کتاب ماضی استمراری در معرفی سلفی گری در جهان اسلام از وهابیت القاعده
11 دی 1348, 03:30. نويسنده: shams
راز اتحاد سلفي‌هاي مصر و هند و عربستان و اتفاقات تروريستي منطقه در چيست؟كتاب «ماضي استمراري» با حجم نه چندان زياد منبع مناسبي است كه مي‌تواند خواننده را با سلفي‌گري آشنا كند.
اوضاع مصر دوباره ريخته است بهم و در اين كشور كنار نام «اخوان المسلمين» كلمه ديگري هم زياد شنيده مي‌شود: «سلفي‌ها». در سوريه هم وقتي خبر سربريدن كودكان به ميان مي‌آيد باز همين كلمه تكرار مي‌شود. فتواي جهاد نكاح را هم بيرون آمده از زبان همين «سلفي‌ها»ي تونس مي‌دانند. كشتار شيعيان و حتي سني‌هاي هند و پاكستان هم زير سر همين‌هاست گويا. ماجراي اقدامات آنها در افغانستان هم كه سري دراز دارد.
خلاصه بيشتر اخبار و تصاوير دردآوري كه اين روزها مخابره مي‌شود رد پاي «سلفي‌ها» به چشم مي‌آيد. اما اينها چه كساني هستند؟ چه مرام و مسلكي دارند؟ كجا و در چه زماني شكل گرفتند و ريشه در چه فكر و انديشه‌اي دارند؟ در طول تاريخ چه اقداماتي كرده‌اند و تبعات اين اقدامات چه بوده است؟
همه اين سوالات جواب‌هاي دارند كه خيلي از ما از آنها بي‌خبريم و فقط با يكي دو جمله و ربط دادن آنها به وهابيت و اگر خيلي بصير باشيم، به آمريكا و انگليس از زير بار پرسش‌ها شانه خالي مي‌كنيم. اما واقعيت آن است كه شناخت اين گروه فوايد فراواني دارد و از آن مهمتر اينكه حقايقي را روشن مي‌كند كه درك و تحليل حوادث منطقه را آسان مي‌گرداند.
كتاب «ماضي استمراري» نوشته سعيد زاهدي اثري كم‌حجم، خوش دست، زيبا، غني و نسبتا جامع درباره سلفيه است. «سلفي‌گري در جهان اسلام از وهابيت تا القاعده» زير عنوان درج شده بر جلد اين كتاب است 168 صفحه‌اي است. قطع رقعي آن باعث مي‌شود تا صفت خوش‌دست را مبالغه آميز ندانيم و طراحي جلد زيبايش را ناديده نگيريم؛ هر چند كه همه اينها در برابر نام زيبا و پرمعنايش چيزي نيست.
اما محتواي كتاب؛ نويسنده در پيش‌گفتار بسيار مجمل به تعريف لغوي «سلفي‌گري» پرداخته و بعد بسيار گذرا به روند شكل‌گيري اين انديشه مي‌پردازد:
«"بهترين امت من كساني هستند كه هم عصر من‌اند، بعد انها كه بعد از انها مي‌آيند و بعد آنها كه بعدتر مي‌آيند" با استناد به اين حديث گروهي از مسلمانان مي‌گويند در فهم و تفسير دين فقط همين سه نسل، كه پيامبر(ص) فرموده‌اند، اصل است و ما بايد تنها به آنها مراجعه كنيم. اين گروه خود را سلفي (پيرو سلف= گذشته) مي‌نامند و گويا اولين بار احمد بن حنبل اين ايده را مطرح كرده است و ابن تيميه ايده او را پي گرفته و به انديشه جديد بدل كرده است.»
بعد از اين مرور چند صفحه‌اي كه ذهن را آماده ورود به بحث مي‌كند، فصل اول كتاب آغاز مي‌شود. در اين فصل ايده اوليه سلفي‌گري توضيح داده شده و با مروري بر مكاتب فقهي و كلامي اهل سنت، زمينه‌هايي را كه به بروز اين گرايش انجاميده است برشمرده شده است. اين پيشينه كمك مي‌كند بهتر بفهميم كه چرا استدلال‌هاي ديني سلفي‌هاي امروزي ميان مردم مقبول است.
بررسي پيدايش و گسترش سلفي‌گري در عربستان و بنيان‌هاي شكل‌گيري وهابيت محور مطالب بخش دوم است. سلفي‌گري در هند(و به تبع آن پاكستان) و سلفي‌گري در مصر مطالب فصول‌هاي سوم و چهارم است. مطالبي كه كمك مي‌كنيد درك و تحليل درستي از ماجراها و اتفاقات تروريستي هند و پاكستان و مصر داشته باشيم.
بعد از اين چهار فصل تاريخي، نوبت به سه فصل معاصرتر مي‌رسد. فصل پنجم اتحاد سلفي‌هاي مصر، عربستان و هند را در افغانستان و جنگ با شوروي بازشناسي مي‌كند. وقوع انقلاب اسلامي و تاثير آن در اتفاقات اين دوره خود را نمايان مي‌كند.
فصل ششم به بررسي اختصاصي گروهي از سلفي‌ها يعني طالبان در افغانستان مي‌پردازد. فصل انتهايي هم با پرداختن به تشكيل القاعده بعد از جنگ در افغانستان كتاب را به پايان مي‌برد. مطالب اين فصل به شدت خواندني است.
كتاب «ماضي استمراري» نشر عابد با حجم نه چندان زياد و قيمت چهار هزار توماني منبع بسيار مناسبي است كه مي‌تواند خواننده را با سلفي‌گري آشنا كند. انديشه‌اي كه شايد بتوان گفت همه آتش‌هاي منطقه از گور آنها بلند مي‌شود.
منبع:+
بازگشت