تاخير و تحريم /حبيب‌الله معظمي

دستاورد برنامه اقدام مشترك (توافق ژنو)تنها مادي و دلار حاصل از فروش نفت كه روز پنجشنبه يكي از شخصيت‌هاي هوادار دولت‌هاي نهم و دهم در قم، آن را خفيف و"رفاه خيالي" دانست، نيست و ابعاد فرهنگي و غير اقتصادي آن هم آشكار مي‌شود.

اين روزها، روزهاي صداوسيماست؛ در تاخيراندازي گفتگوي زنده تلويزيوني رئيس جمهوري اسلامي قدرت نمايي مي‌كند و از جانب ديگر قدرتي همچون آمريكا تحريم‌هاي پخش ماهواره‌اي اين سازمان را لغو مي‌كند تا امكان دريافت برنامه‌هايش در سراسر گيتي بازگردد.
چهارشنبه شب گذشته بنابر اعلام از قبل، قرار بود گفتگوي تلويزيوني زنده صداوسيما با رئيس جمهوري اسلامي در زمان مشخصي پخش شود اما دور از انتظار با بيش از يك ساعت تاخير و درحالي كه بخشي از مخاطبان را از دست داده بود، پخش شد.علت اين تاخير عدم تمكين صداوسيما به خواست مصاحبه شونده در تعيين مصاحبه كننده، بود.
نزد مباني و قواعد علمي و حرفه‌اي كار رسانه به هيچ وجه پذيرفتني نيست و نقض اصول كاريست كه مصاحبه شونده مصاحبه‌كننده را تعيين كند با اين حال درمورد گفتگوهاي تلويزيوني صداوسيما با رئيس جمهوري اسلامي در هر دوره اي، نوعي توافق و تعامل ميان طرفين براي تعيين مصاحبه‌كننده وجود داشته است.
سهمي از سبد راي دكتر روحاني در انتخابات امسال متاثر از تقابل و انتقاد ايشان از عملكرد صداوسيما و عدم بيطرفي آن بخصوص در چهارسال اخير، شكل گرفت كه در گفتگوها و مناظره‌هاي ايشان تجلي يافت و با اقبال راي‌دهندگان مواجه شد. برخورداري وي از توان سخنوري و خطابه و حضور ذهن، به او در اين ميان نيز كمك بسيار رساند.
حال هنگامي كه چنين فردي رداي رياست جمهوري برتن مي‌كند و از نامزد (بعضاً تحت نابرابري بياني) به رئيس‌جمهوري تبديل مي‌شودو بديهي است از قدرت بيشتري برخوردار مي‌شود، چه نيازي به تعيين مصاحبه‌كننده دارد تا رئيس سازمان صداوسيما را در اين موضع حق به جانب قرارمي دهد كه برمبناي كار حرفه‌اي تعيين مصاحبه‌كننده با خود رسانه است. دكتر روحاني شخصا نشان داده است كه در برابر مصاحبه‌كننده ناشناخته و نامعين،حتي از جنس صداوسيمايي به خوبي مي‌تواند موفق و پاسخگو باشد.
نزد افراد كارشناس رسانه و ارتباطات و بي‌طرف، دكتر روحاني در اين مورد و برخلاف مبارزات انتخاباتي، در موضع تدافعي و رئيس صداوسيما در موضع تهاجمي قرارگرفته است (در حالي كه بخاطر نقش در بخشي از قهرها و دلخوري‌ها و رويگرداني‌هاي بعد از انتخابات سال 88 در موضع تدافعي بود) و اين جابجايي مواضع متاسفانه از بي‌تدبيري و نابلدي تيم رسانه‌اي رئيس جمهوري از مشورت‌دهندگان تا دست دركاران، حاصل شد.چرا كه با شرح و ويژگي‌هايي كه شرح داده شد ايشان را به مهندسي و تعيين گري مصاحبه از پيش، نيازي نبود و به راحتي مي‌توانست حتي اگر مصاحبه‌كننده صداوسيما با هدف و چالشي(كه بعيد بود) وارد كار مي‌شد، از پس كاربرآيد.
تيم رسانه‌اي رئيس جمهوري با وصفي كه آمد علي القاعده بايستي از دانش وحرفه مندي و تجربه ارزشمند برخوردار بوده كه لازم باشد به شخص رئيس‌جمهور سربزنگاه مثل همين مورد مشاوره و خدمت رساني درستي بكند نه اينكه با مشورت‌ها و تصميم‌هاي ناشيانه ايشان را درشرايط نامناسب قرار دهد.مسوولان و مشاوران رسانه‌اي ايشان بايستي پاسخگو باشند چرا كه يا رئيس‌جمهور خواستار تعيين مصاحبه‌كننده بوده يا آنها.اگر رئيس‌جمهور خواسته كه وظيفه آنهاست برخاسته ازمباني معرفتي و حرفه‌اي و منطق رسانه، ايشان را مجاب كنند تا موضوع حتي اجازه نيابد به طرح درخواست و كش و قوس چانه زني و تاخير بيش از يكساعته گفتگو بكشد.اگر خواست آنها بوده كه در موردشان(كه اولين بارشان نيست) تجديد نظر اساسي و بي‌درنگ لازم است.
رويكرد دولت يازدهم متاثر از راي راي‌دهندگان به سازمان تحريم تكان سنگيني وارد ساخته كه تحليل گفتار و رفتار دولت ايالات متحده در روزهاي جاري نشان مي‌دهد اين تكان و لرزش بيش از مكتوبات توافق ژنو و غيرقابل پيش‌بيني بوده است.ابعاد ثمرات اين موضوع و برنامه‌هاي دولت روحاني ديروز همين صداوسيماي جمهوري اسلامي مورد اشاره را هم منتفع ساخت كه وزارت امورخارجه آمريكا اعلام كرد تحريم پخش ماهواره‌اي برنامه‌هاي اين رسانه لغو شده است.از آنجا كه چنين تصميمي يك جانبه بوده و آمريكا راساً به آن اقدام كرده بنابراين نمي‌توان آن را به طرح دعوي حقوقي احتمالي صداوسيما در محاكم بين‌المللي مربوط دانست. معمولاً كشورهاي اتحاديه اروپا در برابر احكام چنين محاكمي تسليم مي‌شوند نه آمريكا كه در اين مورد آمريكا راساً اقدام به لغو تحريم ارتباطاتي (صداوسيما) ايران كرده كه البته قطعا بر اروپا هم اثر مثبت خود را خواهد گذاشت.
رهبران انقلاب و نظام به مناسبت‌هايي بارها صداوسيما را حامل پيام انقلاب و فرهنگ ومعنويت آن دانسته‌اند. اگرچنين باشد اينك براثر لغو تحريم اين سازمان اين پيام بارديگر به اقصي نقاط جهان مي‌رسدبنابراين دستاورد برنامه اقدام مشترك (توافق ژنو)تنها مادي و دلار حاصل از فروش نفت كه روز پنجشنبه يكي از شخصيت‌هاي هوادار دولت‌هاي نهم و دهم در قم، آن را خفيف و"رفاه خيالي" دانست، نيست و ابعاد فرهنگي و غير اقتصادي آن هم آشكار مي‌شود.

+