پردرآمدترین و کم‌درآمدترین استان‌های کشور

چکیده:

خانوارهای استانهای تهران و خراسان شمالی به ترتیب پردرآمدترین و کم درآمدترین استانهای کشور در این سال شدند، ضمن اینکه 25.7 درصد خانوار شهری در مسکن اجاره‌ای زندگی می‌کنند.

بانک مرکزی با اعلام جزئیات درآمد-هزینه خانوار شهری در سال 89 اعلام کرد: خانوارهای استانهای تهران و خراسان شمالی به ترتیب پردرآمدترین و کم درآمدترین استانهای کشور در این سال شدند، ضمن اینکه 25.7 درصد خانوار شهری در مسکن اجاره‌ای زندگی می‌کنند.

بانک مرکزی گزارش متوسط درآمد - هزینه خانوار شهری در سال 89 را منتشر کرد، بر اساس این گزارش متوسط درآمد - هزینه در سال 1389 (بررسی از هزینه و درآمد خانوارهای ساکن در مناطق شهری ایران) در 75 شهر و با مراجعه به 8630 خانوار نمونه انجام شده است.

در سال مورد بررسی متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری حدود 141 میلیون و 662 هزار ریال ( ماهانه حدود 11 میلیون و 805 هزار ریال) بود که نسبت به سال قبل 11.4 درصد افزایش داشته است.

از کل این مبلغ 24.9 درصد ( حدود 35 میلیون و 213 هزار ریال ) سهم گروه هزینه خوراکی ها و آشامیدنی ها می باشد که نسبت به سال 1388 معادل 16.7 درصد افزایش داشته است.

در بین اقلام گروه هزینه خوراکی ها و آشامیدنی ها بیشترین سهم از کل هزینه ناخالص ( معادل 6.8 درصد ) متعلق به هزینه انواع گوشت بود. پس از آن به ترتیب هزینه میوه های تازه با 4.6 درصد، آرد، رشته و غلات، شیر و فرآورده های آن و تخم پرندگان و سبزی های تازه هر یک با 2.5 درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.

بر اساس نتایج این بررسی از کل هزینه ناخالص خانوار ، 0.4 درصد ( حدود 519 هزار ریال ) به گروه هزینه دخانیات اختصاص داشت که در مقایسه با سال 1388 ، کمتر از 0.1 درصد افزایش داشته است.

در این سال از کل هزینه های ناخالص خانوار 4.9 درصد ( حدود 6931 هزار ریال) به گروه هزینه پوشاک و کفش اختصاص داشت که نسبت به سال 1388 معادل 7.5 درصد افزایش داشته است.

نتایج این بررسی نشان می دهد که 3.01 درصد از کل هزینه ناخالص یک خانوار ( حدود 42 میلیون و 637 هزار ریال) مربوط به گروه هزینه مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت ها بود که نسبت به سال قبل 6.9 درصد افزایش داشته است.

در سال مورد بررسی از کل هزینه های ناخالص خانوار 5.2 درصد ( حدود 7 میلیون و 382 هزار ریال) به گروه هزینه لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه اختصاص داشت که در مقایسه با سال 1388 معادل 10.1 درصد افزایش نشان می دهد.

بر اساس نتایج این بررسی از کل هزینه های ناخالص خانوار، 5.6 درصد به گروه بهداشت و درمان، 11.3 درصد به گروه هزینه حمل و نقل، 2.3 درصد به گروه هزینه ارتباطات، 2.8 درصد به گروه هزینه تفریح و امور فرهنگی، 2.4 درص به گروه هزینه تحصیل، 2.2 درصد به گروه هزینه رستوران و هتل و 8 درصد به گروه هزینه کالاها و خدمات متفرقه اختصاص داشته است.

یافته های این بررسی نشان می دهد که در مقایسه با سال 1388، هزینه گروه های بهداشت و درمان 21.9 درصد، حمل و نقل 8.4 درصد، ارتباطات 8.9 درصد، تفریح و امور فرهنگی 14.2 درصد، تحصیل 21.7 درصد، رستوران و هتل 10.4 درصد و کالاها و خدمات متفرقه 12.2 درصد افزایش داشته است.

در سال مورد بررسی متوسط درآمد پولی و غیر پولی ناخالص سالانه یک خانوار شهری حدود 136 میلیون و 814 هزار ریال ( ماهانه حدود 11 میلیون و 401 هزار ریال) بود که 73.3 درصد آن را درآمد پولی ناخالص و 26.7 درصد را درآمد غیر پولی تشکیل داده است.

