محسن غرویان:فلسفه دین اولویت فلسفه‌های مضاف در ایران

آیت الله محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه، در مورد پیشینه پرداختن به فلسفه های مضاف در ایران به خبرنگار مهر گفت: فلسفه های مضاف خیلی پیشینه دراز مدتی در ایران ندارند البته بحث هایی از فلسفه های مضاف به طور پراکنده در آثار حکما و علما و برخی از اصولیین ما دیده می شود ولی به صورت یک دانش مدون که امروزه در دنیا مطرح است چندان پیشینه ای ندارند .

وی ادامه داد : درواقع می توان گفت فلسفه های مضاف یکی از محصولات فلسفی مغرب زمین به شکل مدون است. مثلاً فلسفه جامعه شناسی، فلسفه روانشناسی، فلسفه حقوق و ... به شکل مدون در غرب مطرح شد اما کم کم، می شود گفت در این 60 سال اخیر وارد کشور ما شد و فیلسوفانی مانند علامه طباطبایی و شاگردان وی مانندمرحوم مطهری به این مباحث پرداختند و شروع فلسفه های مضاف در ایران از فلسفه اخلاق بود که علامه طباطبایی و مرحوم مطهری این بحث ها را شروع کردند و بعد دیگران آن را پی گرفتند. لذا فلسفه های مضاف در ایران خیلی سابقه دراز مدتی به شکل مدون ندارند ولی همانطور که گفتم بحث های حسن و قبح عقلی و مستقلات عقلی و امثال اینها در کتابهای اصولیین و علمای حوزه یافت می شود ولی به شکل مدون نبوده است.

 عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه در مورد ضرورت پرداختن به فلسفه های مضاف در ایران نیز گفت: فلسفه بیشتر به چرایی امور می پردازد  وقتی فلسفه های مضاف مطرح می شود یعنی این کلمه فلسفه را به یکی از علوم  یا دانش ها اضافه می کنیم مثلاً جامعه شناسی، اخلاق، روانشناسی، سیاست، حقوق، آن وقت معنایش این می شود که فلسفه حقوق چرایی حقوق را توضیح می دهد اینکه حق چیست چرا انسان حق دارد انسان چه حقوقی دارد چرا انسان بر طبیعت حق دارد یا برعکس و امثال اینها.  بیشتر محور فلسفه های مضاف پاسخ به این چرایی هاست . 

این استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: نکته دیگر متد عقلی است یعنی در فلسفه های مضاف روش، روش عقلی است. یعنی باید با عقل به آنها پاسخ داد نمی توانیم بر نقل تکیه کنیم. مگر اینکه نقلیات باز محتوای عقل را تبیین و توضیح دهد آن وقت است که از نقلیات هم استفاده می کنیم. ضرورت پرداختن به فلسفه های مضاف از آن جهتی است که انسان در این عالم که زندگی می کند با این علوم و دانش ها کاملاً سرو کار دارد با روانشناسی، جامعه شناسی، حقوق، خود فلسفه، منطق، اقتصاد، سیاست و ... انسان بدون این دانش ها نمی تواند زندگی بکند. فلسفه های مضاف چرایی های این قواعد و فرمول ها و دانش ها را توضیح می دهند.  

وی ادامه داد : انسان هم یک موجود جستجوگر است می خواهد که چرایی این قواعد و مقررات و قوانین را بداند بنابراین آن حس جستجوگری و دانش طلبی او را وادار می کند که به این فلسفه های مضاف بپردازد تا به آن چرایی ها دست پیدا کند.

این استاد حوزه و دانشگاه در مورد اینکه از میان فلسفه های مضاف کدام یک برای مطالعه در ایران اولویت دارد هم تصریح کرد: فلسفه دین به خصوص در شعبه فلسفه سیاست و فلسفه حقوق بسیار برای کشور ما مهم و در اولویت هستند. فلسفه سیاست به این دلیل که ما انقلابی کردیم که یک تفکر سیاسی جدیدی را تحت عنوان ولایت فقیه و مردم سالاری دینی عرضه کردیم و مردم ما دوست دارند که فلسفه های این نظام سیاسی ولایت فقیه و مردم سالاری دینی را بدانند.

غرویان افزود: همچنین  در کشور ما یکسری حقوق معلم و متعلم، زن و شوهر، کار و کارگر، کارگر و کارفرما حقوق پدر و فرزند و امثال اینها را جوانان ما بسیار دوست دارند بفهمند بنابراین فلسفه دین با زیر مجموعه فلسفه حقوق و فلسفه سیاست از اولویت های فلسفه های مضاف در ایران هستند.

منبع:مهر