشته و اخلاقیات را مراعات می‌کردند بنابراین از یک مرجع عالیقدر تقلید همین رفتار مطلوب است که مسائل گروهی، صنفی و سیاسی خاصی را مد نظر قرار ندهد بلکه براساس رأفت اسلامی به تمامی افراد نگاهی واحد و یکسان داشته باشد.
آیت‌الله زنجانی هم در زمان حیات امام خمینی(ره) و هم پس از رحلت ایشان همواره رفتاری متعادل و یکسان با تمامی اقشار جامعه داشته‌اند تا جایی که مقام معظم رهبری نیز با این خلقیات آیت‌الله شبیری زنجانی آشنایی دارند.آقای یزدی از اوایل انقلاب روحیات تندی داشته‌اند اما با این وجود باز هم بسیار بعید است که نامه منتشر شده از سوی ایشان باشد. اگر این نامه واقعا از سوی ایشان باشد باید از ایشان پرسید آقای یزدی فاین تذهبون؟ به کجا می‌خواهید بروید؟ نواختن کلنگ به ساختمان مرجعیت تا پیش از این به‌صورت زیرزمینی صورت می‌گرفت اما با انتشار این نامه به نظر می‌رسد کلنگ‌زنی به مرجعیت شیعه وارد فاز تازه و علنی شده است. اگر این نامه از سوی آقای یزدی باشد، بر ایشان است که هرچه سریع‌تر بر جبران اشتباه خود برآمده و از مرجعیت شیعه عذرخواهی کند. چنین اظهارنظرهایی که در آن خط مرز برای مرجعیت تعیین می‌شود، هتک حرمت به مرجعیت شیعه بوده و بدعت‌گذاری است بنابراین این اشتباه باید از سوی آقای یزدی جبران شود.
مسیح بروجردی: بی توجهی به روابط استاد و شاگردی باعث تحلیل های اشتباه و موضع گیری ناموزون شده است
حجت الاسلام و المسلمین مسیح بروجردی در نامه ای به حضرت آیت الله شبیری زنجانی عنوان کرد: بی توجهی به روابط پر برکت دوستانه میان استاد و شاگرد در حوزه های علمیه، باعث تحلیل های اشتباه و موضع گیری ناموزون و ایجاد دردسر برای روحانیت و حوزه شده است.
متن نامه نوه بنیانگذار انقلاب اسلامی به شرح زیر است: هرگز گمان نمی کردم تأکیدات حضرتعالی در لزوم حراست از اخلاق اسلامی در حوزه های علمیه و تذکرات شما درباره افول اخلاق در میان روحانیت، به همین سرعت چنین شاهدی از غیب پیدا کند. رعایت ادب اقتضاء می کند کمتر به نامه سرگشاده خطاب به معظم له بپردازم، اما ناگزیرم توجه دهم که بی توجهی به روابط پر برکت دوستانه بلکه گاهی علاقه عمیق پدر و فرزندی میان استاد و شاگرد در حوزه های علمیه، باعث تحلیل های اشتباه و موضع گیری ناموزون و ایجاد دردسر برای روحانیت و حوزه شده است.
به عنوان یکی از فرزندان شما، امیدوارم خاطر مبارک از این گونه نامه ها مکدّر نباشد، و این تجربه های تلخ را درس اخلاقی بشمارید برای طلاب جوان و انقلابی که بدانند در هنگام عصبانیت چگونه سخن بگویند که این چنین با آبروی حوزه و نهادهای با سابقه آن بازی نکنند. ان شاء الله خداوند سایه پر فیض آن عزیز را بر سر قاطبه شیعه حفظ و آن وجود شریف را از بلیات دوران محفوظ دارد و استدعا دارم ما را در خلوات خویش از دعای خیر محروم نفرمایید.
آیت الله هادوی تهرانی: جامعه مدرسین این لغزش کم نظیر را جبران کند
آیت الله مهدی هاوی تهرانی در پی نامه سرگشاده آیت الله یزدی به حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، بیانیه ای منتشر کرد.