در سال 1389 کل درآمد پولی و غیر پولی ناخالص خانوار نسبت به سال قبل حدود 10.4 درصد افزایش داشت ( میزان افزایش درآمد پولی ناخالص خانوار معادل 12.8 درصد و درآمد غیر پولی 4.3 درصد بود).

یافته های این بررسی موید آن است که در بین درآمدهای پولی ناخالص خانوار، درآمد از مزد و حقوق بخش دولتی و عمومی 10.9 درصد، درآمد از مزد و حقوق بخش خصوصی 15.7 درصد، درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی 33.1 درصد، درآمد از مشاغل آزاد غیر کشاورزی 11.6 درصد، درآمدهای متفرقه 13.9 درصد و درآمد حاصل از فروش کالاهای دست دوم 2.9 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.

نتایج این بررسی نشان می دهد که در بین درآمدهای غیر پولی بیشترین سهم ( معادل 77.6 درصد ) به ارزش اجاری مسکن شخصی ( مالک نشین) اختصاص داشت که معادل 20.7 درصد از کل درآمهای پولی و غیر پولی را تشکیل داده است.

بعد خانوار

در سال مورد بررسی بعد خانوار ( متوسط تعداد افراد) 3.70 نفر بود که نسبت به سال قبل کاهش داشته است.

توزیع خانوارها بر حسب تعداد افراد نشان می دهد که خانوارهای یک نفری 6.6 درصد، دو نفری 14.3 درصد، سه نفری 24.3 درصد، چهارنفری 28.8 درصد، پنج نفری 15.3 درصد، شش نفری 6.4 درصد، هفت نفری 2.6 درصد، هشت نفری 1 درصد، نه نفری 0.4 درصد و ده نفری و بیشتر 0.3 درصد از کل خانوارها را به خود اختصا-

در سال 1389 توزیع افراد خانوارها بر حسب گروه های سنی به صورت زیر بوده است: کمتر از یک سال 0.6 درصد، یک تا پنج سال 5.9 درصد، شش تا ده سال 6.1 درصد ، یازده تا پانزده سال 7.4 درصد ، شانزده تا بیست سال 10.2 درصد، بیست و یک تا سی سال 22.9 درصد، سی و یک تا چهل سال 13.5 درصد، چهل و یک تا پنجاه سال 13.9 درصد و پنجاه و یک سال و بیشتر 19.5 درصد .

قابل توجه است که حدود 30.2 درصد از افراد خانوارها را افراد زیر بیست و یک سال تشکیل داده اند که در مقایسه با سال قبل کاهش نشان می دهد.

در سال مورد بررسی توزیع افراد شش ساله و بیشتر خانوارها بر حسب میزان سواد نشان می دهد که 12.7 درصد " بی سواد" ، 1.4 درصد قادر به " خواندن و نوشتن" ، 20.5 درصد دارای " تحصیلات ابتدایی" ، 46.1 درصد دارای " تحصیلات راهنمایی و متوسطه" و 19.3 درصد دارای " تحصیلات دانشگاهی" بوه اند.

بر اساس نتایج این بررسی درصد افراد قادر به خواندن و نوشتن و با تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و متوسطه در مقایسه با سال 1388 کاهش و درصد افراد بی سواد و با تحصیلات دانشگاهی افزایش داشته است.

طبق یافته ها این بررسی در بین اعضای مذکر شش ساله و بیشتر خانوارها 9 درصد " بی سواد" ، 1.6 درصد قادر به "خواندن و نوشتن" ، 19.9 درصد دارای " تحصیلات ابتدایی" ، 49.3 درصد دارای " تحصیلات راهنمایی و متوسطه" و 20.2 درصد دارای " تحصیلات دانشگاهی " بوده اند.

در مقایسه با سال 1388 درصد افراد مذکر قادر به خواندن و نوشتن و با تحصیلات ابتدایی کاهش و درصد افراد با تحصیلات دانشگاهی افزایش داشته است.

