ارتحال آيت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی در مشهد

به گزارش خبرنگار مهر، اين عالم جليل القدر كه در سن 92 سالگي پس از مدتي بيماري، به جهان باقي شتافت، طي نسيم قرن حضور در حوزه علميه مشهد، منشا آثار و بركات زيادي در عرصه ترويج فقه جعفري و پرورشي شاگردان مكتب اهل بيت بود.

اين عالم جليل القدر كه از شاگردان سلف بنيانگذار جمهوري اسلامي حضرت امام خميني(ره) محسوب مي شد، در دوران مبارزه عليه ر‍‍ژيم ستمشاهي از علماي پيشگام در حمايت از امام خميني(ره) و نهضت بزرگ انقلاب اسلامي ايران بود.

همگامي وي با علما و حضور در صحنه هاي مختلف و امضاء اطلاعيه هايي در حمايت از امام خميني(ره) اقدامات اين فقيه بزرگوار بود.

بعد از ارتحال امام خميني (ره) آيت الله العظمي زنجاني از حاميان، مروجان مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي بود.

وي در اين دوران از طريق عمل به وظايف فقهي خود نقش زيادي در روشنگري ديني براي جوانان مشهد مقدس داشته اند.

پيكر اين عالم رباني روز پنچشنبه بر دوش مردم مشهد مشايعت خواهد شد.

بر پایه این گزارش، در اطلاعیه حوزه علمیه آمده است، حضرت آیت الله سید عزالدین زنجانی از علمای برجسته حوزه علميه خراسان به ملکوت اعلی پیوست.

پیکر آن مرحوم برای وداع امت خداجو به مسجد امام صادق علیه السلام منتقل و روز پنج شنبه نیز به خاک سپرده خواهد شد .

حضرت ایت الله زنجانی از علمای برجسته مشهد مقدس و از شاگردان علامه طباطبایی و آیت الله العظمی بروجردی و امام خميني از چندی پیش در بستر بیماری بسر می برد.

زندگی نامه آيت الله العظمي حسيني زنجاني

مرجع عالي قدر حضرت آيت الله العظمي حاج سيد محمدعزالدين حسيني موسوي مجتهد زنجاني( دامت بركاته)  در سال 1300ه.ش درخاندان علم و فقاهت،خاندان امام جمعه زنجان، در شهر زنجان ديده به جهان گشود.

جد اعلاي معظم له، آيت الله العظمي سيد محمد مجتهد سرداني (رحمه الله عليه) فقيه متبع و مورد احترام مردم زنجان در عصر قاجار بود كه در طرد و دفع بابيت از زنجان نقش بسيار مهمي داشته اند.

 والد ايشان فقيه عارف مرحوم حضرت آيت الله العظمي سيد محمود حسيني زنجاني (رحمه الله عليه)، مشهور به امام جمعه زنجان، از علماي پارسا و مورد احترام بزرگان حوزه بودند.

ايشان سال هاي متمادي در نجف اشرف از محضر بزرگان آن حوزه مقدسه استفاده كرده و از دروس آيات عظام نائيني،آقا ضياء عراقي، شيخ الشريعه اصفهاني، سيد محمد كاظم يزدي (صاحب عروه) و به خصوص از درس آيت الله العظمي حاج شيخ محمدحسين غروي اصفهاني (كمپاني) بهره برده و جزء خصيصين و دوستان نزديك آيت الله العظمي غروي اصفهاني محسوب مي شدند به طوري كه ما بين اين دو بزرگوار نامه هايي در سير و سلوك مبادله شده است.

آيت الله العظمي سيد محمود حسيني زنجاني(اعلي الله مقامه الشريف) در زنجان، تهران و قم حوزه درسي داشته و جمعي از بزرگان از دروس معظم له استفاده كرده اند، از مشهورترين شاگردان ايشان مي توان به فرزند بزرگوارشان آيت الله العظمي سيد عزالدين حسيني زنجاني(دامت بركاته)، مرحوم آيت الله سيد محمود طالقاني، مرحوم استاد رضا روزبه زنجاني و آيت الله سيد حجت هاشمي خراساني(دامت بركاته) اشاره كرد.