متن بیانیه این استاد برجسته حوزه علمیه به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
إنّا لله وإنّا إلیهِ رَاجعُون
خبر ناگوار نامه سرگشاده یکی از شخصیت های باسابقه حوزوی به یکی از مراجع بزرگ تقلید، در عین ناباوری و حیرت، موجب نهایت تأسف و تأثر گردید.بی شک، چنین ادبیاتِ دور از ساحت ادب، دل صاحب حوزه های علمیه، حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، را در این ایام حزن آل الله علیهم السلام، رنجاند و آن عزیز سفر کرده را که صد قافله دل همره اوست، آزرده خاطر ساخت.به راستی با وجود چنین رویکردی از سوی یک فرد کهن سال در حوزه علمیه قم، چه توقعی از طلاب تازه کار در زمینه رعایت ادب و ادبیات حوزویمی توان داشت؟!
سزاوار است جامعه محترم مدرسین به جبران این لغزش کم نظیر به دست بوسی مراجع معظم تقلید به ویژه مخاطب نام آشنای این نامه که استوانه ای کم نظیر از علم و اخلاق در حوزه علمیه قم است، شتافته و بی هیچ تردیدی از تمامی حوزه های علمیه به ویژه مراجع معظم تقلید و بالأخص رهبر عزیز انقلاب که همواره حامی صیانت از جایگاه رفیع مرجعیت بوده و هستند، عذرخواهی شایسته کنند، باشد که دل شکسته ی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در آستانه اربعین حسینی از سوی سربازان آن جناب مرهمی یابد و قرحه ی چشم های مجروحش که در غم جد بزرگوار خون گریه می کند، التیام پیدا کند و دعای خاص آن حضرت که همواره
راه گشای شیعیان در عصر غیبت بوده است، در این شرایط حساس که بیش از هر زمان بدان نیازمند هستیم، ما را از گردنه های پیش رو به سلامت عبور دهد و کشتی انقلاب اسلامی را به ساحل زیبای حضور آن بزرگوار، روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداه، برساند.
حجت الاسلام حشمتی: نامه آیت الله یزدی با تفکر انقلاب اسلامی سازگاری ندارد
حجت الاسلام حشمتی در واکنش به نامه آیت الله یزدی خطاب به آیت الله شبیری زنجانی نوشت: آیا پاسداران حریم مرجعیت نظیر آقای یزدی با بزرگان حوزه باید اینگونه سخن بگویند؟! بی دلیل نیست که جایگاه فقاهت و مرجعیت نزول پیدا کرده است.
به گزارش شفقنا، حجت الاسلام والمسملین محمدرضا حشمتی نوشت: نامه آیت الله یزدی به مرجع تقلید شیعه بحثهایی را در پی داشت. این نامه از واقعیتی پرده بر می دارد که با تفکر انقلاب اسلامی سازگاری ندارد.
احترام به اندیشمندان و مراجع و آراء آنها همواره مورد تاکید است. با فرض محال اگر برای شهروندان عادی بپذیریم که در ایاب وذهاب و ملاقات ها باید از ما اجازه بگیرند یقینا کنترل آمد و شد متفکرین و مراجع که خود محل رجوع هستند امر ناپسندی است.در عرف ما مرجع یعنی محل رجوع مردم .این چه ادبیاتی است که با مرجعی بزرگ با نامه سرگشاده سخن با تحکم بگوییم .آیا پاسداران حریم مرجعیت نظیر آقای یزدی با بزرگان حوزه باید اینگونه سخن بگویند؟! بی دلیل نیست که جایگاه فقاهت ومرجعیت نزول پیدا کرده است.وقتی به ماهیت این دیدار نگاه می کنیم شگفت زده می شویم که ملاقات یک مرجع با افرادی که زمانی منتخب امام و مردم بوده اند و پاکترین مدیران جمهوری اسلامی به حساب می آیند باعث عصبانیت آقای یزدی شده است.شما که روزی رئیس قوه قضاییه بوده اید چرا بدون مبنای حقوقی سخن می گویید؟به چه حکم قضایی ملاقات با این افراد ممنوع است .اگر مراجع حق نداشته باشند ملاقات کنند پس وای بر مردم عادی.شنیدیم ممنوع التصویر هستند اما ممنوع الملاقات به هیچ وجه.امید اینکه سایه مهربان آقای شبیری زنجانی که حقیقتا عالم و وارسته است بر سر ما و حوزه علمیه مستدام بماند.
