شب قدر/احمد عابدی

چکیده:

بیت الغزل ماه مبارک رمضان به " شب قدر" است. قرآن کریم از شب قدر به " لیله مبارکه" یاد کرده است. شب قدر، شب نزول قرآن، شب امیرالمومنین علیه السلام، شب دعا و عبادت، شب فاطمه زهرا سلام الله علیها و شب تقدیرات عالم و آدم است.

بسم الله الرحمن الرحیم

شب قدر

روز قیامت

بیت الغزل ماه مبارک رمضان به " شب قدر" است.

قرآن کریم از شب قدر به " لیله مبارکه" یاد کرده است.

شب قدر، شب نزول قرآن، شب امیرالمومنین علیه السلام، شب دعا و عبادت، شب فاطمه زهرا سلام الله علیها و شب تقدیرات عالم و آدم است.

در اینجا توضیح کوتاهی در باره حقیقت شب قدر بیان می کنیم.

1- دین دارای ظاهر و باطن است. آیات شریفه و روایات فراوان به این نکته اشاره دارند که همه دین به ظاهر آن خلاصه نمی شود، اگر انسان یک جسم دارد و یک روح، و حقیقت انسان به روح اوست که ناپیدا است و اگر جهان هستی مرکب از دنیا و آخرت است، جهان واقعی و حیات واقعی به آخرت است که ناپیداست، و اگر ادراک و فهم و شعور، به ادراک حسی و ادراک عقلی تقسیم می شود و بهترین و مهمترین نوع ادراک به ادراک عقلی است که ناپیدا است. دین نیز اینگونه است که ظاهری دارد و باطنی و باطن دین مهمتر از ظاهر آن است.

البته ظاهر و باطن دین در طول یکدیگرند و از طریق ظاهر باید به باطن رسید و هرگز نمی توان به بهانه رسیدن به باطن، ظاهر دین را رها کرد.و این سخن که در بعضی از فرقه های تصوف وجود دارد که ادعا می کنند چون به باطن دین رسیده اند دیگر متعبّد به ظاهر دین نمی باشند، اشتباه محض است، چون ظاهر و باطن دین در طول یگدیگرند نه در عرض همدیگر.

2- ظاهر مساله " شب قدر" آن است که یکی از شبهای ماه مبارک رمضان، شب نزول قرآن است و در این شب ملائکه و روح نازل می شوند و مقدّرات مردم در آن شب تعیین می گردد. و چون این شب از هزار ماه بهتر است مردم آن را به احیاء و عبادت و راز و نیاز صرف می کنند.

ولی یک احتمال در بیان حقیقت " شب قدر" این است که شب کنایه از عالم ماده است.

توضیح آنکه خدای متعال هزاران عالم آفریده است و به همین جهت او را " رب العالمین" پروردگار جهانیان می نامیم. برخی از تفاسیر قرآن گفته اند خداوند 18 هزار عالَم آفریده است.

و بصورت کلی خداوند سه عالَم آفریده: عالم ناسوت، عالم ملکوت، علام جبروت

عالم ناسوت همان عالم ماده است ولی عالم ملکوت و جبروت مثل عالم فرشتگان و عرش و لوح و قلم و ... اینها مادی نبوده بلکه مجردات می باشند.

عالم ماده، عالم ظلمت است. مثلاً در این جهان بسیاری از مسائل بر ما پوشیده است. کسی از دل شخص دیگر خبر ندارد. و لذا می توانیم بگوییم این جهان همیشه شب است، ظلمت کده است، تاریک است، مسائل از یکدیگر پوشیده اند. و لذا وقتی می گوییم قرآن در شب نازل شده است احتمال دارد معنایش این باشد که قرآن در عالم ماده نازل شده است. اگر قرآن هنگام ظهر در عربستان نازل شود با وجود خورشید و روز بودن ظاهری ولی درست است که گفته شود قرآن در شب نازل شده یعنی قرآن به عالم ماده آمد. و پایین آمدن و نزول برای همین است که از عالم مجردات به عالم ماده آمده است.

