با مجوز وزارت علوم؛ قطب علمی فلسفه دین در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأسیس شد

چکیده:

با موافقت اصولی یکساله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، قطب علمی «فلسفه دین» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأسیس شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی «منا نشر»، اعضای هسته قطب علمی فلسفه دین عبارتند از: حجت‌الاسلام‌ و‌المسلمین علی‌اکبر رشاد، حجت‌الاسلام ‌و‌المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، حجت‌الاسلام‌ و‌المسلمین محمدحسن قدردان قراملکی، حجت‌الاسلام‌ و‌المسلمین حمیدرضا شاکرین، حجت‌الاسلام‌ و‌المسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا، دکتر محمد محمدرضایی و حجت‌الاسلام ‌و‌المسلمین دکتر ابوالفضل ساجدی.

فلسفه دین حوزه‌ای از فعالیت‌های علمی را در برمی‌گیرد که به تحلیل عقلانی آموزه های بنیادین دین می پردازد و به عبارتی، از موضعی فلسفی و بیرونی، دین را به عنوان یک پدیده رایج در میان جوامع انسانی مطالعه می‌کند. از این زاویه، بسیاری از اندیشمندان غربی و شرقی به بررسی و تحلیل پرداخته‌اند و به صورتی کلی دین را مورد بررسی قرار داده‌اند. با توجه به بافت فرهنگی و فلسفی خاص غرب (یا حتی برخی از جریانات فکری شرق)، این حوزه تحت تأثیر افکار غیر دینی یا ضددینی قرار گرفته و بیش از سایر حوزه‌ها دستاویز نقد ادیان و جوامع دینی قرار گرفته است.

بر این اساس، قطب فلسفه دین در پژوهشگاه در جهت معرفی افکار اندیشمندان شیعه در باب فلسفه دین و حل معضلات به وجود آمده از جهت هجوم افکار پرمخاطره غربی در جامعه گام برخواهد داشت. این قطب با تأکید بر استفاده از ظرفیت علمی کشور در مراکز آموزشی و پژوهشی و با سامان‌دهی پژوهش و آموزش تخصصی در راستای بسط حوزه معرفتی فلسفه دین به خصوص فلسفه دین با گرایش اسلامی در چارچوب اهداف تعریف شده و ناظر بر رفع نیازها و معضلات فکری جامعه فعالیت می‌نماید.

این امر با شناسایی موضوعات و مسایل بنیادی این حوزه معرفتی و با همفکری اعضای فعال در ساختار قطب، مشورت نخبگان علمی و همکاری سایر مراکز علمی فعال در حوزه معرفتی فلسفه دین ـ به خصوص با انعکاس توانایی علمی موجود در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها ـ انجام می‌پذیرد.

شناخت وضعیت موجود جامعه علمی کشور در حوزه فلسفه دین و تولید علم مبتنی بر تفکر اسلامی در این حوزه برای پاسخ‌گویی به معضلات فکری جامعه از اولویت‌های برنامه‌ای قطب علمی فلسفه دین به شمار می‌آید. نخستین برنامه پنج‌ساله قطب علمی فلسفه دین با نظر به شاخص‌های مختلفی چون ضرورت نقد فلسفه دین غربی، تولید علم با تأکید بر تفکر اسلامی، ترویج و تعمیق مباحث، حل مشکلات معرفتی جامعه در حوزه فلسفه دین و...، تعیین اولویت و ساماندهی شده است.

از اهداف کلی برنامه پنج ساله قطب علمی فلسفه دین می توان به نقد فلسفه دین غربی، تاسیس و توسعه فلسفه دین اسلامی، پاسخ به سؤالات و شبهات در زمینه مسائل فلسفه دین در عرصه جهانی و داخلی، تغذیه و جهت دهی فعالیت های علمی در حوزه فلسفه دین در حوزه و دانشگاه در دو ساحت آموزش و پژوهش برای احراز مرجعیت، پشتیبانی نظری از مبانی عقلی و برون دینی نظام اسلامی و کاربردی کردن فلسفه دین اسلامی از این رهگذر و کشف و تبیین و دفاع از مبانی علوم انسانی اسلامی و نقد مبانی رقیب اشاره کرد.

ب ـ مبنای اهداف فوق، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چالش‌های فلسفه دین در پنج محور استخراج و ذیل آن تمام ریز موضوعات چالش‌برانگیز در فضای فکری جامعه علمی گردآوری شده است. این پنج محور کلی هر یک هدف و شعار کاری یک سال فعالیت قطب علمی فلسفه دین قرار گرفته‌اند تا بتوان به نتیجه نهایی مطلوب دست یافت. 1. دین، اخلاق و معنویت (سال 1391)، 2. علم و دین، علم دینی (سال 1392)، 3. قلمرو، کارآمدی و کارکردهای دین (سال 1393)، 4. حقانیت و عقلانیت ایمان و باورهای دینی (سال 1394) و 5. چالش‌های فهم دین (سال 1395).


در همین راستا ریزموضوعات، در هر یک از سالها به عنوان پروژه تحقیقاتی، کارگاه، نشست تخصصی، کلاس تخصصی، همایش یا پیش نشست‌های همایش تعریف شده است.

منبع: منا