مهراب صادق نیا: دیدار نکردن حضرت آیت الله شبیری زنجانی با مسئولان مجمع عمومی جامعه مدرسین نباید به چنین نامهای می‌انجامید
نامه‌ی سرگشاده‌ی آیت‌الله یزدی، رئیس محترم جامعه‌ی مدرسین، خطاب به مرجع ممتاز شیعه، حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی(دامت برکاته) را از زوایای مختلف می‌توان خواند و فهم کرد. الآن که با پاهای تاول زده و خسته روبروی عَتبه‌ی امام حسین علیه‌السلام نشسته‌ام، مایلم به این یک جمله‌ی رئیس محترم جامعه‌ی مدرسین اشاره کنم که گفته‌اند: “احترام به شما در سایه‌ی احترام به نظام اسلامی حاکم … است”. این جمله می‌تواند نشان‌دهنده‌ی معنای استقلال حوزه و نیز مرجعیّت دینی باشد و در حقیقت مبنای نظری سخنانی که چند هفته پیش در فیضه رانده شد.
از نگاه حضرت ایشان، مرجعیّت تا جایی محترم است که با خواست و اراده‌ی برخی‌ها که خواست و اراده‌ی نظام اسلامی حاکم خوانده می‌شود، سازگار باشد. این فهم از مرجعیّت و رابطه‌ی حوزه با نظام اسلامی، یک تهدید جدی برای حکومت دینی است.
البته من نمی‌دانم جناب رئیس محترم جامعه‌ی مدرسین از کدام موضوع ناراحت است: دیدار نکردن حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی با مسئولان مجمع عمومی اساتید حوزه و یا دیدار شماری از سیاسیّون با ایشان؛ ولی هر کدام که باشد، نباید به چنین نامهای می‌انجامید و چنین خراشی را به وجهه‌ی حوزه، روحانیّت، مرجعیّت، و البته نظام اسلامی وارد می‌ساخت.
هادی سروش: از نامه حرمت شکنانه به ایشان که به اسم دفاع از نظام ! صورت گرفت ، عمیقاً متاثر هستیم
حجت الاسلام هادی سروش نیز در مطلبی نوشت: استاد عزیز و بزرگوار مان آیت الله شبیری زنجانی، فرشته ای است در کسوت آدمی که دارای دانش وسیع و آراسته به اخلاق است. از نامه حرمت شکنانه به ایشان که به اسم دفاع از نظام ! صورت گرفت ، عمیقاً متاثر هستیم . تردیدی نیست که اینچنین دفاع کردن از نظام ، نه تتها عقیم بوده و فاقد جاذبه است ، بلکه ؛ چیزی جزء تخریب مرجعیت که هویت شیعه در عصر غیبت است را بدنبال نخواهد داشت.
ابوالفضل فاتح: تحکم آمرانه به ساحت مرجع عالی مقام تشیع، همان سنت سیئه نخبه کشی است
تحکم آمرانه به ساحت مرجع متخلق و عالی مقام حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، پرده ای دیگر از حریم شکنی هایی است که متاسفانه سابقه ی طولایی در دهه های اخیر داشته و هر چه سکوت و تحمل شده، بیشتر عمق و نضج پیدا کرده است. نگاهی به طومار بلند شخصیت های عالی رتبه ی حوزوی و غیر حوزوی، که مورد هتک قرار گرفته اند به خوبی نشان می دهد، این رویکرد، که پیوسته از تریبون ها و مصادر وابسته به قدرت و معمولا به واسطه صورت گرفته، به تدریج به سنتی نامیمون در کشور تبدیل گردیده است. این جریانات که معمولا در پشت افراد موجه و با سابقه نیز پنهان شده اند، متاسفانه نه صلاح دین و میهن و نه صلاح نظام و انقلاب و نه صلاح حوزه های علمیه و دانشگاه ها و نه حتی صلاح خود را مد نظر قرار نمی دهند و هر که را که غیر خود بپندارند هدف قرار می دهند و گویا فراموش شده است که اسلام صرفا برپایه حکومت و سیاست نیست که استوار می گردد و پایه های اصلی بر دیانت و عدالت و اخلاق و درایت نهاده شده است و حکومت بدون این مبانی، فاقد ارزش معنوی و حقیقی است.
