«دین‌آنلاین» یک‌ساله شد؟

نیمة شعبان سال گذشته، دین‌آنلاین کشوده شد تا پنجره‌ای باشد به سوی اندیشة ناب دینی.

عصر روز خجسته نیمه شعبان سال گذشته بود که دین‌آنلاین، «پنجره‌ای به اندیشه ناب دینی» را تیتری برای اعلان آغاز تولد خود برگزید. در آن نوشته آمده بود: «این روزها، با همه پرگویی و پرنویسی از دین و دیانت، هنوز دلتنگِ روایتِ ناب از آن هستیم؛ روایتی که بتواند چونان دیروز و دیروز‌هایمان...

دین آنلاین، با این تمنّا متوَلد شد که حلقة وصل به دیروز‌ها و فرداهای‌مان باشد و در رفعِ چند دغدغه بکوشد:

1. سرایندگان واژگان سخیف و سست به نامِ دین و ایمان، گرچه ازدحام درست کنند، اما بر زحمتِ دین و دین‌داران می‌افزایند؛ آنان وصله‌های ناجور دیانت‌اند و آن را بر چوبه‌ی دار می‌برند و مهجور و منفور می‌سازند. متاسفانه، مدت‌هاست که این جماعت در عِدّه و عُدّه افزون گشته‌اند و چون راهزنانِ راه‌بلد، طریقت ایمانی را مشوش و ناامن ساخته‌اند.

دین‌آنلاین می‌کوشد که از رویای رحمانی دین، کابوس‌زدایی کند و خرافات و تحریفات را از تصویر عقلانی آن بزداید و نگاهِ عبوسانه و نامهربانانه را از آن دور کند.

2. تک‌گویی و تک‌فهمی از دین و دیانت، ابتلای دیگری است. کسانی خود را مدارِ حق و حقیقت می‌دانند و در آسمانِ شریعت، خود را ستارگان بی‌رقیب می‌شناسند. آنان قهرمانان میدان‌های بی منازع‌اند، از این رو به تکفیر و تفسیقِ مخالفان می‌کوشند و بر چهره‌ی هر ناهم‌اندیش، خط بطلان می‌کشند و برداشت خویش را از دین، تفسیری ابدی و ازلی می‌شمارند.

دین‌آنلاین، گرچه به ضروریات و باور‌های مدّلل دینی پایبند است، اما هم گستره‌ی مشهورات غیر مدّلل را اندک نمی‌داند و هم در حوزه‌ی تحقق دین، راه‌های اجرا را نیازمند مفاهمه و گفت‌ و گو می‌داند. از این رو، بر این باور است که تنها با نقد و تضاربِ افکار می‌توان به دین‌فهمی و دین‌داری راه یافت.

3. متدینان بی‌اخلاق رو به توسعه‌اند؛ گویا گمان می‌دارند که می‌توان فرشتگان را با دیوان و ددان به ائتلاف وادارند و با تیر‌های شیطانی دروازه های ملکوتی را بگشایند! آنان می‌پندارند که می‌توان کشتی دیانت را در امواجِ طوفانی بی‌اخلاقی پیش برد و به ساحل رسانید!

دین‌آنلاین، دین را همزادِ اخلاق می‌شناسد و زیست اخلاقی را گوهر دین‌داری می‌داند، آبادی دیانت را به بهار و شکوفایی اخلاقیات می‌یابد و شعورِ دینی را در شورِ اخلاقی متّجلی می‌بیند. از این رو خواهد کوشید که جهان دین‌داری را در دنیای فتوت و مردانگی بیابد و بشناسد نه دنیای نامردی و نامردمان!

4. دین‌پژوهان در کنجِ عزلت و جغرافیای ذهنیت اندک نیستند؛ آنان دلبسته‌ی کتاب‌های انبوه (و این روز‌ها صفحه‌های ذخیره‌ی دیجیتالی) خود هستند؛‌ دیده از جامعه و جهان برگرفته‌اند و به گذشته‌ها و یا اندوخته‌های ذهنی و درونی دلبسته اند؛ سقفِ آرزو‌هایشان، بازیابی دکمه‌ای است بر پیراهنی که مدت‌هاست گم‌کرده‌اند!

اما دین‌آنلاین، دیانت را در عرصه‌ی عینیت و کارآمدی جست و جو می‌کند؛ از آن گردزدایی و تاریخ‌ستائی می‌کند تا بتواند کلیدی بر مساله‌ها و بحران‌های امروزمان باشد...»