در بین اعضای مونث شش ساله و بیشتر خانوارها 16.4 درصد " بی سواد" ، 1.2 درصد قادر به " خواندن و نوشتن" ، 21.1 درصد دارای " تحصیلات ابتدایی"، 42.8 درصد دارای " تحصیلات راهنمایی و متوسطه" و 18.5 درصد دارای " تحصیلات دانشگاهی" بوده اند. بر اساس نتایج این بررسی درصد افراد مونث قادر به خواندن و نوشتن و با تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و متوسطه در مقایسه با سال قبل کاهش و درصد افراد بی سواد و با تحصیلات دانشگاهی افزایش پیدا کرده است.

در سال مورد بررسی، بیشترین تعداد افراد بی سواد در گروه در گروه سنی هفتاد و یک سال و بیشتر ( 23.9 درصد) و بیشترین تعداد افراد با تحصیلات دانشگاهی در گروه سنی بیست و یک تا سی سال ( 49.6 درصد ) قرار داشته اند.

اشتغال

نتایج این بررسی گویای آن است که در بین افراد شش ساله و بیشتر خانوارها، 30.5 درصد " شاغل" ، 4 درصد " بیکار" ، 9.7 درصد " با درآمد بدون کار" 24.3 درصد " محصل" ، 26.5 درصد " خانه دار" و 5 درصد متعلق به سایر گروه ها بوده اند. طبق یافته های فوق سهم افراد محصل و افرادی که در سایر گروه ها طبقه بندی شده اند در مقایسه با سال قبل کاهش و سهم افراد شاغل، بیکار ، با درآمد بدون کار و خانه دار افزایش داشته است.

بررسی مزبور نشان می دهد که در بین اعضای مذکر شش ساله و بیشتر خانوارها، 52.2 درصد " شاغل" ، 5.9 درصد " بیکار" ، 11.1 درصد " با درآمد بدون کار" ، 24.5 درصد " محصل" و 6.3 درصد مربوط به سایر گروه ها بوده اند. این نتایج نشان می هد که درصد افراد مذکر محصل و افرادی که در سایر گروه ها طبقه بندی شده اند نسبت به سال قبل کاهش و درصد افراد شاغل ، بیکار و با درآمد بدون کار افزایش داشته است.

در بین اعضای مونث شش ساله و بیشتر خانوارها، سهم افراد " شاغل" ، " بیکار" ، " با درآمد بدون کار"، " محصل" و " خانه دار" به ترتیب 8.7 درصد، 2 درصد، 8.3درصد ، 24.1 درصد و 53.2 درصد بوده است. سهم های مشابه در سال 1388 به ترتیب 8 درصد ، 2 درصد، 8 درصد، 25.6 درصد و 52.6 درصد بوده است.

طبق نتایج این بررسی، 22.5 درصد خانوارها " بدون فرد شاغل" ، 55.4 درصد دارای " یک نفر شاغل" ، 17.2 درصد دارای " دو نفر شاغل" و 4.9 درصد دارای " سه نفر شاغل و بیشتر " بوده اند. در مقایسه با سال 1388 درصد خانوارهای با " یک نفر شاغل" کاهش و درصد خانوارهای " بدون فرد شاغل، با" دو نفر شاغل" و با " سه نفر شاغل و بیشتر" افزایش داشته است.

توزیع افراد شاغل خانوارها بر حسب رشته فعالیت اصلی محل کار در سال 1389 گویای آن است که 4.1 درصد در بخش "کشاورزی ، دامپروری، شکار، جنگلداری و ماهیگیری" ، 18.1 درصد در بخش " صنعت و معدن" ، 0.9 درصد در بخش " برق، گاز و آب" ، 14.2 درصد در بخش " ساختمان" ، 21.5 درصد در بخش " عمده فروشی، خرده فروشی هتلداری و رستوران" ، 11.7 درصد در بخش " حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات" ، 7.6 درصد در بخش " خدمات مالی، بیمه ، ملکی ، حقوقی و تجاری" و 21.9 درصد در بخش " خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی " شاغل بوده اند.

در سال مورد بررسی توزیع افراد شاغل خانوارها بر حسب میزان سواد و رشته فعالیت محل کار نشان می دهد که بیشترین تعداد افراد شاغل بی سواد و با تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و متوسطه به ترتیب با سهم معادل 2.0 ، 4.1 و 12.6 درصد در بخش " عمده فروشی، خرده فروشی، هتلداری و رستوران" و بیشترین افراد قادر به خواندن و نوشتن با سهمی معادل 0.5 درصد در بخش " ساختمان" اشتغال داشته اند. بیشترین تعداد افراد شاغل دارای تحصیلات دانشگاهی نیز با سهمی معادل 12.9 درصد در بخش " خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی" به کار اشتغال داشته اند.

