آیت الله موسوی بجنوردی: مشکل بی حجابی در مصر با ازدواج موقت حل شد

چکیده:

 آیت‌الله دکتر سید محمد موسوی‌بجنوردی، استاد حوزه و دانشگاه، از شاگردان حضرت امام خمینی(ره) و عضو سابق شورای عالی قضایی است. وی به قدری از وضعیت موجود حجاب در جامعه شکایت دارد که می‌گوید برای حل این مساله باید کار فرهنگی کرد و با فشار نمی‌توان برای طولانی مدت این مشکل را رفع کرد. البته در کنار این، آیت‌الله سوی‌بجنوردی بر ازدواج به عنوان عامل پیش‌گیرنده از فساد تاکید فراوان دارد و می‌گوید که در حال حاضر ازدواج کم شده است. 

نظر شما درباره حجاب اسلامی ‌چیست؟

حجاب در جاهلیت هم این طور نبود که زن‌ا بی‌روسری باشند، روسری داشتند اما پشت گوش‌شان می‌انداختند؛ اسلام آمد و این مساله را با پوشش کامل ارائه کرد یعنی زن روسری داشته باشد، قرص صورتش هم بیرون باشد. این حجاب اسلامی ‌است. چه اشکالی دارد؟ بله، ممکن است بهتر باشد اما آنچه برای زن واجب است باید روسری زیر گردن ببندد، آستین بلند هم بپوشد، شلوار بلند و جوراب داشته باشد و مانتو هم کوتاه نباشد. چادر یکی از انواع حجاب است.

تجربه دیگر کشورها در موضوع حجاب را چطور ارزیابی می‌کنید؟

حدود 40سال پیش به قاهره رفته بودم، وضع حجاب بسیار بد و ناجور بود. تقریبا 14سال پیش آقای طنطاوی بنده را برای یک سمیناری در قاهره دعوت کرد، سمینار درباره «آنچه غرب از اسلام گرفته» بود. پنج روز در آنجا بودم. دیدم که قاهره اصلا زیر و رو شده، حجاب اسلامی ‌الی ماشاءالله. حجاب که می‌گویم، همان حجابی که اسلام می‌گوید، حجاب حسابی. خیلی تعجب کردم. به آقای طنطاوی گفتم قضیه چیست؟ آن 40سال پیش که آمدم، هم فساد اخلاقی فراوان بود، بعد هم تحول اینچنینی در وضع حجاب. طنطاوی گفت یادت هست که چند سال قبل در سمیناری در مراکش درباره ازدواج موقت گفته بودید، من همان را الان تجویز کرده‌ام، اسم آن را هم «ازدواج العرفی» گذاشته‌ام. چون اینجا ازدواج خیلی خرج دارد و مردم هم توانایی ندارند. الان حتی ازدواج موقت 30‌،40ساله می‌کنند و خیلی رواج پیدا کرده است. من جو را بسیار سالم دیدم و حجاب هم مرتب شده بود. خود مردم به خودی خود به سمت حجاب آمده‌اند، چون مردم ذاتا مسلمان هستند. بعد هم مسائل خلاف و آن چیزها خیلی کم شده بود. چرا؟ چون ازدواج موقت را در آنجا به طور عاقلانه اجرا کرده‌اند، حتی 20، 30 یا 40ساله.

خب اگر بچه‌دار بشوند چه؟

چه اشکالی دارد؟ بچه خودش است، شناسنامه هم می‌دهند، اشکالی ندارد. تقریبا مثل دائم است، فقط چون موقت شد، دیگر تشریفات ندارد. این وضع است که ما درست کرده‌ایم؟ اولا پدر دختر باید یک جهیزیه کامل بدهد! پدر دختر اگر کارمند باشد از کجا 70‌، 80 میلیون تومان بیاورد که جهیزیه برای دختر درست کند؟ کسی که چهار تا دختر دارد چه کار کند؟ او تمام سعی خودش این است که بتواند هزینه زندگی خود را بدهد. همین‌ عامل می‌شود که خواستگار می‌آید هی رد می‌کنند، تا دختر به 25، 30، 35 و 40سالگی می‌رسد و دیگر وقت شوهر کردن نیست. آنچه جلوی فساد را می‌گیرد، ازدواج است؛ ازدواج باید زیاد بشود.

