بررسی تطبیقی نسخ در قرآن کریم به قلم سید عبدالرسول حسینی‌زاده از سوی مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد
11 دی 1348, 03:30. نويسنده: shams
چکیده:
کتاب بررسی تطبیقی نسخ در قرآن کریم به مبانی نظری نسخ و بررسی ادعای نسخ برخی آیات قرآن پرداخته است.
کتاب بررسی تطبیقی نسخ در قرآن کریم به قلم سید عبدالرسول حسینی‌زاده از سوی مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب بررسی تطبیقی نسخ در قرآن کریم به مبانی نظری نسخ و بررسی ادعای نسخ برخی آیات قرآن پرداخته است.
بحث نسخ از مباحث قرآنی است که بارها در این کتاب عزیز به آن اشاره شده است و امامان معصوم علیهم السلام ضرورت اهتمام به آن را یاد آوری کرده اند و از صدر اسلام تاکنون توجه صحابه و تابعان و سایر قرآن پژوهان و مفسران شیعه و سنی را به خود جلب کرده است.
تا قرن چهارم کسی در وجود نسخ در قرآن تردید نکرده بود. تا این که ابومسلم اصفهانی در این قرن با طرح شبهاتی وجود آن را در قرآن انکار کرد، ولی کسی جز تعدادی انگشت شمار با وی همراهی نکرد، تا اینکه در قرن چهاردهم، گروهی از خاورشناسان هجوم فرهنگی و جنگ تبلیغاتی گسترده ای علیه قرآن و اسلام سامان دادند. این جریان گروهی از دانشمندان مسلمان را، اعم از شیعه و سنی، به تأمل بیشتر در این موضوع ترغیب و احیانا در حرکتی انفعالی، به انکار وجود نسخ وادار کرد. این موضوع نیاز جدی به بحث و بررسی مجدد مبحث نسخ را آشکار می کند.
عناوین این کتاب را در سه فصل می خوانید: «کلیات»، «مبانی نظری نسخ»، «بررسی ادعای نسخ برخی آیات».
فصل اول، شامل کلیات تحقیق، بیان مسئله، سؤالات اصلی و فرعی،ضرورت و اهمیت بحث، اهمیت نسخ، در روایات و پیشینه بحث است.
فصل دوم، مبانی نظری نسخ را بررسی می کند که در هفت بخش تنظیم شده است؛ بخش اول به بررسی نسخ در لغت، نسخ در اصطلاح سلف در نسخ، بدا و فرق آن با نسخ و فرق بین نسخ و تخصیص می پردازد.
دراین بخش، به سبب ارتباط نسخ و بدا، مباحث مربوط به آن نیز به طور مختصر بررسی و با استناد به کتاب و سنت و سخنان دانشمندان اهل سنت این حقیقت اثبات شده است که بدایی که امامیه بدان باور دارد، دانشمندان اهل سنت با عنوانی دیگر، یعنی محو و اثبات به آن معتقدند و نزاع امامیه و اهل سنت در آن لفظی است.
بخش دوم به تفصیل به بررسی شرایط نسخ در سه حوزه شرایط ناسخ، منسوخ به و منسوخ می پردازد. در بخش سوم، ضمن ارزیابی امکان و دلایل نسخ، نسخ در تورات و انجیل به صورت مبسوط بررسی شده است.
بخش چهارم حکمت نسخ را ارزیابی می کند. بخش پنجم، به اختصار، دیدگاه های منکران نسخ را نقل و نقد می‌نماید.
در بخش ششم، ضمن تبیین اقسام نسخ و بررسی آن ها، تنها یکی از اقسام نسخ، یعنی نسخ حکم با بقای تلاوت ثابت دانسته شده است و مردود بودن سایر اقسام به اثبات رسیده است. از مباحث قابل توجه در این بخش بررسی مفصل نسخ مشروط و انساء در آیه 106 سوره بقره و ارزیابی آرای مختلف در آن است.
در بخش هفتم، ضمن بیان اصل اولی در نسخ، به بررسی دلایل مختلف زیاده روی برخی مفسران در شمار آیات منسوخه قرآن پرداخته شده است.
در فصل سوم این کتاب نیز به ارزیابی ادعای نسخ بیست آیه پرداخته شده است و در نهایت، نسخ در آیه جزای فاحشه، نجوی و نسخ مشروط (نسأ) در آیه 65 انفال پذیرفته شده است. هر چند نسخ آیه 50 احزاب نیز خالی از قوت نیست و قراین و شواهدی بر آن دلالت دارد.
در بخشی از این کتاب می خوانید: «نسخ یکی از دانش های قرآنی است که از دیرباز مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان شیعه و سنی بوده است. آنچه در این بحث جلب توجه می کند، اختلاف مفسران در شمار آیات منسوخه قرآن است. بررسی تطبیقی سیر تطور این موضوع در میان فریقین به خوبی این مسئله را روشن می کند که شمار آیات منسوخه در میان مفسران گذشته به مراتب بیش از شمار آن از نظر مفسران متأخر است. با تأمل در این موضوع، به خوبی روشن می شود که بخش عظیمی از این اختلاف ناشی از تفاوت معنایی این اصطلاح میان ایشان است. نسخ در روایات و اصطلاح سلف شامل تخصیص، تقیید، بیان و ... بوده است و در اصطلاح متأخران فقط شامل برداشتن یک حکم به طور کامل است.»
کتاب بررسی تطبیقی نسخ در قرآن کریم به قلم سید عبدالرسول حسینی زاده در سال1390 با شمارگان 1000 نسخه در 308 صفحه با قیمت 5000 تومان به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شده است.
منبع:رسا
بازگشت