بیانیه مجمع ناشران انقلاب اسلامی وبیان دغدغه های حوزه نشر در استانه انتخابات ریاست جمهوری

مجمع ناشران انقلاب اسلامی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری بیانیه‌ای صادر کرد. متن آن بدین شرح است:

«بسمه‌تعالی

بیانیه مجمع ناشران انقلاب اسلامی به مناسبت انتخابات 24 خرداد

ایام انتخابات و تحقق "حماسه سیاسی" سرانجام باید به انتخاب گزینه "اصلح" بینجامد تا با دمیدن خون تازه به اندام اجرایی کشور و گشودن گره از مشکلات، نشاط، طراوت و امید را در جامعه تقویت کند و کشور را در مسیر پیشرفت و عدالت مبتنی بر ارزش های انقلاب اسلامی به پیش ببرد. اما این روزها علاوه بر این، فرصت گرانبهایی است برای طرح نظرات و دیدگاههای متنوع،‌ ارائه راهکارها و برنامه‌های مختلف برای بهبود وضع کشور، مروری بر مهمترین موضوعات کشور، تمرین شنیدن، ارزیابی کردن و انتخاب و همچنین طرح مهمترین مطالبات مردم، خواص و نخبگان.

نگاه به صحنه رقابت‌های انتخاباتی و مواضع نظرات نامزدها نشان می‌دهد، مشکلات معیشتی و اقتصاد دغدغه اصلی است و بقیه عرصه‌ها و خصوصاً "فرهنگ" متأسفانه مغفول مانده و یا کاملاً در حاشیه قرار گرفته است. بی‌توجهی به حوزه فرهنگ در حالی است که هم در مقام حرف و هم به واقع، همه به نقش و اهمیت آن اذعان دارند و آن را زیرساخت همه حوزه‌های دیگر می‌دانند.

فرهنگ در تعریفی پذیرفته شده به معنای "بینش و منش هویت دهنده انسان در حوزه زندگی اجتماعی و به منزله فرآورده‌های عالی ذهن و فرایند پیچیده و پیشرفته فکر آدمی است؛ کلیتی به هم پیوسته از باورها، فضایل، ارزش‌ها، دانش‌ها، هنرها، فنون، آداب و اعمال جامعه". چنانچه در این تعریف دقت شود معلوم می‌گردد اگر نیازهای اولیه مادی "امکان زیستن و شرایط بودن" را برای انسان فراهم می‌کنند، فرهنگ "نوع زیستن" و به عبارت دیگر "چگونه زیستن" را تعیین می‌کند؛ لذا اگر کیفیت زندگی مهم است که هست حداقل باید به اندازه‌ نیازهای مادی مورد توجه و تاکید قرار گیرد.

مجمع ناشران انقلاب اسلامی به عنوان یک مجمع تخصصی و به حکم وظایفی که بر عهده دارد و رسالتی که احساس می‌کند در این برهه حساس و پراهمیت ضمن دعوت آحاد جامعه بویژه فرهیختگان و نخبگان به مشارکت فعال و گسترده در انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری و چهارمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخاب رئیس جمهوری کارآمد، باورمند به ارزش‌های انقلاب اسلامی،‌ شجاع و ولایت‌مدار، ضمن ارج نهادن به تلاش‌ها و زحمات گذشته مهمترین مطالبات فرهنگی خصوصاً در حوزه نشر و کتاب را بشرح ذیل تقدیم می‌دارد.

۱) بر اساس تعاریف جدید، فرهنگ، فرایند "معناسازی" تعریف می‌شود و قابلیت مهندسی کردن را دارد. بر این اساس در نگاه به مولفه‌های فرهنگی بیش از آنکه به کمیت تاکید شود باید بر کیفیت تمرکز کرد اما در یک نگاه آسیب‌شناسانه باید بگوییم متأسفانه امروز آنقدر که به آمار فیلم‌ها،‌ تئاتر، صندلی سینما و عناوین کتاب پرداخته می‌شود و به آن تفاخر می‌گردد به محتوا و کیفیت این مولفه‌ها توجه نمی‌شود لذا نمی‌توان ارزیابی صحیحی از فعالیت‌های فرهنگی ارائه کرد.

توقع و انتظار از مسئولان و مؤکّداً رئیس جمهور آینده این است که با پیشگیری از ادامه این آسیب و توجه بیش از پیش به مهندسی فرهنگی، کیفیت مولفه‌های فرهنگی را اصل قرار داده و با رعایت آن، برای افزایش کمی مادامی که به این اصل آسیب وارد نشود تلاش نماید.

۲) از دیگر آسیب‌های مهم حوزه فرهنگ، تناقض بین حوزه‌های سیاسی و اقتصادی با حوزه فرهنگی است. این آسیب به عنوان یک مسأله مهم درونی در کنار تهدیدات فرهنگی دشمن با توجه به برخورداری از قدرت، توان مالی، جذابیت‌های ظاهری و بعضاً سادگی به عنوان یک رقیب (دشمن) قدرتمند بیرونی، موجب تضعیف فرهنگ ملی و اسلامی و غلبه فرهنگ مهاجم یا وضعیت نابسامان و بهم ریخته فرهنگ داخلی می‌شود.