یعنی این مساله روی حجاب هم تاثیر دارد؟

روی همه چیز تاثیر می‌گذارد. الان شما ببینید، ازدواج نسبت به قبل کم است، این فرهنگ باید عوض شود که پدر دختر باید جهیزیه بدهد. کجای اسلام چنین چیزی می‌گوید؟ شخص اول عالم امکان بعد از رسول اکرم(ص)، علی ابن ابیطالب(ع) به خواستگاری حضرت زهرا(س) رفت، حتی برای آغاز زندگی حضرت امیر(ع) زره خود را به 460 درهم فروخت. در کانادا که تدریس می‌کردم، 14نفر از دانشجویانم مسلمان شدند که چند نفرشان دختر بودند، من هم اصرار داشتم که آنها ازدواج کنند و چندتایشان هم ازدواج کردند. باور کنید که وقتی مهریه را در زمان عقد می‌گفتم، به آنها برمی‌خورد، بنابراین مهریه آنها مثلا می‌شد یک ادکلن؛ بعد خودشان با هم می‌رفتند و زندگی خود را درست می‌کردند. مهریه را می‌بریم بالا! یک جایی برای عقد رفته بودم، دختر شاگرد من بود و پدرش خواسته بود که عقد بخوانم. گفتم مهریه چقدر است؟ گفت 124هزار سکه بهار آزادی به عدد انبیای الهی. فکر کردم شوخی می‌کند، اما گفت همین مقدار است. گفتم داماد کدام است؟ نشانم دادند، نگاهش کردم دیدم شلوارش را اتو کرده، گفتم بیا اینجا. آمد، گفتم مهریه چقدر است؟ گفت 124هزار سکه. گفتم تو داری که بدهی؟ گفت کی تا به حال داده؟ من دیدم از حالا بنا دارد که ندهد. معمولا مردها اولش گیج هستند، اول می‌گویند بله، بعد متوجه می‌شوند که کلاه سرشان رفته. اما دیدم از حالا بنای ندادن دارد. بلند شدم و گفتم که یک کار فوری پیش آمده و عقد نکرده از مجلس بیرون رفتم. این مسخره است، یک بچه‌ای که یک سکه ندارد، بیاییم 124هزار سکه بهار آزادی مهریه بنویسیم. اینها کار خوبی نیست، ارزش دختر به پول و مال نیست.

الان وضعیت حجاب را در جامعه چطور ارزیابی می‌کنید؟

راضی نیستم. بیاید حالا یک روسری هم بیندازد! این چه روسری است که یک وجب از پشت بیرون، از جلو هم یک وجب بیرون؟ این حجاب است؟

البته گشت ارشاد با این وضع برخورد می‌کند!

برخورد به تنهایی کارساز نیست، باید کار فرهنگی بشود. باید رادیو تلویزیون ما راجع به این مساله کار کنند. خطبای ما، تمام روزنامه‌ها‌ی ما باید فواید حجاب و بدی بی‌بند و باری را بیان کنند. جامعه متعالی، جامعه‌ای است که عفت و حجاب داشته باشد. باید با مقالات خیلی عاقلانه و کارشناسی رفتار ‌شود. باید بنشینیم کار فرهنگی کنیم تا جامعه اصلاح شود. همان کاری که رسول‌الله کرد، اسلام را با اخلاق و رفتار در جامعه عالمگیر کرد، صرف برخورد هیچ وقت نمی‌شود.

تجربه 34ساله مواجهه با بدحجابی را چطور می‌بینید؟

خیلی خوب نیست، می‌شود با برخوردهای بهتر که اولا حالت لجبازی ایجاد نکند ثانیا به رغم ایرادی که وارد است شأن افراد حفظ شود و بر اساس اصل مترقی امربه معروف و نهی از منکر اقدام شود تا اثرگذاری آن بیشتر شود. اینجا یک کشور با‌حجاب بوده است، رضا‌خان که خدا لعنتش کند، بی‌حجابی را آورد. بعد هم در دوره پسرش بی‌حجابی ترویج پیدا کرد و به اینجا کشید، پس ما هم توقع نداشته باشیم یک‌شبه مساله حجاب را حل کنیم. باید با نصیحت، موعظه، اخلاق و برنامه‌ها‌ی فرهنگی از رسانه‌ها‌ و تریبون‌ها‌ کاری کنیم کل جامعه به سمت حجاب ترغیب و تشویق شوند.

خود حضرتعالی سال‌ها در مسئولیت‌هایی بوده‌اید، آیا در آن زمان نحوه برخورد را می‌پسندیدید؟

خیر، دائما نظرم همین بود. من الان در دانشگاه‌ها‌ درس می‌دهم، در کلاس‌ها‌ی من تمام دختران محجبه هستند. چرا؟ چون دختری که حجابش مرتب و منظم‌تر باشد، نمره بیشتری به او می‌دهم، بیشتر به او احترام می‌گذارم، البته با دیگری بی‌اعتنایی نمی‌کنم، اما آن کسی که حجاب خوبی داشته باشد، کمکش می‌کنم؛ این یعنی تشویق. اساتید دانشگاه‌ها‌ی ما باید به حجاب اعتقاد داشته باشند و دختران ما را هدایت کنند، والا با برخورد شاید دو روز رعایت شود اما بعد از آن شاید لج کند و بدتر شود.

البته از آن طرف، در برخی کشورها به ویژه کشورهای اروپایی، حجاب را شدیدا ممنوع می‌کنند. نظر شما در آن باره چیست؟

آن هم بد است، باید در آنجا آزادی باشد، در یک کشور اروپایی سخنرانی داشتم، در آنجا گفتم که شما وقتی در کشورتان مسیحی دارید، مسلمان دارید، یهودی دارید، هر کدام یک عقایدی دارند، شما حق ندارید به یک کسی که مسلمان است بگویید کسی را که با حجاب اسلامی ‌باشد به دانشگاه راه نمی‌دهیم، این برخلاف آزادی و دموکراسی است؛ دموکراسی و آزادی یعنی این که هر کس آزاد است. شما که داد می‌زنید ما دموکراسی داریم، برای چه در دانشگاه‌ها‌یتان اجازه نمی‌دهید که یک دختری با روسری بیاید؟ دین او این را می‌گوید. بنابراین می‌خواهم عرض کنم که حجاب در قرآن است، من‌درآوردی نیست، زن‌ها در جاهلیت هم روسری داشتند، شما تاریخ را نگاه کنید که در جاهلیت هیچ وقت بی‌حجاب کامل نبودند.

منبع: انتخاب