بررسی مزبور نشان می دهد که 6.3 درصد از اعضای شاغل خانوارها کارفرما، 32.1 درصد کارکن مستقل، 19.1 درصد کارکن موسسات دولتی و عمومی، 39.8 درصد کارکن موسسات خصوصی و 2.7 درصد کارکن فامیلی و کارآموز بدون مزد بوده اند.

25.7 درصد خانوار شهری در مسکن اجاره‌ای

بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در سال مورد بررسی نشان می‌دهد که 64.7 درصد از خانوارها در مسکن (مالک نشین)، 25.7 درصد در مسکن اجاری، 1.2 درصد در مسکن در برابر خدمت و 8.4 درصد در مسن رایگان سکونت داشته‌اند.

برسی خانوارها از نظر نوع مصالح عمده به کار رفته در ساختمان محل سکونت آنان نشان می‌دهد که در سال 1389 حدود 9.9 درصد خانوارها در ساختمان‌های بتون آرمه، 23.6 درصد در بناهای اسکلت فلزی، 3.7 درصد در ساختمان‌های بلوک سینای، 5 درصد در بناهای آجری با تیرچه بلوک، 48.6 درصد در ساختمان‌های آجری با تیرآهن، 4.9 درصد در بناهای ‌آجری با تیرچوبی، 2.6 درصد در ساختمان‌های خشتی، گلی و چوبی و 1.7 درصد در بناهای ساخته شده با سایر مصالح سکونت داشته‌اند.

طبق نتایج این بررسی 4.6 درصد از خانوارها در محل سکونت خود از یک اتفاق، 3.6 درصد از پنج اتفاق و 1.6 درصد از شش اتاق و بیشتر استفاده نموده‌اند

تسهیلات محل سکونت و لوازم زندگی مورد استفاده خانوارها

بررسی تسهیلات محل سکونت خانوارها در سال 1389 نشان می‌دهد که حدود 99 درصد خانوارها از آب لوله کشی، 99.8 درصد از برق، 91.5 درصد از گاز شهری، 35.6 درصد از سیستم فاضلاب شهری، 88.2 درصد از تلفن، 22.3 درصد از اینترنت، 96.7 درصد از آشپزخانه، 98.3 درصد از حمام، 72 درصد از کولر ثابت، 9.8 درصد از سیستم حرارت مرکزی (شوفاژ)، 1.3 درصد از پکیج و 41.7 درصد از انباری بهره مند بوده‌اند.

نتایج این بررسی گویای آن است که 39.5 درصد خانوارها از اتومبیل شخصی، 18.5 درصد از موتورسیکلت، 16.2 درصد از دوچرخه، 65.4 درصد از چرخ خیاطی، 55.7 در صد از رادیو ضبط و ضبط صوت، 14.3 درصد از رادیو، 99.1 درصد از تلویزیون، 59 درصد از ویدئو، 43.8 درصد از رایانه، 15.7 درصد از دوربین فیلمبرداری، 62.7 درصد از یخچال، 73.2 درصد از فریزر و یخچال فریزر، 53.9 درصد از پنکه، 99.1 درصد از اجاق گاز، 90.2 درصد از جاروبرقی، 80 درصد از ماشین لباسشویی و 89.9 درصد از تلفن همراه استفاده نموده‌اند.

متوسط هزینه و درآمد ناخالص یک خانوار شهری در استانهای مختلف

بررسی متوسط هزینه ناخاص سالانه یک خانوار ساکن در مناطق شهری استانهای مختلف نشان می دهد که استان تهران با حدود 185 میلیون و 377 هزار ریال (ماهانه حدود 15 میلیون و 448 هزار ریال) بیشترین و استان هرمزگان با حدود 87 میلیون و 382 هزار ریال (ماهانه حدود 7282 هزار ریال) کمترین هزینه را به خود اختصاص داده‌اند.

از نظر متوسط درآمد ناخالص سالانه یک خانوار شهری، استان تهران با حدود 187 میلیون و 913 هزار ریال (ماهانه حدود 15 میلیون و 659 هزار ریال) بیشترین و استان خراسان شمالی با حدود 81 میلیون و 51 هزار ریال (ماهانه حدود 6754 هزار ریال) کمترین درآمد را دارا بوده‌ اند

منبع:19دی