اما وقتی گفته می شود" روز قیامت" به جهت این نیست که در قیامت خورشید وجود دارد و هوا روشن است بلکه روز بودن قیامت به جهت این است که :"یعرف المجرمون بسیماهم" و "کشفنا عنک غطائک فبصرک الیوم حدید" همیشه قرآن از قیامت به روز تعبیر می کند. چون قیامت روز فصل و جدائی حق و باطل و جدایی خوب و بد است. قیامت روزی است که " وامتازوا الیوم ایها المجرمون" یعنی روز قیامت صف ها از یکدیگر جدا می شوند و دیگر چیزی پوشیده نمی ماند. پس عالم ماده شب است و عالم قیامت و عالم ملکوت و عالم مجردات روز است.

3- با توجه به آنچه گذشت قرآن حتی اگر چه در روز نازل شده باشد صحیح است گفته شود که قران در شب نازل شد یعنی قرآن به عالم ماده آمده است. و علت آنکه این شب را شب قدر می گویند آن است که آفریدن مجردات دفعی است و باصطلاح "کن فیکون" است. ولی آفریدن مادیات تدریجی و با اندازه گیری است چون خلقت مادیات با اندازه و تقدیر و نیازمند مقدمات و اسباب است آنرا "قدر" می گویند.

پس خلقت تدریجی است ولی آفریدن مجردات دفعی است، و ما یک عالم خلق داریم و یک عالم امر "اَلا له الخلق و الامر" آفریدن مجردات را ابداع گفته و مجردات را مبدعات می نامند.

4- و اما علت عبادت و احیاء گرفتن شب قدر این است که گرچه تمام این دنیا و این عالم ماده شب است. یعنی از ابتدای آفرینش عالم ماده تا صبح قیامت-یعنی تا پایان این دنیا- مجموعاً یک شب است و چه کسی شب دیده این چنین دراز.

پس تمام عمر دنیا یک شب است و باید در تمام عمر دنیا خدای متعال را عبادت کرد. ولی با توجه به آنکه اولاً ما چنین عمری نداریم و ثانیاً طاقت و توان آنرا نداریم، یک شب- و نه یک روز- را به عنوان سمبل و نشانه عُمر دنیا قرار داده در آن شب خدا را عبادت می کنیم گویا که تمام عمر خداوند را عبادت کرده ایم. پس عُمر دنیا یک شب است و سمبل آن نیز یک شب می باشد تا بین مثال و ممثل شباهتی برقرار شده و آنگونه که دنیای مادی تاریک و ظلمت است در نماد و سمبل آن نیز این تاریکی وجود داشته باشد و عبادت شب قدر به جای عبادت در همه عالَم باشد. اگر می خواستند سمبلی برای قیامت قرار دهند باید یک روز را قرار می دادند و اگر بخواهند سمبلی برای دنیا قرار دهند یک شب را سمبل آن قرار می دهند. البته این نیز روشن است که مثال تنها از یک جهت مطابقت دارد نه از هر جهت. شب تنها از جهت تاریکی و ظلمت نماد و سمبل دنیا است و نه از جهت دیگر.

5- بهرحال شب قدر شب عبادت و راز و نیاز با خداوند است، خواندن هزار مرتبه سوره قدر، و نیز یک بار سوره دخان، عنکبوت، روم بسیار ارزشمند بوده و نیز 235 مرتبه خواندن" یا طُهر یا طاهر یا طهور یا طیهور یا طیهار".

انشاء الله خداوند در شب قدر امسال پیروزی مسلمانان بر ظالمان و طاغوتیان را مقدر کرده و قیام و نهضت مسلمانان منطقه به هدف نهایی خود که برقراری حکومت اسلامی است منتهی شده و همه محرومان و مظلومین بویژه قحطی زدگان شمال شرق آفریقا به راحتی و آسایش رسیده و تعجیل فرج آقا امام زمان علیه السلام مقدر شود.

منبع:+