پیشنهاد راه‌اندازی جایزه کتاب سال امام خمینی(ره)

امام (ره)، چتری بر فراز نحله‌های فرهنگ اسلامی
سیدرضا صالحی، رییس کتابخانه ملی در این برنامه با سپاس از خداوند متعال برای هم‌عصر بودن با امام خمینی(ره) به برشمردن کارکرد‌ها و وظیفه‌های «فرهنگ» پرداخت و گفت: ایجاد «انسجام» نخستین کارکرد فرهنگ است و انسجام بر دو گونه است. انسجام ارگانیکی و انسجام مکانیکی. آن‌چه پس از انقلاب اسلامی رخ داد، انسجام ارگانیکی است که مبتنی بر اخلاق و رضایت است و این امر را مدیون امام خمینی (ره) هستیم.

«هویت‌بخشی» دیگر کارکرد فرهنگ بود که مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی به آن اشاره کرد و گفت: با حرف‌زدن درباره فرهنگ، از ملیت، زبان و دین سخن می‌گوییم و هویت دینی امروز خود را نیز مدیون حضرت امام(ره) هستیم. کارکرد سوم فرهنگ «سازگاری» است. امام خمیمنی (ره) همانند چتری بودند که تمامی نحله‌های فکری زیر سایه آن رشد می‌کردند و به مفهوم واقعی سازگاری داشتند.

وی از «شخصیت‌پروری» به عنوان چهارمین کارکرد فرهنگ یاد کرد و تاکید کرد: شخصیت فرهنگی ، اجتماعی و دینی جامعه ما مدیون حضرت امام خمینی(ره) است. اینجاست که می‌گوییم امام خمینی(ره) فرهنگ‌ساز بودند زیرا هر چهار رکن یاد شده را مدیون امام خمینی(ره) هستیم.

صالحی با بیان این‌که هنوز جامعه ما با شناخت اندیشه‌های امام خمینی(ره) فاصله دارد، گفت: ایشان فرهنگ را اساس جامعه می‌دانند و تقدم اخلاق و فرهنگ بر جامعه در اندیشه‌ ایشان واضح است. امام(ره) ابعاد فرهنگ را مبتنی بر اسلام و قرآن دانسته‌اند و از این نظر فرهنگ در نگاه امام خمینی(ره) امیر پیش‌رونده بود.

وی ادامه داد: اگر امروز مشارکت عمومی کمرنگ و تزویر در جامعه پررنگ شده است، به دلیل فاصله گرفتن از اندیشه امام خمینی(ره) و امر اخلاق است. احیای فرهنگ بدون احیای جوهر آن یعنی اخلاق ره به جایی نخواهد برد و باید از امام(ره) بیاموزیم که چگونه زیست اخلاقی داشته باشیم. امیدوارم بتوانیم در سالی که با عنوان سال فرهنگ نامیده شده رهرو راه امام راحل باشیم.

فریبرز خسروی دیگر سخنران این آیین بود. وی با جمله بورخس که «شاید بهشت جایی شبیه کتابخانه باشد» به حاضران برای گردآمدن در یکی از بهشت‌های دنیا، خوشامد گفت و در ادامه از «گردآوری اطلاعات»، «پردازش و اشاعه اطلاعات»، «اسوه بودن برای سایر کتابخانه‌های کشور» و «نمادی ملی» به عنوان مهمترین وظایف سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایراد یاد کرد. خسروی همچنین از ساختمان کتابخانه ملی به عنوان بنایی خاضع، زیبا و کم‌نظیر در دنیا نام برد.

ناصر مهدوی، پژوهشگر دیگر فردی بود که برای سخنرانی دعوت شد. وی در سخنانی که می‌کوشید فشرده باشد، انقلاب اسلامی را برای هر سه زمان دیروز، امروز و فردا دانست و گفت: متاسفانه وقتی خرَد از بین برود، اخلاق نیز به خطر می‌افتد. چرا باید جلوی نقد را گرفت و نباید پس از بیان آزادی داشت؟ وای بر جامعه‌ای که امکان نقد و نظر در آن وجود نداشته باشد. معتقدم که عقل باید در جامعه سریان داشته باشد.