 تحصيل و فعاليت هاي سياسي

معظم له تحت نظارت و سرپرستي والد بزرگوار خود مقدمات و سطح و كمي از خارج را در زنجان فرا گرفته و در اين حوزه از دروس والد معظم خود و دروس مرحوم آيت الله شيخ حسين دين محمدي(قدس سره)،از شاگردان آخوند خراساني(رحمه الله عليه)، استفاده بردند، معظم له سپس به شهر مقدس قم عزيمت كردند و در شهرعلم و فقاهت قم، در فقه و اصول از محضر درس آيات عظام: آيت الله العظمي سيد محمد حجت كوه كمري(رحمه الله عليه) به مدت چهارده سال، آيت الله العظمي سيد حسين طباطبايي بروجردي(رحمه الله عليه) به مدت ده سال، آيت الله العظمي سيد صدرالدين صدر(رحمه الله عليه)،آيت الله العظمي سيد احمد خوانساري(رحمه الله عليه) و آيت الله العظمي ميرزا رضي زنوزي تبريزي(رحمه الله عليه) تلمذ فرمودند.

 ايشان همچنين دوره كامل حكمت متعاليه را در محضر آيت الله العظمي امام خميني (قدس سره)،علامه سيدمحمد حسين طباطبايي تبريزي(قدس سره) و آيت الله شيخ مهدي مازندراني(قدس سره) تحصيل كرده و در دروس اسفار هر سه حكيم متاله حضور يافتند، لازم به ذكر است كه درس اسفار مرحوم علامه طباطبايي در قم با درخواست معظم له و حضور ايشان و جمعي از همدوره اي هاي معظم له تشكيل شده است و مرحوم علامه نخستين حواشي خود را بر اسفار بر چاپ سنگي اسفار متعلق به معظم له مرقوم كرده اند كه اين نسخه در گنجينه مخطوطات بيت معظم له نگهداري مي شود، همچنين سلسله جلسات مباحثات شبانه با حضور علامه طباطبايي، كه بعدا به جلسات اصول فلسفه و روش رئاليسم منتهي مي شود، به درخواست معظم له و در منزل ايشان در قم بنا گذاشته شده است.

 معظم له جهت استفاده از حوزه درسي بزرگان حوزه مقدسه نجف مدت كوتاهي نيز به اين حوزه مشرف شده و از درس آيت الله العظمي سيد عبدالهادي شيرازي(قدس سره)، آيت الله العظمي سيد ابوالقاسم خويي(قدس سره) و آيت الله العظمي سيد محسن حكيم(قدس سره) استفاده كردند.

 آيت الله العظمي حسيني زنجاني(دامت بركاته) در بين اساتيد فقه و اصول خود بيش از همه از مشرب فقهي حضرت آيت الله العظمي حجت كوه كمري(قدس سره) متاثر شده اند و همانند استادشان در جمع بين روايات متعارض تبحر و برجستگي خاصي دارند.

 معظم له بنا به درخواست حضرت والدشان از سال 1334 در زنجان مستقر شدند و در اداره حوزه علميه و رسيدگي به امور شرعي و اجتماعي به مرحوم والد خود كمك مي كردند، در سال 1342 با نهضت حضرت امام خميني(قدس سره) همراه شدند و در منبر صراحتا از ايشان نام مي بردند و به ترويج مرجعيت معظم له مي پرداختند و سخنراني هاي تندي بر عليه دستگاه حاكمه و قوانين طاغوتي ايراد مي كردند كه بالاخره دستگير گرديدند و مدتي در تهران همراه با برخي اعاظم (از جمله شهيد مطهري، مرحوم محمد تقي فلسفي، مرحوم شيخ حسين لنكراني، شهيد هاشمي نژاد و ديگر بزرگان و روحانيون) زنداني شدند.

