سبک‌زندگی‌علوی در گفت‌وگو با‌استاد دهنوی: امیرالمومنین چگونه حضرت‌زهرا را صدا می‌کرد؟

چکیده:

حضرت در تعبیری دارند «انا کنا کزوج حمامه فی ایکه (من و زهرا مثل دو کبوتر عاشق در لانه ای بودیم)»

زندگانی و سیره مولای متقیان حضرت علی‌‌علیه‌السلام به عنوان مؤثرترین و کامل ترین الگو برای جوامع اسلامی است، برای شروع چند نمونه از ویژگی های سبک زندگی علوی را بیان کنید.

حضرت امیر‌‌علیه‌السلام در زندگی مشترک‌شان نکاتی را رعایت می کردند که مورد آرامش حضرت زهرا‌سلام‌الله‌علیها بود، اولا در حد کفاف زحمت می کشیدند و تلاش می کردند تا آسایش حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها را در آن حدی که در توان‌شان بود فراهم کنند، این یک وظیفه مرد است که دین برای او مشخص کرده و براساس فقه ما مرد باید در شأن همسرش همه نیازهای مادی‌اش را تأمین کند و بعد از نظر ارتباطات عاطفی که امروزه در زندگی مشترک خیلی مهم است.

حضرت علی‌‌علیه‌السلام از نظر ارتباطات عاطفی بسیار به حضرت زهرا‌سلام‌الله‌علیها توجه داشتند و از تعابیری مثل «حبیبتی زهرا؛ (محبوبه من زهرا)» را از حضرت مولی الموحدین داریم، یا مثلا حضرت بارها و بارها به فاطمه زهرا‌سلام‌الله‌علیها می‌فرمودند «بنفسی انت، (جانم فدات) البته جالب است که حضرت صدیقه کبری‌سلام‌الله‌علیها پاسخ می دادند «روحی لروحک الفداه؛ (روح من فدای روحت)» یا حضرت در تعبیری دارند «انا کنا کزوج حمامه فی ایکه (من و زهرا مثل دو کبوتر عاشق در لانه ای بودیم)» اینها نشان می‌دهد که ارتباطات عاطفی عمیقی بین آن بزرگورارن وجود داشته است.

نکته بسیار جالبی که در زندگی یا سیره حضرت وجود داشته این است که حضرت علی‌‌علیه‌السلام در منزل کار می‌کردند، این امری ثابت شده است، حتی مثلا گندم آرد می‌کردند، بچه‌داری می‌کردند، امام صادق‌‌علیه‌السلام در این خصوص فرمودند: «اميرمومنان هيزم فراهم مي‌کرد و آب مي‌کشيد و خانه را جارو مي‌کرد و فاطمه‌سلام‌الله‌علیها گندم يا جو را با آسيابي دستي، آرد مي‌کرد سپس خمير مي‌نمود و نان مي‌پختند." این مسائل چیزهایی است که در زندگی آن حضرت بوده است.

از امام علی‌‌علیه‌السلام نقل شده است «فوالله - ما اغضبتها و لا اكرهتها على امر حتى قبضها الله عزوجل اليه و لا اغضبتنى و لا عصت لى امرا و لقد كنت انظر اليها فتنكشف عنى الهموم و الأخزان (به خدا سوگند هيچ گاه فاطمه‌سلام‌الله‌علیها را به خشم نياوردم و او را بر كارى - كه ميل نداشت - وادار نكردم تا روزى كه خداوند او را برد و او نيز هيچگاه مرا به خشم نياورد و از فرمان من سرپيچى نكرد و هر گاه كه به او مى نگريستم نگراني‌ها و غم‌ها از من زدوده مى‌شد)».

