سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، رسماً منتشر شده و در مرحله ابلاغ به دستگاه­های ذی‌ربط قرار گرفت

در پی تصویب و ابلاغ اسناد ملی کلان شامل سند نقشه علمی کشور و سند تحول آموزش و پرورش، در روزهای پایانی دولت دهم، سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور نیز از سوی رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، ابلاغ گردید. نقشه مهندسی فرهنگی کشور، از سال 1383 توسط مقام معظم رهبری مطرح و مورد مطالبه قرار گرفته است که با گذشت قریب به ده سال در سال جاری ارائه می­گردد.

در مقدمه این سند که به عنوان قانون در روزنامه رسمی سوم شهریور 1392 منتشر شده، آمده است :

مقام معظم رهبري (مدظله العالي) فرهنگ را عامل شکل دهنده به ذهن و رفتار عمومي و جهت بخش و تاثيرگذار در عرصه تصميمات کلان کشور دانسته و مهندسي فرهنگ را به منزله بازشناسي، آسيب‌شناسي، پالايش و ارتقابخشي فرهنگ و جهت دهي آن بر پايه هويت اصيل اسلامي  ايراني با توجه به شرايط و مقتضيات ملي و جهاني تبيين مي نمايند. معظم له مهندسي فرهنگي را بازطراحي، اصلاح و ارتقاء شئون و مناسبات نظام هاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي کشور مبتني بر فرهنگ مهندسي شده معرفي و اين وظيفه و مأموريت خطير را به شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عنوان قرارگاه اصلي فرهنگي و مرکز مهندسي فرهنگي كشور محول مي‌فرمايند. در واقع مي توان جوهره و کارکرد مهندسي فرهنگي را تحقق و تأمين نحوه تعامل مؤثر و ارتباط ساز مند و پوياي نظام هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي با نظام فرهنگي دانست.  شوراي عالي انقلاب فرهنگي براي عمل به رهنمودهاي مقام معظم رهبري (مدظله العالي) و تحقق اهداف و کارکردهاي نهادي خود، تهيه و تدوين نقشه مهندسي فرهنگي کشور را در اولويت نخست خود قرار داد. دبيرخانه شورا، به عنوان بازوي اجرايي شورا با همکاري و مشارکت همه جانبه نهادها و مراکز علمي  پژوهشي حوزه و دانشگاه و دستگاه هاي اجرايي و فرهنگي ذي ربط و هم چنين با طراحي و اجراي مطالعات پيش نياز و بهره گيري از مطالعات و پژوهش هاي موجود، پيش نويس نقشه مهندسي فرهنگي را تهيه و پس از بحث و بررسي در بيش از سي جلسه از جلسات شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد.

اگرچه خبر تصویب نهایی و ابلاغ این سند مهم هنوز از سوی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی رسانه­‌ای نشده است اما براساس متن منتشره­‌ی روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، نقشه مهندسی فرهنگی کشور شامل موارد زیر است :

1.     کليات: اين بخش شامل تعاريف اساسي مفاهيم و اصطلاحات همچون فرهنگ، فرهنگ ملي (اسلامي  ايراني)، عمومي، حرفه اي، لايه هاي فرهنگ، مهندسي فرهنگ، مهندسي فرهنگي، نقشه مهندسي فرهنگي، پيوست فرهنگي و مختصات نقشه است.

2.     مباني، ارزش ها و اصول حاکم بر نقشه: مبتني بر منابع اصيل اسلامي، قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، مباني نظري معتبر و ارزش هاي فرهنگي اصيل اسلامي  ايراني تهيه و تدوين شده است و شاکله و مبناي هدف گذاري، سياست گذاري و برنامه ريزي و مديريت راهبردي فرهنگي کشور است.

3.     چشم انداز فرهنگي کشور در افق ١٤٠٤ : ترسيم کننده قله ها و وضعيت مطلوب فرهنگي کشور در افق ١٤٠٤ است که مبتني بر مباني، ارزش ها و اصول بنيادين فرهنگي کشور، رهنمودهاي مقام معظم رهبر (مدظله العالي)، سند چشم انداز ايران ١٤٠٤ و ساير اسناد فرادستي و همچنين مقتضيات ملي، منطقه اي و جهاني طراحي شده است.

4.     اهداف کلان فرهنگي: ترجمان زمان مند چشم انداز فرهنگي کشور در محورها و حوز ه هاي راهبردي و کليدي فرهنگي کشور با افق زماني ١٥ سال است. اصولاً هر هدف کلان، وظايف و مأموریتهاي يک تا چند نهاد و دستگاه اجرايي را تحت پوشش قرار مي دهد.

5.     اولويت هاي فرهنگي: تعيين کننده موضوعات و محورهاي راهبردي در هر حوزه، محور يا هدف است که ضمن تعيين اولويت‌هاي رتبي و زماني آنها، مبنا و چگونگي تخصيص منابع و سرمايه گذاري را ارائه مي‌دهد.

6.     راهبردها و اقدامات: شامل راهبردهاي فرهنگي کلان و ملي و اقدامات ملي به شرح زير مي‌باشد:

·      الف) راهبردهاي فرهنگي: تعيين کننده مسير و طريقي است که متناسب با فرصت ها و تهديدها، قوت ها و ضعف هاي محيطي براي نيل به اهداف فرهنگي طراحي و تدوين ميشوند. راهبردهاي کلان ابزار تحقق اهداف کلان ميباشند و راهبردهاي ملي دربردارنده اهداف فرعي و راهکار تحقق آن هستند؛ در واقع راهبردهاي ملي مبناي تعيين اقدامات ملي نقشه فرهنگي کشور محسوب مي‌شوند.

·       ب) اقدامات ملي: طرح ها و پروژه هايي هستند که براي تحقق اهداف طراحي و تعيين ميشوند. اقدامات ملي ناظر به اهداف و متناسب با راهبردها تعيين و معمولا در چارچوب برنامه هاي پنجساله طراحي و در قالب يک يا چند برنامه سالانه اجرايي مي شوند.

7.     فصل هفتم نقشه که تحت عنوان نگاشت نهادي نام گذاری شده ، پیش بینی کرده است با تشکیل ستادی با نام «ستاد راهبري اجراي نقشة مهندسي فرهنگي کشور» در آینده، چارچوب نهايي نظام فرهنگي كشور: ناظر به ، تقسيم کار ملي و استاني و نظام مديريت راهبردي فرهنگي کشور طراحی گردد. 

[متن نقشه‌ی مهندسی فرهنگی کشور را می‌توانید از  اینجا دانلود کنید]

منبع:دین انلاین