 در اثر تداوم فعاليت ها و سخنراني هاي معظم له بر عليه رژيم شاه، از سال 1351 از طرف ساواك مجبور به اقامت اجباري در شهر مقدس مشهد شدند و در اين شهر به فعاليت هاي علمي و سياسي خود ادامه دادند و همراه با ديگر اركان اين حوزه مقدسه به مناسبت هاي مختلف اعلاميه مي دادند و در تظاهرات مردم و علماي مشهد پيشاپيش مردم حركت مي كردند.

 پس از پيروزي انقلاب اسلامي به درخواست حضرت امام خميني(قدس سره) به زنجان برگشته و رهبري و هدايت مردم زنجان را در انقلاب اسلامي عهده دار شده و به حكم بنيانگذار جمهوري به امامت جمعه شهر زنجان منصوب شدند و مدت دو سال در دوره تثبيت جمهوري اسلامي ايران در استان زنجان نقش موثر داشتند و سپس به مشهد مقدس برگشته و فعاليتهاي علمي خود را در جوار بارگاه ملكوتي ثامن الحجج حضرت علي بن موسي الرضا(ع) از سر گرفتند.

 تدريس

معظم له سطوح عالي دروس حوزوي را در حوزه هاي علميه قم، زنجان و مشهد تدريس كرده اند و بيش از سي سال است كه در حوزه علميه مشهد به تدريس خارج فقه و اصول، تفسير، كلام و عقايد و فلسفه مشغول هستند و بسياري از افاضل حوزه و دانشگاه از دروس معظم له بهره مند بوده اند و تعدادي نيز به اخذ درجه اجتهاد از محضر ايشان نائل شده اند.

 از شاگردان برجسته معظم له مي توان به فرزند بزرگوارشان فقيه عالي قدر حضرت آيت الله سيد محمد حسيني زنجاني، مدرس خارج فقه و اصول حوزه علميه زنجان و مسئول بخش استفتاءات معظم له، اشاره كرد.

 مرجعيت

معظم له بنا به درخواست جمعي از مومنين و فضلاء حوزه در سال 1354 رساله عمليه خود را با عنوان رساله جامع الاحكام در مشهد مقدس منتشر كردند و جمعي از مومنين در تقليد به ايشان رجوع كردند.پس از رحلت حضرت آيت الله العظمي اراكي(رحمه الله عليه)، رساله فعلي معظم له با عنوان رساله توضيح المسائل در سال 1373 منتشر شد و جمع ديگري از مومنين در تقليد به ايشان رجوع كردند، فعلا دفاتر معظم له در شهرهاي مشهد، زنجان و تبريز فعال هستند و در ايام حج بعثه معظم له به منظور پاسخ گويي به استفتاءات مقلدين و ساير امور شرعي در مدينه منوره و مكه مكرمه مستقر است.

 تاليفات

از حضرت آیه الله العظمی حسینی زنجانی تاکنون چند اثر منتشر شده است که عبارتند از، رساله جامع الاحكام، رساله توضيح المسائل، منتخب رساله توضيح المسائل، مناسك حج و عمره مفرده، شرح خطبه حضرت زهرا (سلام الله علیها)، حکمت فاطمی، تلخيص، تفسیر سوره مبارکه حمد، راه رستگاری، جستاری در باب اسلام و ایمان، مطارحات حول معیار الشرک فی القرآن، معیار شرک در قرآن، شرح زيارت عاشورا و صد و ده پرسش و پاسخ برخي آثار فقهی و اصولی ایشان از جمله تقریرات دروس اصول و فقه آیات عظام حجت و بروجردی و نیز تعلیقه بر وسيله النجاه آیه الله العظمی سيد ابوالحسن اصفهانی(قدس سره) هنوز به زیور طبع آراسته نشده است.

اين مرجع گرانقدر سرانجام با كوله باري از تاليفات و آثار برجسته سحرگاه سه شنبه دارفاني را وداع گفت.

منبع:مهر