حضور تمام اندیشه‌های اسلامی در انقلاب
بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام دعایی نیز در بخش دیگری از این مراسم، به بیان خاطره‌ای از نحوه واکنش امام خمینی(ره) به نشر آرای دکتر شریعتی در جامعه پرداخت و گفت: با اتفاق‌هایی که در مدرسه شهید حقانی رخ داد، شهید بهشتی، به عنوان حکَم معتقد بود که نباید طلابی که در حال مکاشفات تازه‌ای هستند را تخطئه و تهدید کرد. با این حال، طلبه‌هایی که به جلسه‌های شهید شریعتی می‌رفتند توبیخ می‌شدند تا آن‌که نظر امام را در این باره جویا شدند و امام هم که در آن زمان در نجف حاضر بودند، فرمودند: اگر قرار باشد زمانی انقلابی را تشکیل دهیم، باید صاحبان تمامی اندیشه‌های اسلامی در آن حضور داشته باشند.

راه را بر افسانه‌سرایی بستم
محمد جواد مرادی‌نیا، نویسنده دو کتاب پژوهشی، آخرین سخنران این آیین بود. وی با بیان این‌که شناخت هر شخصیتی نیازمند شناخت خانواده و نحوه رشد آن فرد است، گفت: کتاب «خاندان امام خمینی(ره)» به تاثیرات مراودات خانوادگی بر شخصیت امام خمینی(ره) می‌پردازد. بستگان امام(ره) چه جایگاهی داشتند و چگونه بر شخصیت او تاثیرگذار بوده‌اند، دیگر مباحث این کتاب است. بدیع بودن، استفاده از روش‌های علمی، دوری از شعارزدگی و مستند بودن از ویژگی‌های مهم اثرم است. این کتاب در سه فصل خانواده پدر، خانواده مادری و «خواهر و برادر» نوشته شده است.

وی همچنین درباره «خاندان امام خمینی(ره) به روایت اسناد» توضیح داد: این کتاب فاقد تحلیل است و فقط اسنادی را از خاندان ایشان ارایه کرده است. وی اضافه کرد: از رهبران جهان اسناد فراوانی پس از شهرت آنان وجود دارد اما کمتر سند معتبری درباره پیشینه آنان ارایه شده است و گاهی تاریخ‌نگاران دچار افسانه‌سرایی در این باره می‌شوند. در این کتاب با ارایه اسناد معتبر از گذشته امام خمینی(ره) تلاش کردم راه را بر افسانه‌سرایی در این‌باره ببندم.

پیشنهاد راه‌اندازی جایزه کتاب سال امام خمینی(ره)
مرادی‌نیا در پایان سخنانش به رییس کتابخانه ملی و سید حسن خمینی پیشنهاد داد که جایزه ویژه‌ای با عنوان «کتاب سال امام خمینی» با توجه به خلاءهای موجود در زمینه شناخت اندیشه حضرت امام خمینی(ره) راه‌اندازی شود تا محققان آثاری را در این‌‌باره ارایه کنند.

وی همچنین از نگهداری غیر علمی اسناد در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) گلایه کرد.

در پایان با حضور سید حسن خمینی و دیگر میهمانان از دو کتاب «خاندان امام خمینی(ره)» و «خاندان امام خمینی(ره) به روایت اسناد» رونمایی شد و واحد «اندیشگاه» کتابخانه ملی گشایش یافت. «اندیشگاه» به برپایی کرسی‌های تخصصی برای واکاوی حوزه‌های مختلف فرهنگی و علوم انسانی اختصاص خواهد داشت.

منبع:

+