ابتدا دستگاههای مختلف به ویژه زیرمجموعه‌های دولت باید تأثیرات فرهنگی هر اقدام را حتی‌الامکان پیش‌بینی و از طریق پیوست فرهنگی جلوی تناقض حوزه‌های دیگر با حوزه فرهنگ را بگیرند و ثانیاً با برنامه‌ریزی برای بهبود فرم و محتوی در فعالیت‌های فرهنگی امکان مواجهه فرهنگی با محصولات ضد فرهنگی بیگانه را فراهم کنند. برنامه‌ریزی برای جلوگیری از اشاعه و گسترش محصولات ضد فرهنگی بیگانه از دیگر ضرورتهای این حوزه است.

۳)  وجود دستگاههای متعدد متولی فرهنگ و عدم هماهنگی بین آنها و برخی اقدامات خنثی کننده یکدیگر بر ابهامات و پیچیدگی‌های موجود این حوزه افزوده است.

انجام فعالیت‌های بعضاً موازی و مشابه، هدر رفتن برخی منابع محدود این حوزه، بر زمین ماندن برخی فعالیت‌ها و عدم پاسخگویی در قبال معضلات و مشکلات فرهنگی از توابع منفی این تعدد است. لذا لازم است متولی اصلی فرهنگ معلوم و با تقسیم کار صحیح بین دستگاههای فرهنگی به بهینه کردن مدیریت فرهنگی کشور و افزایش بهره‌وری در این حوزه نزدیک شویم.

۴)  اطلاعات و آمار صحیح، پیش‌نیاز هر نوع برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری است ولی متأسفانه بخصوص در حوزه فرهنگ با کمبود، نقص و مخدوش بودن اطلاعات و آمار مواجهیم. با تعیین مرکزی برای تولید، پردازش و تحلیل و تفسیر داده‌های فرهنگی باید این مقدمه لازم را برای برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و تصمیم‌گیری‌های صحیح‌تر فراهم کرد.
از این مطالبات کلان که بگذریم در حوزه کتاب و نشر اقدامات زیر باید مورد توجه قرار بگیرد.

۱) نبود نگرش مناسب به نشر به مثابه یک صنعت، فقدان مراکز پژوهشی در صنعت نشر، کمبود فروشگاههای بزرگ زنجیره‌ای کتاب، عدم تناسب تعداد ناشران با توزیع کنندگان کتاب، عدم موفقیت در گسترش فرهنگ کتابخوانی، کمبود نیروی انسانی ماهر و فضای فیزیکی مناسب در کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌ها، نبود کتابخانه‌های مناسب در سطح مدارس و مساجد و رو به جلو نبودن نمایشگاه‌های کتاب و خصوصاً نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یک طرفه بودن ترجمه و عدم حضور در بازار جهانی کتاب از جمله ضعف‌های مهم در حوزه نشر و کتاب است که رهایی از هر یک، نیازمند برنامه‌ریزی در مقاطع مختلف است و ضروری است دولت آینده در این موارد اقدام کند.

۲) عدم تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در بخش نشر و کتاب، برخورد سلیقه‌ای وزارت دارایی در تعیین مالیات بر درآمد پدیدآورندگان، ناشران و توزیع‌کنندگان کتاب، بلاتکلیفی در موضوع کپی رایت و رکود و اعتنای کم نسبت به حوزه نشر نیز از جمله مهمترین تهدیدات این حوزه بشمار می‌آید که دولت آینده باید برای رفع آنها آستین همت بالا بزند.

۳) موضوع کاغذ از مسائل راهبردی حوزه نشر محسوب می‌شود، هم برای ناشران کتاب و هم برای مطبوعات. لذا با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور و اقداماتی که در گذشته انجام شده لازم است با سرمایه‌گذاری‌های مناسب، این اقدامات به روز شده و حداکثر ظرفیت کارخانه‌های موجود به بهره‌برداری برسد و در صورت عدم کفاف، با سرمایه‌گذاری‌های جدید زمینه خودکفایی در این کالای استراتژیک فرهنگی را فراهم نماید.

مجمع ناشران انقلاب اسلامی ضمن توجه به آسیب‌ها، ضعف‌ها و تهدیدات فوق‌الذکر بر این باور است که پیشینه تاریخی و تمدنی ایران اسلامی، جمعیت جوان کشور، رشد روزافزون تحصیلات و تحصیلات تکمیلی، وجود فرهیختگان و نخبگان در زمینه‌های مختلف به عنوان پدیدآورندگان آثار، پیام‌های نو و منطبق با نظرات انقلاب اسلامی و مطالبات روزافزون جهانی برای آشنایی با حرف‌ها و ایده‌های تازه خصوصاً از سوی انقلاب اسلامی ایران همگی فرصت‌ها و ظرفیت‌های بی‌بدیلی هستند که با شناخت درست و به هنگام و به فعلیت درآوردن آنها می‌توان حوزه نشر را متحول کرد.

مجمع ناشران انقلاب اسلامی ضمناً آمادگی خود را برای همفکری و معاضدت بمنظور تحقق بهترین‌ها در حوزه نشر اعلام می‌دارد.»

منبع:منا