نکته قابل توجه این است که آن توجه و ظرافت زنانه حضرت‌زهرا‌سلام‌الله‌علیها از سوی حضرت علی‌علیه‌السلام رعایت می‌شد؛ اما پیروان حضرت علی علیه السلام باید بدانند که واقعا حضرت وقتی یک چیزی می‌فرمودند، اعتقاد قلبی خودشان هم بوده است، این گونه نبوده است که مطلبی را بیان کنند و خود عمل نکنند، مثلا ایشان فرموده‌اند «ان المرأة ریحانه (زن ریحانه است)» و واقعا با حضرت زهرای اطهر‌سلام‌الله‌علیها مثل ریحانه(یک گل لطیف) برخورد می‌کردند.

حضرت علی‌‌علیه‌السلام هرگز بر همسرگرامی‌شان پرخاشگری نمی‌کردند، زور، قلدری و سلطه هرگز در سبک زندگی علوی جایی نداشته است و برخوردشان فوق‌العاده لطیف بوده است، بنابراین اینها درس‌هایی است که باید از سبک زندگی اسلامی ائمه علیهم‌السلام و به طور خاص از حضرت علی‌‌علیه‌السلام گرفت.

دین مبین اسلام در مسأله خانواده دارای آموزه‌های بسیاری است، اما متأسفانه گاهی اوقات غرب زدگی در جوامع اسلامی مشاهده می‌شود، به نظر شما چه تفاوت‌هایی در سبک زندگی غربی با سبک زندگی اسلامی وجود دارد؟

در سبک زندگی غربی، دختر و پسر دو سه سالی دوست دختر و دوست پسر هستند، بعد اگر احساس کردند که برای یکدیگر مناسب هستند، بعد با هم و بدون اطلاع خانواده‌های‌شان نامزد می کنند ـ چون خانواده در غرب خیلی جایگاهی ندارد ـ چند سال با هم نامزد هستند و به دلیل عدم محدودیت دینی هر گونه رابطه‌ای با یکدیگر دارند، البته از 18 سال به بعد هم محدودیت قانونی ندارند، بعد از چند سال نامزدی تصمیم به ازدواج می‌گیرند، ولی چون آنجا قوانین به شدت به نفع خانم‌ها است، یعنی دسته بندی اجتماعی آنان به ترتیب زن، فرزند، سگ و مرد است و فمنیست‌ها فشار بسیاری در این خصوص آورده‌اند، در نتیجه ازدواج نمی‌کنند و فقط هم‌خانه می‌شوند و ممکن است یک سال یا تا آخر عمرشان طول بکشد، زیرا نمی‌توانند به علت وجود بار حقوقی به صورت رسمی ازدواج کنند.

بنده لازم می دانم به این مسأله اشاره کنم، این‌که برخی می‌گویند آمار طلاق ما از غربی ها بیشتر است، صد در صد حرف غلطی است، اصلا این گونه نیست، زیرا در آنجا ازدواجی صورت نمی‌گیرد که بعد ثبت شود و آمار طلاق آن با کشور ما مقایسه شود.

سبک زندگی اسلامی جوانان را از این نوع ازدواج کردن نهی می‌کند، زیرا آن فضا در بستر فرهنگی و اجتماعی غربی است و دین آنان و قوانین آن‌ها باعث چنین روابطی بین زن و شوهر شده است و ما باید به سبک دینی ازدواج کنیم.

در سبک زندگی اسلامی روابط قبل از ازدواج حرام است، عاطفه خرج یکدیگر کردن حرام است، رابطه‌های جنسی حرام است، قبل از محرمیت دست یکدیگر را گرفتن حرام است و البته این محدودیت‌ها برای مصونیت جسم، جان، روح و روان انسان است، تمام محدودیت‌های دین برای مصونیت است؛ غربی‌ها فاقد این ارزش‌های متناسب با آدمی هستند و امروز مشاهده می‌کنیم که آن‌ها با معضلات جدی مواجه هستند.