این سنت نخبه کشی که بسیاری از شخصیت های مستقل، صاحب رای و با وجدان دینی و ملی را نشانه رفته و باب های حریت و استقلال رای را می بندد، سنت سیئه ایست که اگر از آن به فوریت و جدیت ممانعت نشود، خدایی نکرده دامن گیر همه خواهد شد و چیزی نخواهد گذشت که حریمی بر زنده و رفته ی این دیار باقی نخواهد ماند. البته آنان که چنین می کنند و یا آگاهانه و ناآگاهانه واسطه چنین هتاکی هایی می شوند نیز معمولا به نیکی یاد نمی شوند. امید است که جبران کنند.
غلامعلی رجایی: خدا کند نامه آقای محمد یزدی، به مرجع عالیقدر،آیت الله شبیری زنجانی درست نباشد
غلامعلی رجایی در کانال تلگرامی خود نوشت: خدا کند نامه آقای محمد یزدی، به مرجع عالیقدر،آیت الله شبیری زنجانی درست نباشد،همو که من در آخرین سفرمشهد که درخدمت مرحوم هاشمی بودم ،در ملاقاتشان حضور داشتم ،ازهاشمی شنیدم آقای زنجانی در مقطعی، استاد ایشان بوده است. آقای یزدی در بیانی که متاسفانه کمتر به آن توجه شد به حضور این مرجع عالی مقام و بیدار در منزل کسی که -خاتمی-، مساله دار است و برای رهبری و نظام احترامی قائل نیستند اعتراض می کند.
جلایی پور: مرجعیت آیت الله شبیری زنجانی ساخته و پرداخته صداوسیما نیست
حمیدرضا جلایی پور، آیت الله شبیری زنجانی را آبروی روحانیت مستقل شیعه خوانده و نوشته است: آیت الله شبیری زنجانی یک مرجع تقلید ریشه دار و صاحب سلوک اخلاقی در حوزه علمیه قم است. مرجعیت او ساخته و پرداخته صداوسیما نیست. او هیچوقت به اسلام اقتدارگرا اعتقادی نداشته و مبلغ آن نبوده است. زندگی خودش و همه فرزندانش کوچکترین تغییری با قبل از انقلاب نداشته است.
عباس عبدی: این نامه اثرات منفی و مخربی برای حوزه و نظام دارد
نامه آقای یزدی عضو برجسته جامعه مدرسین قم خطاب به آیت الله شبیری زنجانی بازتاب وسیعی داشت. مخالفتها با این نامه بجای خود؛ ولی واقعیت انچه که در قم می گذرد همین نگاه اقای یزدی است. مساله این است که با یک فهم عرفی هر کسی متوجه می شد که این نامه اثرات منفی و مخربی برای حوزه و نظام دارد پس چرا اقای یزدی چنین نامه ای را نوشتند؟
پاسخ در فضای بشدت بسته حاکم بر این گروه است که در پرتو حمایت سیاسی و قدرت تنفس می کند و لذا قادر به پیش بینی تبعات اقدام خود نیست. قتل خاشقجی هم همین مشکل را داشت و همه تعجب می کردند که چطور عربستان متوجه تبعات این اقدام نبود؟ پاسخ همان فضای بسته و رانتی و مبتنی بر قدرت مادی و پولی بر افکار و برداشتهای رهبران عربستان بود.
