رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به حوزه‌ علمیه قم

رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ابزاری علمی و مناسب برای سنجش و ارزیابی دانشگاه‌ها است. این کار امکان ارزیابی روند پیش‌رفتِ آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را فراهم می‌آورد. از آنجا که سال‌هاست حوزه علمیّه در کنار رویّه‌های آموزشِ سنتی به تأسیس دانشگاه و پژوهشگاه‌های جدید نیز روی آورده است، شایسته بود که برای رتبه‌بندی علمی مؤسسات آموزش عالی وابسته به حوزه علمیّه اقدامی صورت پذیرد. نویسنده این یادداشت، بر اساس دغدغه یاد شده، به مطالعه چهارده دانشگاه، پژوهشگاه، و مؤسسه آموزش عالی وابسته به حوزه علمیّه در استان قم پرداخته است. ناگفته نماند که علاقه‌مند بودم جامعه بیش‌تری را بررسی کنم، با این حال، تنها این تعداد حاضر شدند با این تحقیق هم‌کاری کنند.

این پژوهش از جمله پژوهش‌های کاربردی و در حوزه علم‌سنجی است. در انجام این پژوهش از نظام رتبه‌بندی ISC برای رتبه‌بندی مؤسسات استفاده شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد ISC و استفاده از پایگاه‌های آی اس آی و اسکوپوس و همچنین وبگاه رسمی این مؤسسات جمع آوری گردیده است. یافته‌ها و نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در بین این دانشگاه‌ها، دانشگاه باقرالعلوم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و دانشگاه ادیان و مذاهب، به ترتیب رتبه‌های اوّل تا سوم را دارند و دانشگاه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصول دین و دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در رتبه‌های بعدی هستند.

در جدول رتبه‌بندی پژوهشگاه‌ها، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی رتبه نخست، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه رتبه دوم و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رتبه آخر را به دست آوردند.

در مجموع، مطالعه‌های مبتنی بر استاندارد یاد شده نشان می‌داد که بخش پژوهشی نقطه ضعف عمده مؤسسات مورد مطالعه است. در معیار آموزشی نیز در شاخص‌هایی که منعکس کننده کیفیت آموزش ارائه شده توسط مؤسسه‌ها است، کمترین نمرات کسب شده است.

نکته شایسته توجه اینکه تسهیلات فراهم شده برای دانشجویان و پژوهش‌گران، در این مؤسسه‌ها از نقاط قوّت و چشم‌گیر محسوب می‌شود.

آن‌چه این تحقیق می‌تواند به این مؤسسه‌ها پیش‌نهاد دهد این است که: تغییر در نگرش‌های غیر علمی به دانشگاه، افرایش تعاملات ملی و بین المللی، همکاری با مؤسسات هم حوزه، حضور نشریات و مقالات وابسته به مؤسسات در پایگاه‌ها مجلات و مقالات داخلی و خارجی، معرفی بهتر مؤسسات، داشتن وبگاهی پربار و به روز از جمله مواردی هستند که به بهبود شرایط کنونی و عملکردی این مؤسسات کمک می‌کنند.

منبع دین انلاین