به عنوان مثال یک مشکل جدی آن‌ها وجود فرزندان بی سرپرست است، یعنی نطفه های حرامی که در این رابطه های غیر اسلامی و انسانی بسته شده است و وقتی آن فرزندان به دنیا می‌آیند، آنان را به دولت می‌دهند و دولت‌شان نیز با یک مشکل بسیار جدی مواجه شده است.

از دیگر مشکلات سبک زندگی غربی، روابط نامشروعی است که دختر و پسر در مقطع هم‌خانگی دارند. همچنین آنها در این دوران نسبت به یکدیگر تعهدی ندارند لذا خانم‌ها با مردهای دیگر و مردها با خانم‌های دیگر هرگونه روابطی برقرار می‌کنند.

به نظر شما چه عواملی باعث می‌شود که جوامع اسلامی از غرب زدگی و فرهنگ غربی مصون بمانند؟

از عواملی که موجب می شود، جامعه اسلامی ما از غرب زدگی و میل به فرهنگ غرب مصون بماند، توجه و پرداختن به سبک زندگی اسلامی است، جامعه اسلامی باید آموزه های دینی را در زندگی خود ملاک قرار دهد، تمام حرف اسلام این است که آموزه های این دین برای همه مسائلی که غربی ها مطرح می کنند، کافی و پاسخگو است، به عنوان مثال اسلام برای مهارت‌های ارتباطاتی، ارتباطات کلامی، ابراز محبت، اقتدار بخشیدن زن به مرد و ... آموزه و روایت دارد.

این که مقام معظم رهبری می فرمایند «چه كنيم كه حق همسر - حق زن، حق شوهر - حق فرزندان رعايت شود؟ چه كنيم كه طلاق و فروپاشى خانواده، آنچنان كه در غرب رائج است، در بين ما رواج پيدا نكند؟ چه كنيم كه زن در جامعه‌ى ما، هم كرامتش حفظ شود و عزت خانوادگى‌اش محفوظ بماند، هم بتواند وظایف اجتماعى‌اش را انجام دهد، هم حقوق اجتماعى و خانوادگى‌اش محفوظ بماند؟ چه كنيم كه زن مجبور نباشد بين اين چند تا، يكى‌اش را انتخاب كند؟» به جهت این است که آموزه‌های دینی در جامعه ما رعایت نمی‌شود، اگر ما براساس دین زندگی کنیم مثلا اگر فردی بددهنی می کند، دین می‌گوید بددهنی و فحش حرام و گناه کبیره است، اگر ما معتقد به دین و آموزه‌های دینی باشیم، فحش نمی‌دهیم.

دین مبین اسلام می فرماید «ضَع أمرَ أخيکَ عَلي أحسَنِهِ؛ كار دوست خود را به بهترين صورت آن حمل كن» اگر سخن مؤمن دو تا وجه دارد باید وجه مثبت را برداشت کنیم. بنابراین جامعه اسلامی باید به تمام آموزه‌های که در دین مبین اسلام ذکر شده است، جامعه عمل بپوشاند.

با توجه به این که شما از کارشناسان عرصه مسائل خانوادگی هستید، مهم ترین معضل موجود در موضوع خانواده در کشور را چه می‌دانید؟

به عقیده بنده بزرگ‌ترین معضل موجود در عرصه خانواده که امروز خانواده مسلمان را تهدید می‌کند، یکی مسأله ازدواج جوانان است و تحت تأثیر قرار گرفتن روابط خانوادگی در مقابل هجوم رسانه‌های بیگانه و در نتیجه عدم تعهد سایر اعضای خانواده به یکدیگر است.

مسأله ازدواج جوانان نیازمند همکاری بیش از پیش همه نهادهای مسؤول در حوزه ازدواج جوانان است، امروز افزایش سن ازدواج برای نسل جوان جامعه ما تهدید است که به دنبال آن منجر به همان مسأله ای می شود که مقام معظم رهبری فرمودند «چرا در برخی از شهرهای بزرگ خانه های مجردی وجود دارد؟».

منبع:+