تا هنگامی که چنین فضایی هست و افراد می توانند بدون پیگیری قضایی و سیاسی هر چه بخواهند بگویند، نتیجه ای جز این را شاهد نیستیم. آیا دیگران هم می توانند چون اقای یزدی برای یک مرجع چنین نامه ای بنویسند و تحت تعقیب قرار نگیرند؟ اگر بتوانند؛ در این صورت ایرادی به کار اقای یزدی نیست و اگر نتوانند که قطعا نمی توانند باید مشکل را در این تبعیض ویرانگر جستجو کرد. این تبعیض ریشه همه نابسامانی ها و اظهار سخنان نسنجیده است. که اتفاقا کسانی بیشتر قربانی این تبعیض میشوند که از آن بهره مند هستند.
شکوری راد: این حرمت‌شکنی حریمی باقی نمی‌گذارد
علی شکوری راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت در توییتی نوشت؛ آیت الله یزدی شما به خوبی مقام علمی، اخلاقی و مرجعیت حضرت آیت الله شبیری زنجانی را می‌دانید این حرمت‌شکنی حریمی باقی نمی‌گذارد و از کسی در مقام شما بعید است آنکه در دفاع از او چنین کرده‌اید از این کار شما ناخشنود است خداوند توفیق جبران به شما عنایت فرماید.
الیاس حضرتی: ما شیعیان مفتخریم که مراجع بزرگوارمان جز از خدا از هیچ قدرتی اجازه نگرفته اند
محمدتقی فاضل میبدی: کاربجایی رسید که یک مرجع باید با شاقول فکری اقای یزدی حرکت کند!
فرید مدرسی: این نامه بدعتی است در نظام حوزوی و کلید زدن پروژه دو قطبی کردن نظام و مرجعیت برای آینده
نامه آقای محمد یزدی به آیت الله شبیری زنجانی همان است که دشمن می‌خواهد تقابل نظام و حوزه.
این نامه بدعتی است در نظام حوزوی و کلید زدن پروژه دو قطبی کردن نظام و مرجعیت برای آینده.
بازی دوستان در زمین دشمنان آقای عباس کعبی لطفاً به منافع نظام توجه کنید نه منافع جناحی.
خاطره ای از ادب و تواضع کم نظیر آیت الله شبیری زنجانی
سمانه جعفرزاده در شفقنا نوشت: به ندرت می شود دست رد به مهمانان شان بزنند. حتی اگر در ایام فاطمیه باشد و شب ها مجالس روضه و روزها مجالس وعظ و خطابه با شاگردانشان برگزار نمایند. یکی از روزهای ایام دهه فاطمیه به اتفاق جمعی از دوستان و همکاران در معیت آقای احمد مسجدجامعی، به حضور مرجع عالیقدر حضرت آیت الله شبیری زنجانی شرفیاب شدیم.
ایشان به غایت ادب و گرمی مهمانان شان را تکریم کردند و سپس بر روی صندلی و میز کوچکی که در اتاق بسیار محقر ایشان قرار داشت نشستند و به بیان خاطراتی از سابقه و کیفیت برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) در تکیه دولت پرداختند. و اینکه معتقد بودند «اشعار و سروده هایی که برای حضرت سیدالشهدا گفته می شود چه مفید باشند چه مضر در اعتقادات افراد جامعه موثرند و اگر اعتقادات صحیح باشد نتیجه آن اصلاح جامعه خواهد بود و اگر مضر باشد نتیجه آن افراط در جامعه خواهد بود.» نکته جالبی که وجود داشت و علی رغم کهولت سن اما اطلاعات وسیعی درباره هنر کتابت قرآن و بررسی آثار برجسته خوشنویسان دوره های مختلف ارائه می دادند که حاکی از هوش و ذکاوت سرشارشان بود.