* * *

از آنجا که لحظه‌های ناب گام زدن در فضای برخط رسانه‌ای، کوتاه‌تر از دیگر انواع رسانه‌هاست «دین‌آنلاین در این یک سال فعالیت، کوشید از «اندیشة ناب دینی» بایگانی شده در ذهن محققان و پژوهشگران دینی به فضای مواج و به روزِ آزاداندیشان و روشنفکران حوزوی و دانشگاهی نقبی بزند و از گوهر روایت‌های ناب، گرد عوام‌زدگی بسترد و به طاق اندیشه بازگرداند. چند و چون این فرایند به اجمال زیر است:

بازنگری در سرفصل رصد اخبار

«خبر» مهم‌ترین بهانة کسانی است که رسانه‌های برخط را برای رصد برمی‌گزینند. رسانه‌های بر خط داخلی از خبرگزاری‌ها تا پایگاه‌های اطلاع‌رسانی در موضوعات مربوط به دین، تعریفی کارشناسانه از اهمیت خبری در موضوع دین ندارند، چنانکه در تحلیل خبر بسیاری از این رسانه‌ها، رگه‌هایی از عوام‌زدگی و عوام‌فریبی خودنمایی می‌کند. تفاوت گزینش «برگزیده‌ها»ی دین‌آنلاین با بسیاری از دیگر رسانه‌ها با این نگاه به اهمیت خبری بوده است. 

افزون بر این، کوشیدیم تا با گزینش منابع معتبر و از چشم‌انداز اهمیت خبری برای کسانی که دغدغة اندیشة دینی دارند اخبار و گزارش‌ها را رصد کنیم و در «دیگر عناوین» بازنشر دهیم.

مدیریت رسانه‌ای و دروازه‌بانی تخصصی در حوزة دین از وظایف و شئونی بوده که دین‌آنلاین در این یک سال کوشیده به آن دست یابد. از این رو، گاه حتی کوشیدیم به برخی از انبوه خبرها و گزارش‌های به‌اصطلاح دینی بسیاری از رسانه‌های غیرتخصصی بی‌توجهی کنیم و از آن سوی، هرگز نهراسیدیم که به خبرها و گزارش‌های دارای اهمیت خبری برای نواندیشان و روشنفکران دینی دامن بزنیم و آنها را به میدان رسانه‌های برخط بیاوریم.

بر بال قلم‌ آزاداندیشان

بر پیشانی دین‌آنلاین «دیدگاه»ی برای انتشار دغدغه‌نوشت‌ها و انتقادهای منصفانه و دلسوزانه، تذکارهای حکیمانه و تاریخی و نکته‌های نغر و خواندنی بوده است.

افق «دیدگاهِ» دین‌آنلاین از مشرق تا مغرب ساحت اندیشة دینی را دربر می‌گیرد؛ قلم نویسندگان این ستون، بسی بلندتر از آن است که جریان‌های چپ و راست سیاسی بر آن سایه افکنند.

«آزاداندیشی» در دین‌آنلاین تنها به یک ستون اختصاص نداشته اما ستونی به نام آزاداندیشی می‌کوشد جای خالی آزاداندیشی را در بسیاری از ستون‌های رسانه‌های دولتی و شبه دولتی پر کند. بازنشر سخنان روشنفکران و نواندیشان از وظایف اولیة رسانه‌های تخصصی است. بی‌گمان بازنشر این دست مطالب ضرورتاً به معنای تأیید نیست اما دین‌آنلاین به صرافت یافته که در فضای آزاداندیشی معاصر انصاف آن است که کلان و خرده‌روایت‌های گوناگون از فرصتی یکسان برای طرح در نزد ارباب نظر برخوردار باشند...

باری، استقبال شایان از رویکرد پایگاه، به گواه ارتقای چشم‌گیر رتبه‌بندی(Ranking) و اظهارنظرهای کارشناسان و مخاطبان، به گردانندگان دین‌آنلاین امیدی فراوان می‌دهد تا در یک‌سالگی آغاز به کار، عهد کنند که بر کوشش خود برای برآوردن درخواست‌ها و پرسش‌های مخاطبان بیفزایند.

خوانندگان و مخاطبان صبور و فرهیخته! دین‌آنلاین به‌زودی قالب عوض می‌کند؛ امیدواریم قالب نو دور از شأن مخاطبان فرهیخته نباشد، اما پیشاپیش خواهشمند است نظرات و پیشنهادات خود را در جهت ارتقای کیفی و کمی محتوایی، فنی و صوری این پایگاه در زیر همین نوشته اعلام فرمایید!     

+