نشستن پای صحبت های مرجع تقلیدی که نشان از صمیمیت وافر ایشان و ارتباط موثر با مخاطبانشان را داشت به هیچ عنوان خسته کننده نبود و میزان صمیمیت و صداقتی که در بیانات شان داشت برای ما جوانان مجذوب کننده بود. در پایان نیز آنچه موجب تعجب شد این بود که ایشان زودتر از همه از صندلی خود برخاستند و به نزدیک در رفتند و جمع ۲۰ نفری که در دو اتاق منزل شان حضور داشتند را یک به یک، زن و مرد مورد تکریم و احترام قرار دادند و مشایعت نمودند امری که حاکی از احترام کم نظیر ایشان برای مخاطبان و میهمانان شان بود. شاید برخی از مردم عامی ندانند که بعضی از مراجع تقلید چنان فاصله خود را با مردم کوتاه کرده اند که باور این امر که شخصا میهمان را بدرقه کنند و خود علی رغم مشقت فراوان، ایستاده یک به یک مهیمان را مشایعت و پذیرا باشند بسیار سخت باشد ولی آیت الله شبیری زنجانی از آن دست مراجعی است که بسیاری با یک بار دیدار با ایشان پی به فروتنی و تواضع و ادب و سادگی و میزان محبت وافرشان می برد. پس به دور از ادب و متانت است که با چنین مرجع و شخصیت بزرگواری با بیان و لحنی نامناسب و غیر محترمانه سخن گفته شود و به گونه ای ایشان را در انظار عموم مورد خطاب تند قرار داد چرا که کمتر کسی است که از آیت الله شبیری زنجانی جز مهر و محبت و تکریم چیز دیگری به یاد داشته باشد.
دیدگاه فکری و روش و منش در میان مراجع عظام شبیری زنجانی ها چگونه بود؟
به گزارش شفقنا، امروز که سالگرد رحلت پدر حضرت آیت الله موسی شبیری زنجانی نیز بوده است در تعریف از مرام و مسلک ایشان آمده است: مرحوم آیت‌الله‌العظمی سید احمد شبیری زنجانی (۱۳۵۲-۱۲۶۹ش) که فرزندش آیت‌الله‌العظمی سید موسی شبیری زنجانی اکنون از مراجع برجسته شیعه است، از جمله مجتهدینی بود که از لزوم اعتدال فکری سخن می‌گفت و خواهان کمک فقها به آسان‌سازی امور روزمره زندگی مردم بود. وی حتی به پاسخ‌های پیچیده و دشوار برخی فقها به پرسش‌های شرعی مردم اعتراض می‌کرد و می‌گفت: «در جواب استفتا نباید تشقیق شقوق کرد و گرنه سؤال‌کننده در فهم مراد گیج شده و نمی‌تواند جواب را بر مورد سؤال تطبیق دهد … بلکه باید بر طبق صورت متعارف در عرف مردم پاسخ نوشت». وی معتقد بود که بحث‌های حوزوی را نباید با جواب استفتائی که مورد احتیاج مردم است مخلوط کرد.
آیت‌الله سید احمد زنجانی؛ چندین دهه امام جماعت حرم حضرت فاطمه معصومه(س) و مدرسه فیضیه قم و نیز معتمد تام‌الاختیار علمی و مالی آیت‌الله‌العظمی حجت (از مراجع ثلاث قم در اواخر سلطنت رضاشاه) بود. هنگامی که آقای حجت، مدرسه حجتیه را در سال ۱۳۲۱ تأسیس کرد، نظارتش را به مرحوم زنجانی سپرده و نوشتن بخشی از استفتائات را نیز به ایشان واگذار کرده بود. آقای زنجانی در پاسخ به استفتائات می‌کوشید تا نهایت سادگی را در بیان احکام به کار گیرد و مؤمنین را به سختی نیاندازد. از وی نقل است که می‌گفت: «قوانین اسلام، قوانینی خیالی نیست. احکام می‌باید به اجرا در آید و قابلیت عمل داشته باشد». از این رو معتقد بود که نباید به صِرف متون بسنده کرد، بلکه می‌باید زندگی مردم را نیز در اجرای حکم و صدور فتوا مورد دقت نظر قرار داد.
گفته می‌شود زمانی که رادیو اختراع شده بود، برخی از مقدسین از گوش دادن به آن خودداری می‌کردند، ولی مرحوم زنجانی پای رادیو می‌نشست و می‌گفت: «معنی ندارد که این وسیله اخبار حرام باشد. زیرا اسلام یک دین جهانی است و باید احکام آن به تمام مردم عالم ابلاغ شود، حرمت چنین وسیله خبررسانی با جهانی بودن اسلام سازگار نیست».
شاید از همین رو بود که آیت‌الله شیخ مرتضی حائری(فرزند مؤسس حوزه قم) گفته بود که آقای زنجانی مطالبی را که هیچ کس جرأت گفتن و انجام دادن آن را ندارد انجام می‌دهد و از هیچکس وحشت و باکی ندارد.
آیت‌الله زنجانی با اینکه از زمان مؤسس حوزه قم در این شهر محوریت داشت ولی با وجود اصرار فراوان برخی علما و مردم، هیچگاه رساله عملیه مستقلی منتشر نکرد. با این حال برخی افراد، مسائل خود را از ایشان می‌پرسیده و از وی تقلید می‌کرده‌اند. گفته می‌شود که آیت‌الله‌العظمی اراکی بعد از درگذشت آیت‌الله‌العظمی بروجردی، مردم را به تقلید از سید زنجانی فرامی‌خوانده است.
مرحوم زنجانی روحیه سهل‌گیرانه‌ای در بیان احکام داشته و از مشقّت افتادن مکلفین پروا می‌داده است. به عنوان نمونه، وی در کتاب «اربعینیات» در خصوص ریا و اخلاص در عبادت اینگونه آورده است: «شرکت در عبادت که اخلاص را از بین می‌برد و عمل را نابود می‌کند در جایی است که شرکت در جنس عمل باشد. و اما در خصوصیات ضرر ندارد … در خصوصیات فرد، قربت شرط نیست. مثلاً هنگامی که هوا گرم است، در سایه نماز می‌خواند و یا سرد است در اطاق می‌خواند … این با قربت منافات ندارد چون اصل عمل را برای خدا به جای آورده».
او معتقد بود فقها باید مانع از اختلال در زندگی عادی مردم شوند. از جمله جرأت ویژه‌ای در شرعی کردن طلاق میان زوج‌هایی داشت که هیچ راهی برای ادامه زندگی نداشتند و فقهای دیگر نیز احتیاط می‌کرده و امر طلاق آنان را بر عهده نمی‌گرفتند.
شاه‌بیت اندیشه سید زنجانی را باید دفاع او از «شاهراه اعتدال» دانست. او در رساله‌ای با نام «خیر الامور» که زمستان سال ۱۳۰۴ شمسی (نخستین هفته‌های سلطنت رضاشاه پهلوی) در سن ۳۶سالگی در زنجان تألیف کرده، از لزوم اعتدال و میانه‌روی در مواجهه میان سنت و مدرنیته سخن گفته و می‌نویسد: «غالب مسلمین بین قدیمی مُفرِط و جدیدی مُفَرِّط، شاهراه اعتدال را گم کرده، از حقیقت اسلام دور افتاده‌اند که روح اسلام و مقنّن اسلام از هر دوی اینها الیم و مکدر است … دعوت به خط اعتدال، دشوارترین کارها است، زیرا سبب حمله و تعرّض هر دو طرف خواهد شد، مگر به انصاف و صدق و استقامت سلیقه طرفین، توسّل جست، جانب اعتساف و لجاجت را فروگذار شده، داخل خطّ حقیقت اعتدال باشند».
آیت‌الله زنجانی با کمک «شاهراه اعتدال» از فواید و نتایج مدارس جدیده و نظام آموزشی مدرن دفاع کرده و آن را ضرورت زندگی آسان در دنیای امروز می‌داند: «مدارس جدیده در امر معاش ما دخالت تمام دارد و مدارس قدیمه [و حوزههای علمیه] در امر معاد. پس بدین ملاحظه، ما به هر دوی این مدارس قدیمه و جدیده محتاج‌تریم از ماهی به آب و از سبزه به آفتاب».
